Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 167 oppslagsord

for å

Tyding og bruk

innleier ei leddsetning som uttrykkjer føremål;
Sjå: å
Døme
  • dei kom hit for å lære språket;
  • ho drakk kaffi for ikkje å sovne
Artikkelside

å 3

subjunksjon

Opphav

norrønt at, opphavleg preposisjon med tyding ‘ved, til’; same opphav som åt (2

Tyding og bruk

  1. innleier ei infinitivkonstruksjon som fungerer som eit substantiv eller ei substantivfrase i setninga;
    Døme
    • å synge er gøy;
    • ho likar å lese;
    • den viktigaste oppgåva er å redde verda;
    • ho planlegg å ikkje kome for seint
  2. innleier ei leddsetning der ‘det’ er formelt subjekt i oversetninga
    Døme
    • det var godt å kome heim;
    • det er viktig å slappe av
  3. innleier ei utfylling (2) til ein preposisjon
    Døme
    • utan å klage rydda han heile stova;
    • dei dro etter å ha ete;
    • dei kopla av med å spele dataspel
  4. innleier ei nærare forklaring eller eit tillegg til ein annan frase
    Døme
    • han fekk oppgåva å gå etter vatn;
    • ho kan kunsten å skrive
  5. følgjer eit adjektiv eller ei adjektivfrase
    Døme
    • det er så lett å forsove seg;
    • denne oppgåva er vanskeleg å løyse;
    • alle hadde så mykje å snakke om;
    • han hadde så mykje å drive med;
    • det er frykteleg slitsamt å stå opp så tidleg om morgonen

Faste uttrykk

  • for å
    innleier ei leddsetning som uttrykkjer føremål
    • dei kom hit for å lære språket;
    • ho drakk kaffi for ikkje å sovne
Artikkelside

den gongen 1

subjunksjon

Tyding og bruk

innleier ei leddsetning som uttrykkjer at noko skjedde på eit bestemt tidspunkt i fortida;
på den tida da;
Døme
  • den gongen eg fekk min første hest, var eg seks år gammal;
  • den gongen han ikkje drakk kaffi, sov han heile natta
Artikkelside

klareskinn, klåreskinn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

om eldre forhold: tørka fiskeskinn brukt til å klare (2, 1) kaffi med
Artikkelside

kremkake

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Døme
  • drikke kaffi og ete kremkake
Artikkelside

dokter

substantiv hankjønn

Opphav

forkorting for latin doctor medicinae ‘lærar i legekunst’; jamfør doktor

Tyding og bruk

  1. Døme
    • dokter Rud;
    • gå til dokteren
  2. te eller kaffi med brennevin i;
Artikkelside

forgitt

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • ho er forgitt etter kaffi;
  • dei er forgitt på god mat
  • bruk samsvarsbøying framfor eit substantiv:
    • eit forgitt barn;
    • dei forgitte barna
  • bruk ubøygd form etter eit usjølvstendig verb:
    • ho er forgitt etter godteri;
    • barna er forgitt etter godteri
Artikkelside

godprat

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

hyggjeleg prat;
Døme
  • hyggje seg med kaffi, kaker og godprat kring borda
Artikkelside

kvart 2

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • kjøpe ein kvart kilo kaffi;
  • ein kvart sirkel
Artikkelside

kokvarm

adjektiv

Tyding og bruk

veldig varm;
Døme
  • kokvarm kaffi;
  • kjenne seg kokvarm i ansiktet
Artikkelside
Side 9 av 17