Avansert søk

Nynorskordboka 9 oppslagsord

intuisjon

substantiv hankjønn

Opphav

av mellomalderlatin intuitio ‘åskoding, syn’; av latin intuitus, av intueri ‘sjå på’

Tyding og bruk

endefram innsikt i noko;

forståing av ein samanheng utan hjelp av refleksjon eller røynsle

Døme

kunstnarleg intuisjon og skaparevne;
handle ut frå rein intuisjon;
han hadde ein makelaus intuisjon

gefühl, gefyl

substantiv hankjønn

Opphav

av tysk Gefühl ‘kjensle’; jamfør fingerspitzgefühl

Tyding og bruk

intuitiv kjensle for noko;

intuisjon, teft (3)

Døme

han har ein gefühl for kva ein gjer i slike kriser

Faste uttrykk

på gefühlen
utan ein førebudd plan, men ved å prøve seg fram
kokkane tok middagslaginga på gefühlen;
huset er bygd litt sånn på gefühlen

fingerspitzgefühl, fingerspitzgefyl

substantiv hankjønn

Uttale

fiˊngerspitsgefyl

Opphav

frå tysk Fingerspitzengefühl

Tyding og bruk

instinktiv forståing for noko;

intuisjon, teft (3);

fingerspissfølelse

Døme

leiinga manglar fingerspitzgefühl;
fingerspitzgefühlen til ein dyktig handverkar

new age

substantiv ubøyeleg

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

nemning for ulike rørsler basert på eit holistisk livssyn, med vekt på mystikk og intuisjon, ofte i motsetnad til den etablerte naturvitskapen
(instrumentell) musikksjanger, ofte med ein meditativ (2) stil og mykje bruk av elektroniske instrument;
new age-musikk
Døme
- DJ-en spelar ei blanding av new age og elektronika

mistanke

substantiv hankjønn

Opphav

etter lågtysk misdunken ‘tvil, uvisse’; innverknad frå tysk Verdacht ‘mistanke’

Tyding og bruk

tru, aning, gjetting, intuisjon, særleg om noko gale eller straffbart

Døme

få mistanke om noko;
mistanken fall på henne;
ha mistanke til nokon;
politiet bygde berre på mistanke da dei arresterte han

fingerspissfølelse

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

teft (2), intuisjon;

fingerspisskjensle

fingerspisskjensle

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

teft (2), intuisjon

gløggsynt

adjektiv

Tyding og bruk

som har gløggsyn (1);
skarpsynt, klarsynt (1)
som har ein klar intuisjon om korleis noko er eller bør gjerast

intuitiv

adjektiv

Tyding og bruk

som byggjer på eller er merkt av intuisjon

Døme

ha intuitiv evne;
dei fleste unge har ei intuitiv forståing av IKT

brukt som adverb:
- reint intuitivt svarte ho rett på spørsmålet