Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 11 oppslagsord

uti

preposisjon

Tyding og bruk

  1. ut i (særleg som adverb)
    Døme
    • falle uti (vatnet);
    • plumpe uti
  2. ute i
    Døme
    • liggje uti vatnet;
    • vere i slekt langt uti
Artikkelside

kaste kleda

Tyding og bruk

kle seg (nesten) naken;
Sjå: klede
Døme
  • kaste kleda og stupe uti sjøen
Artikkelside

forville seg

Tyding og bruk

Sjå: forville
  1. hamne på feil stad
    Døme
    • sauen forvilla seg inn på eit kjøpesenter;
    • vi forvillar oss uti myrområde;
    • ho har forvilla seg inn i feil yrke
  2. om dyr og planter: bli vill (1)(etter å ha vore tam eller dyrka)
    Døme
    • krokusen har forvilla seg frå gamle hagar
Artikkelside

lekse 1

substantiv hokjønn

Opphav

frå lågtysk; same opphav som lektie

Tyding og bruk

  1. heimearbeid for skuleelevar
    Døme
    • ha mykje lekser;
    • gjere leksene;
    • lese lekser;
    • bli høyrd i leksa
  2. i overført tyding: røynsle, lærepenge
    Døme
    • spelarane har lært ei lekse;
    • finansmarknaden måtte lære ei lekse
  3. lang ramse;
    noko som stadig blir teke opp att
    Døme
    • han kom med ei lang lekse til svar;
    • det er den gamle leksa
  4. rekkjefølgje, samanheng
    Døme
    • kome langt uti leksa

Faste uttrykk

  • kunne leksa si
    vere godt førebudd
Artikkelside

ploppe

ploppa

verb

Tyding og bruk

  1. (la) falle ned i vatn eller anna væske med eit plopp (1
    Døme
    • ploppe uti;
    • ploppe steinar i dammen
  2. kome fram;
    bli synleg
    Døme
    • eit kje som ploppar ut av mora;
    • orda ploppa ut av han
Artikkelside

plask 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

av plask (2

Tyding og bruk

plaskande lyd
Døme
  • han fór uti med eit plask
Artikkelside

plumpe

plumpa

verb

Tyding og bruk

falle eller tråkke i vatn, gjørme eller liknande med ein dump lyd
Døme
  • ungen plumpa i sølevatnet

Faste uttrykk

  • plumpe ut
    • seie noko uforvarande;
      forsnakke seg
      • ho plumpa ut med sanninga
    • om ytring: bli sagt på ein uoverlagt eller klossete måte
      • han skulle ikkje sagt det, men det berre plumpa ut av han
  • plumpe uti
    seie noko dumt;
    dumme seg ut
Artikkelside

stupe

stupa

verb

Opphav

norrønt stúpa ‘stå i vêret’; samanheng med stuv

Tyding og bruk

  1. kaste, styrte (seg) (med hovudet føre)
    Døme
    • stupe frå timeteren;
    • kaste kleda og stupe i sjøen;
    • stupe kråke – gjere kollbytte;
    • hauken stuper (seg) rett ned på byttet;
    • jagarflya stupte ned frå 5000 meters høgd
  2. falle, sige, styrte (brått framover)
    Døme
    • stupe så lang ein er
    • falle om
      • drive på til ein stuper
  3. gå rett ned i
    Døme
    • fjellet stupte i sjøen

Faste uttrykk

  • stupe uti
    våge å begynne med
    • han tok over butikken og stupte uti det
Artikkelside

utilisme

substantiv hankjønn

Opphav

av latin utilis ‘nyttig’ av uti ‘bruke’

Tyding og bruk

Artikkelside

forville

forvilla

verb

Opphav

frå lågtysk; av for- (2 og vill

Tyding og bruk

føre vill, villeie;
forderve moralsk
Døme
  • forville nokon;
  • forville hugen

Faste uttrykk

  • forville seg
    • gå seg bort, fare vill (1);
      hamne på feil stad
      • sauen forvilla seg inn på eit kjøpesenter;
      • vi forvillar oss uti myrområde;
      • ho har forvilla seg inn i feil yrke
    • om dyr og planter: bli vill (1)(etter å ha vore tam eller dyrka)
      • krokusen har forvilla seg frå gamle hagar
Artikkelside
Side 1 av 2