Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
14 treff

Nynorskordboka 14 oppslagsord

infrastruktur

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; av latin infra og structura

Tyding og bruk

nett av faste anlegg som er grunnlaget for ei verksemd, til dømes vegar, hamner, flyplassar, kraftverk og liknande
Døme
  • god infrastruktur er viktig for næringslivet i regionen
Artikkelside

utbyggingsplan

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. plan for utbygging av bustadhus, næringsverksemd, infrastruktur og liknande
    Døme
    • utbyggingsplan for jernbane
  2. offentleg plan for arealbruk og utforming av bygningar i ein liten del av ein kommune;
    Døme
    • utbyggingsplanane for eldreheimen er godkjende
Artikkelside

utbygging

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å byggje hus og hytter (på eit avgrensa område)
  2. det å utvikle anlegg, infrastruktur og liknande slik at det blir meir føremålstenleg
    Døme
    • utbygging av vegnettet
Artikkelside

utbygd 2

adjektiv

Opphav

perfektum partisipp av byggje (1 og ut

Tyding og bruk

  1. som er nytta til å byggje hus, hytte eller andre bygg
    Døme
    • bustadfeltet er no fullt utbygd
  2. om foss eller elv: som er knytt til eit anlegg som nyttar krafta til å produsere elektrisitet
    Døme
    • elva er ikkje utbygd;
    • utbygde vassfall
  3. om bygg, anlegg, infrastruktur, institusjon: som er laga for å dekkje eit behov
    Døme
    • eit godt utbygd velferdssystem;
    • eit dårleg utbygd vegnett
  4. utforma eller utvikla i detalj
Artikkelside

tenleg

adjektiv

Opphav

av tene (1

Tyding og bruk

som hjelper eller duger til føremålet;
Døme
  • merksemda er tenleg for saka;
  • ein tenleg infrastruktur
Artikkelside

kritisk

adjektiv

Opphav

frå tysk kritisch, av fransk critique; jamfør kritikk

Tyding og bruk

  1. som har lett for å kritisere (1);
    streng, negativ
    Døme
    • ikkje sjå så kritisk ut!
  2. granskande, undersøkjande
    Døme
    • ei kritisk prøving av praksisen
  3. som gjeld eller er teikn på ei krise;
    avgjerande, farleg
    Døme
    • sjukdomen tok ei kritisk vending;
    • situasjonen er kritisk
  4. som er svært viktig for at eit samfunn skal fungere
    Døme
    • straumnettet er kritisk infrastruktur i eit moderne samfunn
  5. i fysikk: som dannar ein overgang eller ei ytre grense
    Døme
    • kritisk masse;
    • kritisk temperatur

Faste uttrykk

  • kritisk punkt
    • stad i unnarennet i hoppbakke der overgangen byrjar
      • det kritiske punktet i bakken er på 90 meter
    • svært viktig eller avgjernde del av noko
      • prisen er eit kritisk punkt i forhandlingane
Artikkelside

samfunnskritisk

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som er kritisk til tilhøve i samfunnet;
    som utøver samfunnskritikk
    Døme
    • samfunnskritisk satire
  2. som er særs viktig for at eit samfunn skal fungere
    Døme
    • samfunnskritisk infrastruktur
Artikkelside

CO2-handtering

substantiv hokjønn

Opphav

av CO2 (1

Tyding og bruk

utskiljing, oppsamling, transport og permanent lagring av karbondioksid;
jamfør CO2-fangst
Døme
  • byggje infrastruktur for CO2-handtering
Artikkelside

gjenoppbygging

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å byggje opp att noko som er rive ned eller øydelagt;
Døme
  • gjenoppbygginga av infrastruktur etter krigen
Artikkelside

e-komnett

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

kortform av elektronisk kommunikasjonsnett;
system eller infrastruktur som gjer det mogleg å overføre lyd, bilete, tekst eller anna data elektronisk
Artikkelside