Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 70 oppslagsord

pels

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt pilz, frå lågtysk; av latin pellis ‘fell, dyrehud’

Tyding og bruk

  1. dyreskinn med hår
    Døme
    • hjorten er blank og fin i pelsen;
    • klede av pels
  2. ytterplagg av pels (1)
    Døme
    • gå med pels

Faste uttrykk

  • få på pelsen
    få kraftig kritikk;
    få ei overhaling
Artikkelside

pelse

pelsa

verb

Tyding og bruk

flå pelsen av avliva pelsdyr
Artikkelside

rive 3

riva

verb

Opphav

norrønt rífa og hrífa

Tyding og bruk

  1. slite i to eller fleire bitar;
    få flengje;
    flerre, spjerre
    Døme
    • rive sund noko;
    • hunden reiv sauen i hel;
    • rive seg opp på piggtråden
  2. gni sund;
    Døme
    • rive ost
    1. brukt som adjektiv:
      • rivne gulrøter
  3. Døme
    • rive av ei fyrstikk
  4. herje, svi
    Døme
    • gikta riv og slit i kroppen;
    • brennevinet reiv i halsen
  5. rykkje, slite
    Døme
    • rive seg i håret;
    • rive av seg kleda;
    • rive nokon over ende
  7. bryte ned, rasere, jamne med jorda
    Døme
    • rive eit hus;
    • rive ned og øydeleggje
  8. velte, dytte ned
    Døme
    • rive eit hinder;
    • høgdehopparen reiv i første forsøk

Faste uttrykk

  • bli riven bort/vekk
    • døy brått og uventa;
      omkome
      • han vart riven bort i ei ulykke
    • forsvinne frå marknaden
      • alle billettane vart rivne bort
  • få riven pels
    kome uheldig frå noko
  • rive av seg
    fortelje (til dømes ein vits) på ståande fot
  • rive frå seg
    gjere seg fort ferdig
    • dei riv frå seg arbeidet
  • rive i nasen
    lukte skarpt
    • lukta av mugg riv i nasen;
    • ei skarp lukt av sprit reiv han i nasen
  • rive kjeft
    krangle, skjelle (for moro skuld), skråle
  • rive med seg
    • trekkje med seg
      • flaumen riv med seg huset
    • fengje, engasjere
      • musikaren reiv med seg publikum
  • rive med
    gjere oppglødd
    • musikken riv folk med
  • rive opp
    • opne brått og hardhendt
      • han reiv opp døra
    • rippe opp
      • rive opp eit sår
  • rive seg laus
    frigjere seg frå
  • rive til seg
    skaffe seg, leggje under seg
Artikkelside

platinarev

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

varietet av sølvrev med lys gråblå pels og kvit halskrage
Artikkelside

få på pelsen

Tyding og bruk

få kraftig kritikk;
få ei overhaling;
Sjå: pels
Artikkelside

pelsverk

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør verk (2

Tyding og bruk

pels (1) som materiale;
varer av pels
Artikkelside

polarulv

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

underart av ulv med langhåra, lys pels som lever i tundrastrøk i Eurasia;
Canis lupus albus
Artikkelside

okapi

substantiv hankjønn

Opphav

frå det ugandiske språket mbuba

Tyding og bruk

afrikansk drøvtyggjar med brun pels og kvite striper på beina og bakparten;
Okapia johnstoni
Artikkelside

pjuske

pjuska

verb

Opphav

jamfør eldre dansk pjuske sig ‘riste fjørham, pels’

Tyding og bruk

  1. få skikk på uryddig hår- eller fjørklednad
    Døme
    • hunden pjuskar seg;
    • sporven pjuskar litt på fjørhamen
  2. ruske, plukke
    Døme
    • pjuske litt i hagen
Artikkelside

vere/kome på mote

Tyding og bruk

vere eller bli moderne;
Sjå: mote
Døme
  • pels var på mote igjen;
  • byantikvitetar kom på moten
Artikkelside
Side 1 av 7