Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
9 treff

Nynorskordboka 9 oppslagsord

forstå

verb

Opphav

norrønt fyrirstanda, forstanda; frå lågtysk opphavleg ‘stå framfor(for å granske)'

Tyding og bruk

  1. Døme
    • forstå kva som blir sagt;
    • utsegna må forståast slik;
    • eg forstod det slik på han at han skulle kome;
    • det forstår seg;
    • forstår du tyrkisk?
  2. kunne setje seg inn i stoda til;
    ha toleranse og sympati for
    Døme
    • eg forstår deg så vel;
    • forstå motparten

Faste uttrykk

  • forstå seg på
    vere flink til, kunne
    • du forstår deg på kunst
Artikkelside

økseskaft

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

skaft av tre som øksehovudet blir festa på

Faste uttrykk

  • god dag mann, økseskaft
    (etter eit norsk folkeeventyr) meiningslaust svar på spørsmål som svararen ikkje høyrer eller forstår
Artikkelside

seg

pronomen

Opphav

norrønt sik

Tyding og bruk

objektsform brukt for 3. person eintal og fleirtal
  1. i samband med verb:
    Døme
    • ho slo seg;
    • han likte seg – han treivst;
    • det forstår seg;
    • landskapet opna seg;
    • kjøpe seg ei bok;
    • gå seg ein tur;
    • få seg noko mat;
    • sjukdomen beit seg godt fast;
    • gråte seg i søvn;
    • setje seg til rette;
    • kjenne seg utan ansvar
  2. i preposisjonsuttrykk:
    Døme
    • gjere mykje av seg – syne att;
    • vere snar av seg;
    • betale kvar for seg;
    • det har mykje for seg – det er sannsynleg;
    • vere heilt frå seg (av sinne) – vitlaus;
    • ha mykje pengar på seg

Faste uttrykk

  • ei sak for seg
    eit særskilt punkt, noko anna enn det som blir drøfta
  • like seg dårleg
    vantrivast
  • seg imellom
    med kvarandre;
    innbyrdes
    • dei prøver å halde kontakten seg imellom
  • vere for seg el. om seg
    vere frampå
  • vere noko for seg sjølv
    vere ulik alle andre;
    merkje seg ut
    • den byen er noko for seg sjølv
Artikkelside

plukk 2

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

noko som er plukka (ut eller saman)

Faste uttrykk

  • ikkje det/eit plukk
    ikkje det minste;
    ingenting
    • vi forstår ikkje det plukk av språket;
    • han var ikkje eit plukk betre enn dei andre
Artikkelside

god dag mann, økseskaft

Tyding og bruk

(etter eit norsk folkeeventyr) meiningslaust svar på spørsmål som svararen ikkje høyrer eller forstår;
Artikkelside

uforståande

adjektiv

Tyding og bruk

som ikkje forstår;
som vitnar om mangel på forståing;
Døme
  • sjå på nokon med eit uforståande blikk;
  • stille seg uforståande til mistanken;
  • få uforståande kritikk
  • brukt som adverb:
    • stire uforståande på noko
Artikkelside

ikkje det/eit plukk

tags.false

Tyding og bruk

ikkje det minste;
ingenting;
Sjå: plukk
Døme
  • vi forstår ikkje det plukk av språket;
  • han var ikkje eit plukk betre enn dei andre
Artikkelside

forstå seg på

Tyding og bruk

vere flink til, kunne;
Sjå: forstå
Døme
  • du forstår deg på kunst
Artikkelside

kodespråk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

språk med bruk av kodar (2 som berre innvigde forstår
Artikkelside