Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 75 oppslagsord

vinkel

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk; samanheng med vinke eigenleg ‘bøying’

Tyding og bruk

  1. geometrisk figur som er avgrensa av to rette linjer frå same punktet;
    mål for kor mykje den eine av to linjer må svingast om skjeringspunktet før ho fell saman med den andre
    Døme
    • full vinkel – 360° (400 g);
    • stump (gag) vinkel – vinkel mellom 90° og 180°;
    • dørkarmen er ikkje i vinkel – er ikkje rettvinkla
    • til dømes i fotball
      • skyte frå (altfor) skrå vinkel
    • i overført tyding
      • sjå noko frå ulike vinklar – synsvinklar
  2. reiskap til å måle, setje av (rette) vinklar med
    Døme
    • lausvinkel;
    • fast vinkel
    • om distinksjonar for sersjantar og (vise)korporalar
      • få vinklar
    • særleg i fotballmål: kryss (1, 2)
      • skotet gjekk heilt opp i vinkelen

Faste uttrykk

  • bein vinkel
    180° (200 g) = den rette linja;
    like vinkel
  • konkav vinkel
    vinkel mindre enn 180°
  • konveks vinkel
    større enn 180°
  • rett vinkel
    vinkel på 90° (100 g)
  • spiss vinkel
    vinkel mindre enn 90°
Artikkelside

radialdekk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

bildekk der kordlaga går i rett vinkel på køyreretninga eller radialt frå sentrum av dekket;
til skilnad frå diagonaldekk
Artikkelside

rektangel

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin, av rectus ‘rett’ og angulus ‘vinkel’

Tyding og bruk

rettvinkla firkant med parvis like store motståande sider
Artikkelside

motståande

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som står på andre sida eller midt imot
    Døme
    • biletet står på motståande side i boka
  2. i geometri, om vinkel eller side: som står motsett utgangspunktet
    Døme
    • motståande vinkel til ei side i ein trekant
Artikkelside

misvising

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

vinkel mellom den sanne nordretninga og den retninga magnetnåla på eit kompass peikar;
Artikkelside

hallingsvinkel

substantiv hankjønn

Opphav

av halling (1

Tyding og bruk

vinkel (1) som noko lagar med horisontalplanet
Artikkelside

elevasjonsvinkel

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

høgd på ein vinkel (1)
Artikkelside

elevasjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; jamfør elevator og elevere

Tyding og bruk

  1. det å heve (1);
    retning oppover
    Døme
    • den naturlege elevasjonen i landskapet
  2. vinkel (1) som løpet på eit våpen (1) lagar i høve til horisontalplanet
Artikkelside

kløft

substantiv hokjønn

Opphav

frå lågtysk; samanheng med kløyve

Tyding og bruk

  1. stad, vinkel der noko kløyver, deler seg;
    Døme
    • ei kløft i trestamma
  2. synleg fordjuping i eller mellom kroppsdelar
    Døme
    • ha kløft i haka;
    • kløfta mellom brysta
  3. rivne, skore i terrenget;
    Døme
    • elva fossa djupt nede i ei kløft;
    • følgje ei kløft mellom fjella;
    • ei kløft i bergveggen
  4. i overført tyding: avstand eller skilje mellom to eller fleire grupper
    Døme
    • kløfta mellom fattige og rike land;
    • ei kløft mellom tru og vitende
  5. del av lauk;
    Døme
    • to kløfter kvitlauk
Artikkelside

klove 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt klofi

Tyding og bruk

  2. stong, stokk med kløft;
Artikkelside
Side 1 av 8