Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no
, Bokmålsordboka og Nynorskordboka
Bokmålsordboka og Nynorskordboka
NB
Nettsidespråk,
, Display language
, Мова
Meny
Hjelp
Om ordbøkene
Innstillinger
Kontakt oss
NB
Nettsidespråk,
, Display language
, Мова
Avansert søk
Enkelt søk
Ordbøker
Begge ordbøkene
Bokmålsordboka
Nynorskordboka
Søk
Oppslagsord
Med bøyde former
Fritekstsøk
Ordklasse
alle
verb
substantiv
adjektiv
pronomen
determinativ
adverb
preposisjoner
konjunksjoner
subjunksjoner
interjeksjoner
Nullstill
Listevisning
Om avansert søk
Ett treff
Nynorskordboka
51
oppslagsord
yrje
2
II
yrja
verb
kløyvd infinitiv: -a
Vis bøying
Opphav
samanheng
med
aure
(
3
III)
og
yre
(
3
III)
og
yre
(
4
IV)
Tyding og bruk
yre
(
4
IV
, 1)
det yr og kryr av rotter og mus
ofte i
presens partisipp
:
ei yrjande mengd
;
dei kom yrjande i tusental
;
eit yrjande liv
som
adverb
:
her var yrjande fullt
Artikkelside
yngle
yngla
verb
Vis bøying
Opphav
dansk
av
ung
Tyding og bruk
ynge
(2)
Døme
katta skal yngle
i
overført tyding
:
aule
,
kry
(
3
III)
Døme
mus yngla i store mengder bortover
få fram, produsere (i stor mengd)
Døme
politikarane ynglar idear og planar
auke, vekse sterkt (i mengd
eller
tal)
Døme
det er som pengane ynglar i lomma hans
;
tankane yngla i han
Artikkelside
ylje
ylja
verb
kløyvd infinitiv: -a
Vis bøying
Opphav
i avlydshøve til
aule
Tyding og bruk
yrje
(
2
II)
,
kry
(
3
III)
,
aule
Døme
det ulde av mus og rotter i huset
Artikkelside
trygg
adjektiv
Vis bøying
Opphav
norrønt
tryggr
;
samanheng
med
tru
(
1
I)
og
tru
(
3
III)
Tyding og bruk
som ikkje er til fare
eller liknande
;
ikkje trugande
;
påliteleg
Døme
trygg trafikk
;
vegen, isen er trygg
;
trygt vêr
som ikkje er utsett for fare
eller liknande
;
ikkje truga
;
stabil
Døme
rømme til ein trygg stad
;
det er tryggast å fare landvegen
;
der er det trygt for ras, mus, frost
;
vere trygg for åtak
;
kjenne seg trygg
;
gå, fare trygt
utan fare for oppseiing
trygge arbeidsplassar
;
bu trygt
fri for tvil
;
overtydd
;
stø
(
3
III)
,
fast
;
roleg
Døme
vere trygg i si sak
;
eg er trygg på det
;
eg er ikkje trygg på den karen
;
eg kjem, ver du trygg!
det seier eg trygt
;
det kan du trygt gjere
–
godt, utan vidare
;
ha eit trygt vesen, ei trygg røyst
Artikkelside
smågnagar
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Tyding og bruk
liten gnagar
Døme
smågnagarar som mus og lemen
Artikkelside
skogmus
substantiv
hokjønn
Vis bøying
Tyding og bruk
kvar av to nærskylde arter av
mus
(1)
Døme
lita skogmus
–
arta
Apodemus sylvaticis
;
stor skogmus
–
arta
Apodemus flavicollis
Artikkelside
skjermpilot
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Tyding og bruk
i edb: reiskap til å styre markøren på ein dataskjerm med, utstyrt med tastar for programval
;
mus
(3)
Artikkelside
rydde
rydda
verb
kløyvd infinitiv: -a
Vis bøying
Opphav
norrønt
ryðja
‘tømme, reinske’
;
same opphav som
rydje
Tyding og bruk
reinske, få or vegen, fjerne
;
rø
,
rydje
(1)
Døme
rydde
loftet for mus, plassen for folk
;
rydde
i hagen om våren
–
rake lauv
osv.
;
rydde
kvister av treet
–
hogge, skjere
i
overført tyding
:
rydde
bort all tvil
gjere ryddig, setje ting på plass, ordne (opp)
Døme
rydde
låven
;
rydde
i stova, på hybelen
;
rydde
av bordet
bryte (opp), planere, stelle i stand, dyrke
Døme
rydde
veg
–
brøyte
;
rydde
ny jord
;
rydde
seg ein buplass
Faste uttrykk
rydde opp i
setje ein stoppar for (misbruk
eller liknande
)
;
sanere
rydde or vegen
drepe (nokon)
rydde ut
gjere ende på, tyne
Artikkelside
og
2
II
konjunksjon
Uttale
å
Opphav
norrønt
ok
Tyding og bruk
brukt til å jamstille to ord, setningsledd
eller
setningar av same slaget;
jamfør
både
Døme
is og snø
;
stor og sterk
;
Ola og Kari
;
eple, pærer og plommer
;
dei spelte og song
;
dei gjekk og dreiv
;
dei vart gåande og prate
;
lauvet gulnar, visnar og fell
;
dei vaksne kvilte, og barna leikte
brukt i visse faste ordlag:
Døme
med mann og mus
;
rubb og stubb
;
i rykk og napp
brukt som innhaldstom innleiing i visse utrop:
Døme
og eg som hadde gløymt det!
og det får du deg til å seie!
Faste uttrykk
med hud og hår
fullstendig
meir og meir
stadig meir
Artikkelside
musehol
,
musehòl
substantiv
inkjekjønn
Vis bøying
Tyding og bruk
opning (i veggen) inn til eit musebol
;
hol som ei mus har gnege
Artikkelside
Forrige side
Side 5 av 6
Neste side
Resultater per side:
10
20
50
100