Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 49 oppslagsord

mangle 1

mangla

verb

Opphav

av tysk mangeln; jamfør mangel

Tyding og bruk

  1. vere utan, ikkje ha, vante, sakne
    Døme
    • mangle pengar;
    • mangle retningssans
    • brukt som adjektiv:
      • det kjem av manglande vilje
  2. vere borte, ikkje finnast, skorte
    Døme
    • det manglar ein skrue i motoren;
    • det manglar ikkje på hjartelag
  3. vere i vegen med;
    Døme
    • det manglar henne ingen ting

Faste uttrykk

  • det skulle berre mangle
    brukt for å uttrykkje at noko er sagt eller gjort med glede eller som noko sjølvsagt
Artikkelside

mangle 2

mangla

verb

Opphav

gjennom nederlandsk, frå lågtysk mangelen, av mange(l) ‘manglestokk’, frå mellomalderlatin; av gresk manganon ‘kastemaskin (i krig)'

Tyding og bruk

om eldre forhold: rulle eller presse tøy med mangletre og manglestokk
Artikkelside

skorte 2

skorta

verb

Opphav

norrønt skorta

Tyding og bruk

ikkje ha;
vere for lite av;
Døme
  • det skorta fagkunnskap

Faste uttrykk

  • skorte på
    ikkje ha;
    vere for lite av;
    mangle (1, 1), vante (2
    • det skortar korkje på vått eller tørt;
    • det skorta på kunnskap;
    • skorte på vitet
Artikkelside

skorte på

Tyding og bruk

ikkje ha;
vere for lite av;
Sjå: skorte
Døme
  • det skortar korkje på vått eller tørt;
  • det skorta på kunnskap;
  • skorte på vitet
Artikkelside

sakne

sakna

verb

Opphav

norrønt sakna; samanheng med sake (3

Tyding og bruk

  1. vere utan;
    mangle
    Døme
    • ikkje sakne nokon ting;
    • eg saknar ein skikkeleg kniv til dette arbeidet;
    • dei sakna opplysningar
  2. oppdage at ein har mista noko, at noko er borte
    Døme
    • sakne lommeboka si;
    • to ungdomar er sakna i fjellet
    • brukt som substantiv:
      • dei sakna er funne
  3. kjenne ein (sår) lengt etter noko eller nokon
    Døme
    • sakne vener;
    • vere sårt sakna
Artikkelside

glød

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt glóð, fleirtal glǿðr; samanheng med glo (1

Tyding og bruk

  1. sterkt (raudt) skin eller skjær;
    gneiste, skin, varme
    Døme
    • ha glød i auga
  2. eldhug, entusiasme, lidenskap
    Døme
    • han er heilt utan glød;
    • mangle glød i framføringa;
    • miste gløden
Artikkelside

vere opprådd for

Tyding og bruk

mangle;
Sjå: opprådd
Døme
  • vere heilt opprådd for idear
Artikkelside

opprådd

adjektiv

Opphav

jamfør rå (6

Tyding og bruk

i beit, i knipe;

Faste uttrykk

  • vere opprådd for
    mangle
    • vere heilt opprådd for idear
Artikkelside

proporsjon

substantiv hankjønn

Opphav

av latin pro portione ‘i høve (til), etter måten’

Tyding og bruk

  1. høve eller samsvar mellom storleikar
    Døme
    • mangle sans for proporsjonar
  2. (harmonisk) samsvar mellom delar av ein heilskap
    Døme
    • ein bygning med vakre proporsjonar
  3. i matematikk: likning som uttrykkjer at to høve er like store
    Døme
    • 9 : 6 = 3 : 2 er ein proporsjon
Artikkelside

berre 4

adverb

Opphav

av berr

Tyding og bruk

  1. ikkje meir eller fleire enn;
    ikkje noko anna enn;
    einast, aleine
    Døme
    • han er berre 10 år gammal;
    • det er ikkje lite berre det;
    • det var berre moro;
    • det er berre eg som kjem;
    • eg har det berre bra
  2. brukt til å uttrykkje atterhald
    Døme
    • ho var flink, ho kunne berre ha vore litt raskare
  3. brukt til å streke under eit vilkår eller ynske
    Døme
    • det skader ikkje å krangle når det berre ikkje kjem til slagsmål;
    • den som berre er dum nok, trur på kva det skal vere;
    • hadde vi berre hatt meir pengar
  4. brukt til å streke under ei oppmoding eller eit påbod:
    Døme
    • berre kom inn!
    • det er berre å forsvinne

Faste uttrykk

  • berre blåbær
    noko som er lite å bry seg om;
    ein bagatell
  • berre ikkje
    så nær som;
    utan (2, 4)
    • alle såg det, berre ikkje han
  • berre sorga
    mislukka, utan lyspunkt
  • berre så vidt
    med svært knapp margin;
    i svært liten grad
    • det var berre så vidt dei greidde seg
  • det skulle berre mangle
    brukt for å uttrykkje at noko er sagt eller gjort med glede eller som noko sjølvsagt
  • ikkje berre berre
    ikkje så heilt lett;
    krevjande
Artikkelside
Side 1 av 5