Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 6 oppslagsord

hol 2, hòl 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt hol

Tyding og bruk

  1. opning eller rivne tvers gjennom noko
    Døme
    • slå hol i veggen;
    • ha hol i sokkane;
    • krype gjennom eit hol i gjerdet;
    • ha hol i øyra
  2. Døme
    • ha hol i kunnskapane
  3. mindre søkk, grop (1
    Døme
    • grave hol i jorda;
    • eit stort hol i vegen;
    • ha hol i tennene
  4. celle (1) til å sperre nokon inne i;
    Døme
    • kome i holet
  5. trongt, mørkt og usselt rom;
    utriveleg stad
    Døme
    • bu i eit hol;
    • eit avsidesliggjande hol

Faste uttrykk

  • få hol på
    endeleg få opna eller løyst (noko);
    få has på
  • hol i hovudet
    dumt, vanvettig;
    bort i natta
  • stikke hol på
    få tak i innhaldet;
    la innhaldet strøyme fritt
    • stikke hol på byllen
  • svart hol
    område i verdsrommet med så sterk gravitasjon at verken strålar eller materiale kan forlate det att
    • svarte hol ser ein ikkje, men ein kan sjå verknaden på omgjevnadene
  • ta hol på
    • opne og begynne å bruke av
      • ta hol på chipsposen
    • nemne (noko som er vondt eller vanskeleg)
Artikkelside

hole 3, hòle 3

hola, hòla

verb

Opphav

norrønt hola; av hol (3

Tyding og bruk

lage hol (i);
grave (ut)

Faste uttrykk

  • hole ut
    • gjere innhol
      • hole ut eit trau
    • øydeleggje eller svekkje (noko) innanfrå
      • inflasjon holar ut pengeverdien
Artikkelside

plugge

plugga

verb

Tyding og bruk

  1. slå eller setje plugg (1) i noko
    Døme
    • plugge att eit hòl;
    • plugge sko
  2. setje støpsel i kontakt
    Døme
    • plugge bilen til elnettet;
    • ho pluggar inn ladaren til mobilen
Artikkelside

makkhòl, makkhol, markhòl, markhol

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

hòl etter gnaging frå makk
Artikkelside

gluggehol, gluggehòl, glugghòl, glugghol

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

glugg (1, 1) utan stengsel
Artikkelside

svart 2

adjektiv

Opphav

norrønt svartr

Tyding og bruk

  1. med meir eller mindre kolmørk farge, frå ei overflate som kastar attende svært lite lys;
    svært mørk
    Døme
    • svart som ein ramn;
    • svarte sko;
    • ein svart hest;
    • svarte haustnetter;
    • midt på svarte natta
  2. Døme
    • vere svart på fingrane;
    • bli svart på kleda
  3. berr, snau (2, snøydd
    Døme
    • sauene gnog (det) svart kring seg
    • tom
      • dra svarte garn;
      • svart hav;
      • det er berre svarte armoda – djup naud;
      • henge i på svarte livet – drive på alt ein orkar
  4. Døme
    • sjå svart på framtida;
    • alt var svart og håplaust;
    • brått vart alt svart for meg;
    • ein svart dag for norsk skeisesport

Faste uttrykk

  • jobbe svart
    arbeide for svarte pengar
  • svart hol
    rest etter stor stjerne med eit så sterkt gravitasjonsfelt rundt seg at det sluker lys
    • svarte hòl ser ein ikkje, men ein kan sjå verknaden på omgjevnadene
  • svart humor
    grotesk, pessimistisk humor
  • svart kaffi
    kaffi utan fløyte
  • svart på kvitt
    skriftleg stadfesting (på noko)
  • svarte pengar
    skattepliktig inntekt som ein lèt vere å betale skatt for
Artikkelside