Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 9 oppslagsord

undrast

verb

Opphav

norrønt undrast; av undre (2

Tyding og bruk

  1. vere forundra, tykkje underleg, undre (2, 1) seg
    Døme
    • ein må undrast (på) at det går bra;
    • eg undrast ikkje på han – eg synest ikkje det er rart han gjer dette el. er slik
  2. vere forviten, tenkje mykje, lure, spekulere, undre (2 seg
    Døme
    • undrast (på) korleis det vil gå;
    • det har eg undrast mykje på

Faste uttrykk

  • ikkje å undrast på
    rimeleg, forståeleg
    • det er ikkje å undrast på at mismotet tok overhand
Artikkelside

undre 2

undra

verb

Opphav

norrønt undra; samanheng med under (1

Tyding og bruk

  1. gjere undren;
    Døme
    • det undrar meg at han gjorde dette;
    • det skulle ikkje undre meg
    • refleksivt:
      • undre seg på el. over slik framferd
  2. Døme
    • undre seg på korleis det heng saman

Faste uttrykk

Artikkelside

undre seg

Tyding og bruk

Artikkelside

ikkje å undrast på

Tyding og bruk

rimeleg;
Sjå: undrast
Artikkelside

dåfurdast

verb

Opphav

av då- og furdast

Tyding og bruk

undrast mykje
Døme
  • dåfurdast på alt det rare
Artikkelside

undren

adjektiv

Tyding og bruk

som undrast (særleg i tyding 1);
Døme
  • bli, vere undren over noko;
  • sjå undren på ein
Artikkelside

om 3

subjunksjon

Opphav

norrønt ef; truleg omlaging av svensk um

Tyding og bruk

  1. innleier ei leddsetning som uttrykkjer eit indirekte spørsmål eller uttrykkjer tvil eller uvisse
    Døme
    • dei spurde om eg ville kome;
    • han lurte på om det ikkje snart skulle slutte å snø;
    • eg veit ikkje om det er sant;
    • eg undrast om ho kjem
  2. innleier ei leddsetning som uttrykkjer føresetnad eller vilkår;
    Døme
    • om det skulle hende, er det ille;
    • bli med om du kan;
    • om du ikkje kjem no, går vi utan deg
  3. innleier ei leddsetning som uttrykkjer vedgåing;
    Døme
    • dei kom på møtet jamvel om dei ikkje måtte;
    • om eg så må krype, skal eg på den konserten
  4. brukt i utrop som uttrykkjer forsikring, forbanning eller liknande
    Døme
    • om vi gler oss!
    • neimen om eg veit;
    • ikkje søren om eg gjer dette igjen!

Faste uttrykk

  • som om
    innleier ei leddsetning som uttrykkjer ei hypotetisk samanlikning
    • det såg ut som om lynet hadde slått ned;
    • ho heldt fram som om ingenting hadde skjedd
Artikkelside

furdast

verb

Opphav

refleksiv av furde (2

Tyding og bruk

Døme
  • furdast på noko
Artikkelside

refleksiv 2

adjektiv

Tyding og bruk

som viser tilbake på noko eller nokon;
Døme
  • ‘møtast’ og ‘undrast’ er refleksive former av verbet

Faste uttrykk

  • refleksivt pronomen
    pronomenet seg som viser tilbake på subjektet i setninga, til dømes i ‘han sette seg’, ‘dei greidde seg sjølve’
  • refleksivt verb
    verb der subjektet i setninga rettar handlinga mot seg sjølv, til dømes i uttrykka ‘ho gifte seg’, ‘dei skunda seg’, ‘vi samlar oss’, ‘du undrar deg’
Artikkelside