Avansert søk

21 treff

Nynorskordboka 21 oppslagsord

butt 1

substantiv hankjønn

Opphav

av lågtysk butt ‘dunk’; samanheng med bytte (1

Tyding og bruk

  1. kagge, dunk (av tre)
    Døme
    • ause vatn frå butten
  2. lite (rundt) trekjerald
    Døme
    • smøret vart lagt i ein butt og selt

butt 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt bútr

Tyding og bruk

  1. avhoggen stokkende;

Faste uttrykk

  • butt i butt
    med endane inntil kvarandre

butt 3

adjektiv

Opphav

frå lågtysk ‘klumpete’; samanheng med butt (2

Tyding og bruk

utan skarp odd eller egg;
avrunda;
til skilnad frå kvass (2, 1) og spiss (2, 1)
Døme
  • ein butt kniv;
  • eit breitt andlet med butt nase

bu 3

verb

Opphav

norrønt búa

Tyding og bruk

  1. ha heimen sin (på ein stad);
    ha fast tilhald;
    halde til
    Døme
    • bu i byen;
    • ha ein stad å bu;
    • bu i lag;
    • dei fleste her i landet bur godt
  2. finnast (i ein person);
    skjule seg
    Døme
    • det bur mykje i han;
    • det bur eit farleg temperament i henne
  3. gjere klar;
    førebu
    Døme
    • dei tilsette er budde til å gå til streik

Faste uttrykk

  • bu seg
    førebu seg
    • bu seg på å møte konfliktar
  • byggje og bu
    busetje seg;
    ha tilhald
    • folk vil byggje og bu i distrikta

butte

butta

verb

Opphav

av lågtysk butten; samanheng med butt (2

Tyding og bruk

  1. støyte mot eller kome borti (så det bremsar eller stoppar)
    Døme
    • det buttar imot
  2. i overført tyding: gå trått;
    støyte på hindringar
    Døme
    • varesalet butta
  3. hogge tre opp i stubbar;
    hogge av
  4. leggje eller møtast butt i butt

Faste uttrykk

  • butte imot
    gå trått
    • det har butta imot for partiet den siste tida

budd

adjektiv

Opphav

perfektum partisipp av bu (3

Tyding og bruk

ferdig, klar
Døme
  • vere budd på noko

stump 2

adjektiv

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

som ikkje har spiss form;
Døme
  • ein stump gjenstand

Faste uttrykk

  • stump vald
    vald der ein bruker våpen som ikkje er spisse eller kvasse
  • stump vinkel
    vinkel mellom 90° og 180°

stue 3, stuve 2

stua, stuva

verb

Opphav

same opphav som stuke (1

Tyding og bruk

  1. gjere butt eller flat
    Døme
    • bilane vart stua i kollisjonen
  2. Døme
    • stue foten sin

smørbutt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

butt (1, 2) til å ha smør i

butt i butt

Tyding og bruk

med endane inntil kvarandre;
Sjå: butt