Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 45 oppslagsord

eske

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt eski, av ask

Tyding og bruk

boks, særleg av papp eller tre, som blir brukt til oppbevaring, frakt eller liknande;
Døme
  • ei eske fyrstikker;
  • pakke alle eigedomane sine ned i esker før flyttinga;
  • eska var full av gamle fotografi

Faste uttrykk

  • Pandoras eske
    gjenstand eller situasjon som fører til ulykker og problem;
    jamfør pandoraeske
    • hendinga opna ei Pandoras eske av ulykker for selskapet;
    • det nye huset har vorte ei Pandoras eske av problem
  • som troll av eske
    plutseleg, overraskande
    • dukke opp som troll av eske
  • troll i eske
    leiketøy med figur som sprett opp når loket blir teke av
Artikkelside

som troll av øskje

Tyding og bruk

plutseleg, overraskande;
Sjå: øskje
Døme
  • plutseleg var han der, som troll av øskje
Artikkelside

hosteanfall

substantiv inkjekjønn

Opphav

av hoste (1

Tyding og bruk

anfall (1) av hoste;
Døme
  • ho fekk eit plutseleg hosteanfall
Artikkelside

avskjed på grått papir

Tyding og bruk

plutseleg oppseiing;
Sjå: avskjed
Døme
  • han fekk avskjed på grått papir
Artikkelside

spark i baken

Tyding og bruk

sterk oppmoding eller plutseleg inspirasjon til å gjere noko;
Sjå: bak
Døme
  • kunstnaren trong berre eit spark i baken for å kome i gang;
  • programmet på tv gav meg eit spark i baken
Artikkelside

kjensleutbrot, kjensleutbrott

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

det å (plutseleg) uttrykkje mange eller sterke kjensler;
Døme
  • som barn hadde han ofte sterke kjensleutbrot
Artikkelside

attakk

substantiv inkjekjønn

Uttale

atakˊk

Opphav

av fransk attaque; sjå attakkere

Tyding og bruk

  1. plutseleg, kraftfullt åtak (1)
    Døme
    • gjere attakk mot nabolandet
  2. plutseleg utbrot av sjukdom;
    Døme
    • førebyggje nye attakk
  3. presis og kraftfull innleiing av musikalsk stykke eller passasje (3);
    kraftfull musikkstil
    Døme
    • fiolinisten har eit attakk som skaper dei mest spenningsladde støyt
Artikkelside

grå 1

adjektiv

Opphav

norrønt grár; samanheng med gry (2

Tyding og bruk

  1. som har ein farge mellom kvit og svart
    Døme
    • eit grått hus;
    • grå som oske;
    • få grått hår
  2. gusten og sliten å sjå til
    Døme
    • vere grå i huda;
    • bli gammal og grå
  3. Døme
    • han vart tidleg grå
  4. Døme
    • grått vêr;
    • det er grått i dag
  5. lite spennande;
    fargelaus, trist, einsformig
    Døme
    • den grå kvardagen;
    • eit grått tilvære;
    • grått humør;
    • ikkje sjå dei eldre som ein grå masse
  6. som går utanom lova eller offisielle kanalar;
    Døme
    • låne pengar på den grå pengemarknaden;
    • svarte og grå pengestraumar;
    • grått arbeid

Faste uttrykk

  • avskil på grått papir
    plutseleg oppseiing
    • ho fekk avskil på grått papir
  • dei små grå
    hjernecellene, hjernen
    • bruke dei små grå;
    • ein aktivitet som skjerpar dei små grå
  • grå eminense
    person som held seg i bakgrunnen, men likevel har stor reell makt i kraft av å påverke mektige personar
    • ein grå eminense i amerikansk musikkliv
  • grå mus
    person med kjedeleg og anonym framtoning
    • ein spion skal helst vere ei grå mus utan fortid
  • grå stær
    augesjukdom der linsa i auget er uklar og ugjennomsiktig
  • i mørkeret er alle kattar grå
    i mørkeret er alle skilnader viska ut
  • setje grå hår i hovudet på nokon
    stadig valde ein annan uro og bry
Artikkelside

bråbrems

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

brå og plutseleg brems (3
Døme
  • tunge gjenstandar fer framover ved kollisjon eller bråbrems
Artikkelside

bråsint

adjektiv

Tyding og bruk

som plutseleg blir sint;
Artikkelside
Side 3 av 5