Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
179 результатів

Словник букмола 86 oppslagsord

solariebrun

прикметник

Значення та вживання

brun etter soling i solarium (1)
Сторінка статті

sølevann, sølevatn

іменник середній

Значення та вживання

skittent, grisete vann
Приклад
  • elva var brun av sølevann
Сторінка статті

trelerke

іменник жіночий або чоловічий

Значення та вживання

lerke (1 med spettete brun fjærdrakt og en livlig sang;
Lullula arborea
Сторінка статті

seig kusopp

Значення та вживання

spiselig sopp med lys brun hatt;
Suillus bovinus;
Se: kusopp
Сторінка статті

brun kafé

Значення та вживання

kafé med tradisjonelt interiør, særlig besøkt av stamgjester;
Se: brun
Сторінка статті

svart 2

прикметник

Походження

norrønt svartr

Значення та вживання

  1. med farge som ligner sot eller kull
    Приклад
    • svarte sko;
    • en svart hest;
    • svarte høstnetter;
    • midt på svarte natta;
    • plutselig ble alt svart for meg
  2. om person eller folkegruppe: som har medfødt mørk hudfarge;
    jamfør brun (2) og hvit (2)
    Приклад
    • en svart mann fra søsrstatene;
    • den svarte befolkningen i USA
    • brukt som substantiv:
      • de svarte og hvite i Sør-Afrika
  3. mørk, øde
    Приклад
    • midt i svarte skogen
  4. møkkete, skitten
    Приклад
    • være svart på fingrene
  5. Приклад
    • svart av folk
  6. Приклад
    • sauene gnagde svart omkring seg
  7. som er uten fangst
    Приклад
    • trekke svarte garn
  8. mislykket, dyster, mørk
    Приклад
    • en svart dag for norsk fotball;
    • alt var svart og håpløst;
    • virkeligheten er enda svartere;
    • den svarteste fortvilelse
    • brukt som adverb:
      • se svart på framtiden
  9. brukt i ed
    Приклад
    • for svarte svingende!

Фіксовані вирази

  • arbeide/jobbe svart
    arbeide for svarte penger
    • bli dømt for å arbeide svart;
    • en useriøs aktør som jobber svart
  • på svarte livet
    alt en orker
    • henge i på svarte livet;
    • springe på svarte livet
  • svart hav
    hav uten fisk
  • svart hull
    område i verdensrommet med så sterk gravitasjon at ingenting slipper ut, ikke engang lys
  • svart humor
    pessimistisk, grotesk humor
  • svart kaffe
    kaffe uten fløte eller melk
  • svart løgn
    sjofel løgn
  • svart magi
    trolldom som er ment å skade eller drepe;
    svartekunst
  • svarte penger
    penger som unndras beskatning
Сторінка статті

hvit, kvit

прикметник

Походження

norrønt hvítr

Значення та вживання

  1. med samme farge som nyfallen snø (et fargeinntrykk som kommer fram når nesten alt lyset blir kastet tilbake)
    Приклад
    • hvit skjorte;
    • blendende hvitt tøy;
    • det hvite papiret;
    • smile med hvite tenner;
    • servere fiskeboller i hvit saus;
    • han ble helt hvit i håret på noen få måneder
  2. om person eller folkegruppe: som har medfødt lys hudfarge;
    Приклад
    • hvite kvinner fra Europa;
    • den hvite befolkningen i Sør-Afrika
    • brukt som substantiv:
      • det økonomiske gapet mellom hvite og svarte i USA
  3. om person: med unormalt lys hudfarge, for eksempel på grunn av sinnsbevegelse eller anstrengelse
    Приклад
    • være hvit i ansiktet av sinne;
    • holde så hardt at knokene blir hvite
  4. brukt som substantiv: sjakkspiller med hvite brikker
    Приклад
    • hvit flytter kongen;
    • hvits første trekk
  5. om eldre forhold, brukt som substantiv: antirevolusjonær, antikommunistisk (etter den hvite liljen på våpenskjoldet til den franske fyrstefamilien Bourbon)
    Приклад
    • kampen mellom de røde og de hvite

Фіксовані вирази

  • det hvite i øynene
    den hvite senehinnen
    • hun var så rasende at vi bare så det hvite i øynene på henne
  • gå hvit
    om sjø eller bølger: ha skumtopper
    • sjøen går hvit
  • heise det hvite flagget
    overgi seg
  • hvit brud
    brud kledd i hvitt
    • hun skal stå hvit brud til sommeren
  • hvit elefant
    noe dyrt og unyttig
  • hvit fisk
    fisk som er hvit i kjøttet, for eksempel torsk og sei
  • hvit jul
    jul med snø
  • hvit løgn
    løgn for å spare andre for en ubehagelig sannhet;
    nødløgn
  • hvit magi
    hekseri og trolldom som ikke skader andre
  • hvit måned
    måned uten alkoholbruk
  • hvit slavehandel
    handel med personer med lys hudfarge, særlig kvinner, som selges som billig arbeidskraft eller til prostitusjon
  • hvit som et laken
    svært blek
    • hun var hvit som et laken i ansiktet
  • hvitt brød
  • hvitt flagg
  • hvitt gull
    legering av gull, kopper, sink og nikkel som er mye brukt i smykker
  • hvitt kjøtt
    kjøtt fra fjærkre, særlig kylling og kalkun
    • forbruket av hvitt kjøtt har steget kraftig
  • på det hvite lerretet
    på filmduken, ved filmen
  • skyte en hvit pinn etter
    oppgi som tapt;
    gi opp håpet om
Сторінка статті

brun

прикметник

Походження

norrønt brúnn; beslektet med brenne (2

Значення та вживання

  1. som har en farge som jord (og som er en blanding av svart, rødt og gult)
    Приклад
    • brun saus;
    • ha brunt hår og brune øyne;
    • være ute i sola for å bli brun
  2. om person: med medfødt mørk hudfarge;
    Приклад
    • mange brune barn er født og oppvokst i Norge
  3. preget av nazistisk ideologi;
    jamfør brunskjorte

Фіксовані вирази

  • brun kafé
    kafé med tradisjonelt interiør, særlig besøkt av stamgjester
Сторінка статті

over

прийменник

Походження

trolig av lavtysk ōver; jamfør norrønt yfir og eldre nynorsk yver

Значення та вживання

  1. i sammenligning: på et høyere trinn eller nivå enn;
    høyere enn, større enn;
    Приклад
    • skiltet henger over døra;
    • bygda ligger 500 meter over havet;
    • han er over pensjonsalderen;
    • hun går i klassen over meg;
    • styre over noen
    • brukt som adverb:
      • bo i etasjen over
  2. Приклад
    • dikteren over alle diktere;
    • menneskerettighetene går over alle andre lover
  3. ovenfra og ned på
    Приклад
    • få en bøtte vann over seg;
    • ønske vondt over sin neste
  4. Приклад
    • ha dyna over seg;
    • kaste seg over et arbeid;
    • kaste seg over motstanderen
  5. på overflaten av;
    Приклад
    • han strøk barnet over håret;
    • folde hendene over brystet;
    • være brun over hele kroppen;
    • uvær over hele Nord-Norge
  6. Приклад
    • ha slåbrok over pyjamasen
  7. på eller til den andre siden av
    Приклад
    • stien fører over fjellet;
    • ro over vannet;
    • gå over gata
  8. Приклад
    • tog til Kristiansand over Kongsberg
  9. Приклад
    • holde en tale over radio
  10. videre enn (noe som danner en begrensning)
    Приклад
    • elva gikk over sine bredder;
    • sette seg ut over loven;
    • det går over min forstand;
    • over evne
    • brukt som adverb:
      • koke over
  11. mer enn
    Приклад
    • det var over hundre deltakere i rennet;
    • klokka er over ti;
    • by over noen
  12. til slutten av;
    gjennom (en viss tid)
    Приклад
    • bli natta over
    • brukt som adverb: slutt, til ende
      • forestillingen er over;
      • uværet drev over
  13. brukt i uttrykk for sinnsbevegelse, sinnstilstand eller lignende: på grunn av, når det gjelder
    Приклад
    • glede seg over livet;
    • være fornærmet over noe;
    • sørge over noen
  14. brukt i forbindelse med betegnelse på emne, gjenstand for en åndsvirksomhet eller et åndsprodukt:
    Приклад
    • tenke over noe;
    • bli klar over hva som skjedde;
    • holde preken over et bibelsted;
    • lage en liste over hva en ønsker seg til jul
  15. i forbindelse med visse verb: i to stykker
    Приклад
    • sage over et tre;
    • file over en jernstang

Фіксовані вирази

  • gi seg over
    overgi seg;
    miste motet;
    bli helt maktesløs eller himmelfallen
  • gå over
    ta slutt;
    bedre seg
    • det går over hvis du bare er tålmodig
  • komme over
    • støte på;
      finne tilfeldig
      • de kom over et godt tilbud
    • legge motgang eller krise bak seg
      • hun kom aldri over konkursen
  • over ende
    ned fra oppreist stilling;
    hodestups, om kull
    • trærne blåste over ende;
    • hun ble dyttet over ende;
    • bli slått over ende av en bølge;
    • bedriften er i ferd med å gå over ende
  • over og ut
    • uttrykk brukt for å avslutte kommunikasjon via radio
    • slutt for godt
      • nå er det over og ut for samarbeidet
  • snakke over seg
    tale i villelse
  • stå over
    ikke delta (i forventet aktivitet)
    • han måtte stå over rennet
  • våke over
    ha jevnt tilsyn med
    • de måtte våke over den syke
Сторінка статті

kusopp

іменник чоловічий

Походження

av ku

Значення та вживання

slekt av rørsopper med mykt kjøtt;
Suillus

Фіксовані вирази

  • seig kusopp
    spiselig sopp med lys brun hatt;
    Suillus bovinus
Сторінка статті

Словник нюношка 93 oppslagsord

solariebrun

прикметник

Значення та вживання

brun etter soling i solarium (1)
Сторінка статті

trelerke

іменник жіночий

Значення та вживання

lerke (1 med spettete brun fjørdrakt og ein livleg song;
Lullula arborea
Сторінка статті

svart 2

прикметник

Походження

norrønt svartr

Значення та вживання

  1. med farge som liknar sot eller kol
    Приклад
    • svarte sko;
    • ein svart hest;
    • svarte haustnetter;
    • midt på svarte natta
  2. om person eller folkegruppe: som har medfødd mørk hudfarge;
    Приклад
    • dei svarte befolkninga i USA;
    • førebiletet hennar er den svarte kvinna Rosa Parks
    • brukt som substantiv:
      • dei svarte og kvite i Sør-Afrika
  3. mørk, aud
    Приклад
    • midt i svarte skogen
  4. skiten, urein
    Приклад
    • vere svart på fingrane;
    • bli svart på kleda
  5. Приклад
    • svart av folk
  6. Приклад
    • sauene gnog svart kring seg
  7. som er utan fangst
    Приклад
    • dra svarte garn
  8. dyster, mislykka, mørk
    Приклад
    • alt var svart og håplaust;
    • brått vart alt svart for meg;
    • ein svart dag for norsk skeisesport;
    • det er berre svarte armoda;
    • framtidsutsiktene er svartare enn nokon gong;
    • da det såg som svartast ut, reiste laget seg
    • brukt som adverb:
      • sjå svart på framtida
  9. brukt i eid
    Приклад
    • for svarte svingande!

Фіксовані вирази

  • arbeide/jobbe svart
    arbeide for svarte pengar
    • dei arbeidde svart heile sommaren;
    • det er ulovleg å jobbe svart
  • på svarte livet
    alt ein orkar
    • henge i på svarte livet
  • svart hav
    hav utan fisk
  • svart hol
    område i verdsrommet med så sterk gravitasjon at ingenting slepp ut, ikkje eingong lys
    • svarte hol ser ein ikkje, men ein kan sjå verknaden på omgjevnadene
  • svart humor
    grotesk, pessimistisk humor
  • svart kaffi
    kaffi utan fløyte eller mjølk
  • svart lygn
    sjofel lygn
  • svart magi
    trolldom som siktar mot å skade eller drepe;
    svartekunst
  • svarte pengar
    skattepliktige pengar som ein lèt vere å betale skatt for
Сторінка статті

kvit

прикметник

Походження

norrønt hvítr

Значення та вживання

  1. med same farge som nyfallen snø (eit fargeinntrykk som kjem fram når mest alt lyset blir kasta attende)
    Приклад
    • kvit skjorte;
    • teikne på kvitt papir;
    • det kvite huset;
    • smile med kvite tenner;
    • ete fiskebollar i kvit saus til middag;
    • bli heilt kvit i håret
  2. om person eller folkegruppe: som har medfødd lys hudfarge;
    Приклад
    • kvite menn frå Europa;
    • det kvite mindretalet i Sør-Afrika
    • brukt som substantiv:
      • det økonomiske gapet mellom kvite og svarte i USA
  3. om person: med unormalt lys hudfarge, til dømes på grunn av sinnsrørsle eller hardt strev
    Приклад
    • vere kvit av sinne;
    • vere kvit og bleik av inneliv
  4. brukt som substantiv: sjakkspelar med kvite brikker
    Приклад
    • kvit vinn med eit overraskande trekk;
    • springaren til kvit vart sett ut av spel
  5. om eldre forhold, brukt som substantiv: antirevolusjonær, antikommunistisk (etter den kongelege franske lilja)
    Приклад
    • kampen mellom dei raude og dei kvite

Фіксовані вирази

  • det kvite i auga
    den kvite senehinna i auga
    • ho var så sint at vi berre såg det kvite i auga
  • gå kvit
    om sjø eller bølgjer: ha skumtoppar
    • sjøen går kvit
  • heise det kvite flagget
    overgje seg
  • kvit brur
    brur kledd i kvitt
    • ho skal stå kvit brur
  • kvit elefant
    noko dyrt og unyttig
  • kvit fisk
    fisk som er kvit i kjøtet, til dømes torsk og sei
  • kvit jul
    jul med snø
  • kvit lygn
    lygn for å spare nokon for ei lei sanning;
    naudlygn
  • kvit magi
    hekseri og trolldom som ikkje skader andre
  • kvit månad
    månad utan alkoholbruk
  • kvit slavehandel
    handel med personar med lys hudfarge, særleg kvinner, som blir selde som billig arbeidskraft eller til prostitusjon
  • kvit som eit laken
    svært bleik
    • han vart kvit som eit laken i andletet
  • kvitt brød
  • kvitt flagg
  • kvitt gull
    legering av gull, kopar, sink og nikkel som er mykje brukt i smykke
  • kvitt kjøt
    kjøt frå fjørfe, særleg kylling og kalkun
    • forbruket av kvitt kjøt har auka
  • på det kvite lerretet
    på filmduken, ved filmen
  • skyte ein kvit pinn etter
    gje opp som tapt;
    gje opp vona om
Сторінка статті

brun 2

прикметник

Походження

norrønt brúnn; samanheng med brenne (1

Значення та вживання

  1. som har ein farge som jord (og som er ei blanding av svart, raudt og gult)
    Приклад
    • brun saus;
    • ha brunt hår og brune auge;
    • vere brun og vêrbarka i huda
  2. om person: med medfødd mørk hudfarge;
    Приклад
    • eg vart kjend med brune barn på skulen
  3. prega av nazistisk ideologi;
    jamfør brunskjorte

Фіксовані вирази

  • brun kafé
    kafé med tradisjonelt interiør, særleg vitja av stamgjester
Сторінка статті

over

прийменник

Походження

truleg av lågtysk ōver; jamfør norrønt yfir og eldre nynorsk yver

Значення та вживання

  1. i samanlikning: på eit høgare steg eller nivå enn;
    høgare enn, større enn;
    Приклад
    • biletet heng over sofaen;
    • ti meter over bakken;
    • ho er over 30 år;
    • vere over nokon i rang;
    • herske over nokon
    • brukt som adverb:
      • bu i etasjen over
  2. Приклад
    • diktaren over alle diktarar;
    • dette går over alle andre omsyn
  3. ovanfrå og ned på
    Приклад
    • få ei bytte vatn over seg;
    • eg ynskjer berre vondt over han
  4. Приклад
    • ha dyna over seg;
    • kaste seg over ein motstandar;
    • dei kasta seg over arbeidet
  5. på overflata av;
    Приклад
    • han strauk barnet over håret;
    • breie høy ut over bakken;
    • vere brun over heile kroppen
  6. Приклад
    • ha frakk over dressen
  7. på eller til den andre sida av
    Приклад
    • ro over fjorden;
    • gå over fjellet;
    • bu over gata
  8. Приклад
    • reise frå Trondheim over Røros til Oslo
  9. Приклад
    • halde ein tale over radio
  10. vidare enn (noko som avgrensar eller stengjer)
    Приклад
    • vatnet rann over bassengkanten;
    • setje seg ut over lova;
    • det går over min forstand;
    • over evne
    • brukt som adverb:
      • koke over
  11. meir enn
    Приклад
    • temperaturen er over 20 °;
    • eg betaler ikkje over 1000 kr;
    • by over nokon
  12. til slutten av;
    gjennom (ei viss tid)
    Приклад
    • det leid langt over middag;
    • bli buande vinteren over
    • brukt som adverb: slutt, til ende
      • uvêret dreiv over;
      • framsyninga er over
  13. brukt i uttrykk for kjensler eller annan reaksjon: på grunn av, når det gjeld
    Приклад
    • glede seg over livet;
    • vere fornærma over noko;
    • sørgje over nokon;
    • låte vel over noko
  14. brukt føre nemning på emne, gjenstand for ei åndsverksemd eller eit åndsprodukt:
    Приклад
    • tenkje over noko;
    • bli klar over kva som hende;
    • preike over eit skriftord;
    • lage eit oversyn over arbeidsoppgåvene
  15. i samband med visse verb: i to stykke
    Приклад
    • sage over ein planke;
    • file over ei jernstong

Фіксовані вирази

  • gje seg over
    overgje seg;
    miste motet;
    bli heilt maktstolen eller himmelfallen
  • gå over
    ta slutt;
    gje seg
    • sjukdomen gjekk over til slutt
  • kome over
    • støyte på;
      finne tilfeldig
      • dei kom over eit godt tilbod
    • leggje motgang eller krise bak seg
      • han kom aldri over at mora døydde så tidleg
  • over ende
    ned frå oppreist stilling;
    hovudstups, i koll
    • bjørka bles over ende;
    • ho stupte over ende;
    • bli slått over ende;
    • føretaket gjekk over ende
  • over laget
    meir enn vanleg, overlag
  • over og ut
    • uttrykk brukt for å avslutte kommunikasjon via radio
    • slutt for godt
      • no er det over og ut for verksemda
  • snakke over seg
    tale i ørska
  • stå over
    ikkje ta del (i aktivitet som det er venta at ein tek del i)
    • ho måtte stå over kampen
  • vake over
    ha jamt tilsyn med
    • dei vakte over han gjennom natta
Сторінка статті

kusopp

іменник чоловічий

Походження

av ku

Значення та вживання

slekt av røyrsoppar med mjukt kjøt;
Suillus

Фіксовані вирази

  • seig kusopp
    etande sopp med lys brun hatt;
    Suillus bovinus
Сторінка статті

kreps

іменник чоловічий

Походження

frå tysk, i tydinga ‘stjernebilete’ etter latin Cancer; same opphav som kreft

Значення та вживання

  1. svart, grøn eller brun tifotkreps som liknar hummar og lever i ferskvatn;
    Astacus astacus
    Приклад
    • fiske etter kreps i fjorden;
    • steikt ris med reker og kreps
  3. i astrologi: person som er fødd i stjerneteiknet Krepsen (mellom 22. juni og 22. juli)
    Приклад
    • han er kreps;
    • krepsar er kjenslemenneske

Фіксовані вирази

Сторінка статті

kjøtkake, kjøttkake

іменник жіночий

Значення та вживання

  1. steikt kake av kjøtdeig
    Приклад
    • ha kjøtkaker i brun saus til middag
  2. i overført tyding: stygt forslått kroppsdel
    Приклад
    • eg skal lage kjøtkake av fjeset ditt!

Фіксовані вирази

  • mor sine kjøtkaker
    den maten ein er van med å få heime;
    heimlege tilhøve
    • lengte heim til mor sine kjøtkaker
Сторінка статті

karamell

іменник чоловічий

Походження

gjennom fransk caramel og spansk caramelo, frå portugisisk; av latin calamellus, diminutiv av calamus ‘røyr’

Значення та вживання

  1. brun, seig masse av smelta sukker (1)
  2. godteri av karamell (1)
    Приклад
    • ein pose med karamellar
  3. kraftig slag (1, 1)
    Приклад
    • han fekk seg ein skikkeleg karamell midt på nasen
  4. Приклад
    • ho vonar jubileet kan vere ein ekstra karamell

Фіксовані вирази

  • suge på karamellen
    nyte suksessen
    • etter ein slik siger er det lov å suge på karamellen
Сторінка статті
Сторінка 1 з 10