Avansert søk

14 treff

Nynorskordboka 14 oppslagsord

tannhjul

substantiv inkjekjønn

Opphav

av tann

Tyding og bruk

hjul med utvendig eller innvendig krans av tenner i jamn avstand som grip inn i tilsvarande mellomrom på eit anna tannhjul eller ei tannstong og såleis blir brukt til å overføre kraft og til å minske eller auke farten ved roterande rørsle i maskinar;
jamfør tannstong

tann

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt tǫnn

Tyding og bruk

  1. hard bite- og tyggjereiskap (festa til kjevane) i munnen
    Døme
    • trekkje, slå ut ei tann;
    • felle, hakke tenner;
    • kunstige tenner
  2. tagg, framspring i bladkant, på tannhjul, på tannstong eller på eggen på skjereverktøy

Faste uttrykk

  • føle nokon på tennene
    undersøkje styrken, hensikten eller liknande hos ein annan part
    • duellantane følte kvarandre på tennene
  • rusta til tennene
    fullt utstyrt (med våpen)
  • vise tenner
    hevde seg;
    vise styrke
    • vise tenner i maktkampen;
    • laget har byrja å vise tenner

pal 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå nederlandsk

Tyding og bruk

hake (2, 1)vinsj, spel (2 eller liknande som grip inn i eit tannhjul og låser det fast eller driv det fram

Faste uttrykk

  • hive pal
    dreie rundt til palen (1 fell inn i eit hakk

snekke 2

substantiv hokjønn

Opphav

frå tysk

Tyding og bruk

skrue med trapesforma gjenge til å drive eit tannhjul eller skuve ei tannstong;
jamfør styresnekke

hjulvisp

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kjøkenreiskap som har ei sveiv som driv to vispar via eit tannhjul

pinjong

substantiv hankjønn

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

lite tannhjul på enden av mellomakselen som driv eit større tannhjul i differensialen (1

donkraft

substantiv hokjønn

Opphav

av lågtysk dumkraft, av dume ‘tommelfinger, tagg i tannhjul’

Tyding og bruk

lyfteapparat til å lyfte tunge ting med (med handkraft);

kamhjul

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. rull som ein rullar tøyet på etter kvart som ein vev

drev

substantiv inkjekjønn

Opphav

i tyding 8 norrønt drif; av drive (3

Tyding og bruk

  1. det å jage vilt
  2. Døme
    • det kom drev i saka
  3. lite tannhjul i ein maskin;
  4. opptrevla, tjøra hamp til å tette båt med
  5. Døme
    • kome på drev
  6. drivgarnsfiske
  7. fok, rok, drifs

tannstongbane

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

jernbane (i lende med sterk stiging) der lokomotivet har tannhjul og banelekamen har tannstenger