Avansert søk

Enkelt søk

Nynorskordboka 1462 oppslagsord

kunstflyging

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

flyging (1) der ein gjer ulike manøvre, til dømes loop og spinn (3);

oppvising i å manøvrere fly

Artikkelside

andre

adjektiv

Opphav

av annan

Tyding og bruk

som er nummer to (, 1) i ei rekkjefølgje;

rekkjetal til to (2.)

Døme

hennar andre heim;
reise på andre klasse;
andre mai

brukt som substantiv
- for det første og for det andre

Artikkelside

annan

determinativ demonstrativ

Opphav

norrønt annarr, akkusativ annan

Tyding og bruk

ein til, enda ein, fleire av same slaget
Døme
- ein annan gong;
- eg og ein annan syklist;
- både kaffi og kaker og anna godt
den eine av fleire
Døme
- den eine etter den andre;
- frå ein stasjon til ein annan
i same gruppe, men ikkje ein sjølv;
medmenneske
Døme
- ikkje vere som anna folk;
- stå som ein annan tosk;
- kjenne seg som eit anna menneske;
- skade på både seg sjølv og andre
ikkje den same;
ulik
Døme
- ein annan kveld;
- ei anna helg;
- dei venta til ein annan dag;
- på andre sida av vegen;
- dette vart andre greier;
- vente seg noko anna;
- det er ei anna sak

Faste uttrykk

alt anna enn
slett ikkje
oppgåvene var alt anna enn lette
anna enn
så nær som
anna med di
kor det no er; dessutan
av ei anna verd
utanom det vanlege
ha ei stemmeprakt av ei anna verd
blant anna
(òg i fleirtal) noko(n) frå ei større gruppe;
mellom anna;
forkorta bl.a.
blant anna kan skulen ha misforstått regelen;
her møtte fleire personar, blant andre ordføraren
ein eller annan
noko eller nokon;
ein viss;
einkvan
på ein eller annan måte;
i sentrum av ein eller annan by;
der inne stod ein eller annan;
på eit eller anna vis
ein og annan
nokre (få)
frå ende til annan
frå byrjing til slutt;
alt saman
det var tull frå ende til annan
frå tid til anna
av og til
mellom anna
forutan, ved sida av;
blant anna;
forkorta m.a.
og anna
(òg i fleirtal) og noko eller nokon frå ei større gruppe;
forkorta o.a.
ord for anna
ordrett

Artikkelside

fleire

determinativ kvantor

Opphav

norrønt fleiri, komparativ av mang ein og mange; jamfør superlativ flest

Tyding og bruk

meir enn éin;
mange, ein heil del;
nokre
Døme
- spørsmålet har fleire sider;
- kunne fleire språk;
- hende fleire gonger;
- i fleire år;
- fleire av dei er borte
ved uttrykt samanlikning: som det er meir av i tal;
meir talrik
Døme
- fleire kvinner enn menn;
- fleire bøker enn eg har råd til;
- dei er fleire enn vi er
nokre i tillegg;
enda nokre;
enda meir
Døme
- fleire enn eg;
- få fleire ark!
- brukt som substantiv
  somme klappa og fleire jubla;
  stadig fleire meiner dette;
  fleire og fleire tek ny utdanning

Faste uttrykk

med fleire
og fleire andre som ikkje er nemnde med namn;
forkorta mfl.
ei kunstsamling av biletkunstnarar som Astrup d. y., Eikås, Weidemann, Tunold med fleire
og fleire
og fleire andre som ikkje er nemnde med namn;
forkorta ofl.
sitat av Ivar Aasen, Henrik Ibsen, Aksel Sandemose, Olav Duun og fleire

Artikkelside

mang ein

determinativ kvantor

Opphav

av mellomnorsk mangr og III ein

Tyding og bruk

ei(n) eller eitt av fleire
Døme
- det hende mang ein gong;
- mang ein dag;
- vi har hatt mang ei triveleg stund;
- han har teke mangt eit tungt tak
i nøytrum: talrike ting, mykje (ulikt)
Døme
- mangt og mykje;
- mangt anna;
- ha mangt å lære
i fleirtal: talrike, atskillege, ikkje så få
Døme
- mange gonger, år;
- mange andre
- mykje (1
  mange pengar;
  mange takk!
- substantiv:
  vi vart mange til bords

Artikkelside

nokon

determinativ kvantor

Opphav

norrønt nǫkkurr, samandrege av urnordisk ne-wait-ek-hwarjar ‘ikkje veit eg kven’

Tyding og bruk

ein eller annan, eit eller anna;
ein viss, einkvan;
somme, visse
Døme
- er det nokon kiosk i nærleiken?
- treng du noka ny skjorte?
- finst det noko svar?
- har du vore der nokon gong?
- du må ikkje gå nokon stad!
- eg har ikkje høyrt nokon ting;
- har du nokon som helst grunn til å klage?
- dei kjøpte nokre pærer
- brukt som substantiv:
  det er noko i vegen med bilen;
  det hende meg noko underleg i går;
  nokre var samde, andre protesterte;
  det er nokon som spør etter deg
kven som helst (annan);
kvar ein;
alle
Døme
- ho syng så godt som nokon;
- ho arbeidde hardare enn nokon mann
om mengd, omfang, tal, grad eller liknande: ein del, litt;
atskilleg, monaleg
Døme
- i nokon grad;
- er 50 år nokon alder?
- ha noko pengar;
- ein noko eldre bil;
- det er ikkje noko att av kaka;
- kva er dette for noko?
- noko rart noko;
- det er da enda noko;
- det hjelpte nok noko;
- ho er ikkje noko tess;
- stakken er noko for sid;
- har du sett noko til han?
brukt i utrop med ‘for’
Døme
- for noko tull!
- for nokre bilar dei har!

Faste uttrykk

det er noko med alt
ingen ting er utan lyte
ikkje bli noko av
ikkje hende;
ikkje bli gjennomført
festen vart ikkje noko av
ikkje nokon
ingen
noko av ein
langt på veg ein;
ein nokså stor
han var noko av ein luring;
det er noko av eit mirakel at desse landa aldri har vore i krig med kvarandre
noko til
litt av ein;
ein retteleg
vere noko til kar
nokon ein
ein eller annan
nokon gong
- ein eller annan gong;
  nokosinne
  har du vore der nokon gong?
- brukt i uttrykk for jamføring og forsterking
  beste resultat nokon gong;
  har du nokon gong sett maken?
nokon kvar
alle, dei fleste
slikt kunne hende nokon kvar
nokre hundre
i eit tal som er meir enn to hundre
dette hende for nokre hundre år sidan
nokre tusen
i eit tal som er meir enn to tusen
dette gjeld kanskje nokre tusen menneske
vere noko
ha ein viktig eller sentral sosial posisjon
alle som er noko i musikkbransjen, kom på hagefesten
vere noko i noko
vere til dels rett
er det noko i det dei seier?

Artikkelside

skilsdom

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det at usamde partar frivillig overlèt avgjerda om ein tvist til andre personar eller institusjonar enn dei vanlege domstolane;
privat rettargang
dom i sak som er avgjord med skilsdom (1)