Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
49 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 49 oppslagsord

seriff

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk; frå nederlandsk schreef, av schrijven ‘skrive’

Tyding og bruk

liten tverrstrek øvst og nedst på trykkbokstavar
Artikkelside

røykhatt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

hette (med skjerma opning) øvst på skorstein (som ofte kan svinge med vinden, og som skal motverke nedslag av røyk i pipa);
Artikkelside

rot 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt rót

Tyding og bruk

  1. bunden form eintal: den delen av ei plante som går ned i jorda;
    plante med særleg godt utvikla underjordisk del
    Døme
    • gulrot;
    • knipperot;
    • kålrot;
    • tepperot;
    • tyrirot;
    • bjørka har lange røter;
    • avleggjaren slo rot;
    • skogen rotna på rot;
    • frå rot til topp – frå nedst til øvst
  2. Døme
    • hårrot;
    • tannrot;
    • tungerot
  3. fast tak, grunn(lag);
    Døme
    • planen har ikkje rot i røyndomen;
    • rota til alt vondt;
    • tankane slo rot – festa seg, fekk grobotn
  4. i matematikk: tal i høve til eit anna tal som det blir likt når ein multipliserer det med seg sjølv (éin eller fleire gonger)
    Døme
    • kvadratrot;
    • kubikkrot;
    • rota av 16 er 4
  5. i språkvitskap: sams element som orda i ein ordfamilie har opphav i; jamfør rotord

Faste uttrykk

  • ha si rot i
    stamme frå
  • rykkje opp med rota
    utrydde, fjerne for godt
Artikkelside

flåtenel

substantiv hankjønn

Opphav

av flå (1

Tyding og bruk

tenel øvst på fiskegarn til å feste flærne (1 i
Artikkelside

flaskehals

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. innsnevra del øvst på ei flaske
  2. i overført tyding: innsnevra vegstykke
  3. i overført tyding: noko som seinkar eller stansar ein prosess, eit arbeid eller liknande
    Døme
    • mangelen på tomter er flaskehalsen i bustadbygginga
Artikkelside

flaske 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt flaska; truleg samanheng med flette (4 , opphavleg ‘behaldar med nettverk kring’

Tyding og bruk

  1. sylinderforma behaldar med trong opning øvst, særleg brukt til å ha drikkevarer eller andre væsker i
    Døme
    • saft på flaske;
    • drikke av flaska
  2. innhald i ei flaske (1, 1)
    Døme
    • drikke opp heile flaska
  3. om eldre forhold: lagga trekar

Faste uttrykk

Artikkelside

banner

substantiv inkjekjønn

Opphav

av fransk bannière, av mellomalderlatin bandum ‘feltteikn’; opphavleg germansk

Tyding og bruk

  1. stridsmerke;
    Døme
    • eit banner heng over gata
  2. felt (2, 1) på nettside med kommersiell annonse, logoen til eigaren eller liknande
    Døme
    • banneret øvst på nettsida
Artikkelside

bakende

substantiv hankjønn

Opphav

av bak (3

Tyding og bruk

  1. attarste ende (av noko)
  2. kroppsdel frå nedst på ryggen til øvst på låra;
    Døme
    • setje seg på bakenden
Artikkelside

akselblad 1, aksleblad

substantiv inkjekjønn

Opphav

av aksel (1

Tyding og bruk

flatt bein som sit øvst på ryggen, og som er bunde i hop med overarmsbeinet;
på dyr: bogblad;
jamfør blad (2)
Artikkelside
Side 5 av 5