Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 93 oppslagsord

uheimla

adjektiv

Tyding og bruk

utan løyve eller lovleg grunnlag;
Døme
  • uheimla bruk av sirener
Artikkelside

tjuvlåne

tjuvlåna

verb

Tyding og bruk

låne utan løyve frå eigaren
Døme
  • tjuvlåne ein sykkel
Artikkelside

tilgjenge

substantiv inkjekjønn

Opphav

av gjenge (1

Tyding og bruk

høve eller løyve til å kome til ein stad
Døme
  • fritt tilgjenge;
  • det er ikkje tilgjenge her – det er forbode å kome;
  • tilgjenge forbode!
Artikkelside

tappe

tappa

verb

Opphav

norrønt tappa, tyding 1 frå lågtysk tappen; tyding 2 frå engelsk

Tyding og bruk

  1. la væske eller gass renne, strøyme ut av tønne, fat, røyr eller liknande (ved å opne tapp (1), spuns, kran og liknande);
    Døme
    • tappe øl frå fatet;
    • tappe vatn i karet;
    • tappe ned innsjøen;
    • tappe for blod;
    • tappe batteriet for straum
    • òg i overført tyding:
      • bygda blir tappa for ungdom
  2. hemmeleg avlytte
    Døme
    • tappe telefonen
    • kople seg utan løyve inn på andre sine edb-anlegg for å utnytte data
      • tappe eit edb-anlegg
  3. Døme
    • tappe ei myr
  4. føye saman, feste til kvarandre to trestykke ved å skjere eller dreie til ein tapp (4) på det eine stykket som svarer til eit hol i det andre;
Artikkelside

søke 1, søkje 1

søka, søkja

verb

Opphav

norrønt sǿkja

Tyding og bruk

  1. prøve å få, finne;
    trå etter
    Døme
    • søke råd, trøyst hos nokon;
    • søke lykka;
    • søke Gud
    • leite etter
      • hjelpemannskap har søkt i heile natt
    • i presens partisipp:
      • ei søkjande sjel
  2. gå, gje seg i veg til;
    ta leia til
    Døme
    • laksen søker opp i elvane for å gyte;
    • søke kyrkje;
    • søke livd;
    • båtane søkte hamn i uvêret;
    • fisken søker mot straumen
    • vende seg til
      • søke dokter
  3. skriftleg oppmode om å få
    Døme
    • søke (på) ei stilling;
    • søke (om) stipend;
    • etter nokre år nordpå søkte ho seg sørover att;
    • firmaet søker etter øvde fagarbeidarar – averterer etter;
    • søke om løyve, om utsetjing
Artikkelside

subsidiere

subsidiera

verb

Tyding og bruk

løyve, yte subsidiar til
Døme
  • mange jordbruksvarer er subsidierte
Artikkelside

snikkontorisere

snikkontorisera

verb

Opphav

av snik- (2)

Tyding og bruk

lage om husvære til kontor utan løyve
Artikkelside

sleppe 3

sleppa

verb

Opphav

norrønt sleppa; av sleppe (2

Tyding og bruk

  1. late frå seg, late laus, la fare;
    miste (eller løyse taket (i))
    Døme
    • sleppe buskapen på beite;
    • sleppe vatnet på turbinane;
    • selja slepper borken;
    • sleppe koppen i golvet;
    • sleppe eit emne – gå frå, slutte med eit emne;
    • sleppe vona – gje opp vona;
    • sjukdomen har sleppt henne;
    • slepp meg!
  2. la gli, falle
    Døme
    • sleppe seg ned frå ei grein;
    • sleppe auga av – ikkje ha for auga, ikkje sjå etter;
    • sleppe av syne – ikkje ha augekontakt med lenger;
    • sleppe noko(n) framom seg;
    • sleppe inn katten;
    • sleppe sinnet laus;
    • sleppe ned kaffikoppen;
    • sleppe ut hunden;
    • sleppe harmen ut – syne harmen klart

Faste uttrykk

  • sleppe føre seg
    la (nokon) få eit forsprang
  • sleppe or seg
    buse ut med (noko ein burde teie med)
  • sleppe seg
    særleg om barn: gå utan hjelp
  • sleppe til
    gje (nokon) høve el. løyve til
Artikkelside

skjenkerett, skjenkjerett

substantiv hankjønn

Opphav

av rett (2

Tyding og bruk

offentleg løyve som hotell og restaurantar får til å selje alkoholhaldige drikkevarer
Artikkelside

skilsmisseløyve

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

løyve frå fylkesmannen til å løyse opp eit ekteskap
Artikkelside
Side 8 av 10