Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 390 oppslagsord

tale 2

tala

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt tala

Tyding og bruk

  1. bruke røysta eller språket, ytre (seg), snakke, prate, vitne
    Døme
    • tale lågt, kvast, tydeleg;
    • alvorleg, bokstavleg talt;
    • talast ved om noko
  2. gjere seg til talsmann for, argumentere, forsvare
    Døme
    • ho taler mi sak;
    • tale for seg sjølv
    • i uttrykk:
      • alt taler mot han
  3. kunne snakke
    Døme
    • tale tysk
  4. Døme
    • presten talte ved grava;
    • tale seg varm om noko

Faste uttrykk

  • tale beint ut
  • tale for
    vere eit argument for;
    framstille i gunstig lys
  • tale frampå om
    ymte om;
    kome inn på;
    nemne
  • tale ut
    seie noko som ligg ein på hjartet;
    snakke ut

tale 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt tala f

Tyding og bruk

  1. det å tale (2, 1), det å seie noko;
    Døme
    • skrift og tale
  2. evne til å tale (2, 1) eller bruke røysta, språket;
    Døme
    • ha dårleg tale
  3. etter fransk parole: bruk av språket hos den einskilde, til skilnad frå språk (1)
  4. talespråk, (nasjonal)språk
    Døme
    • daglegtale;
    • uttale;
    • ein film med norsk tale
  5. det ein seier
    Døme
    • klar, tydeleg tale
  6. det ein seier om eit emne ved eit særleg høve;
    Døme
    • festtale;
    • takketale;
    • halde tale

Faste uttrykk

  • ikkje kome på tale
    vere uaktuelt
    • det kjem ikkje på tale at du får meir sjokolade no
  • vere på tale
    bli drøfta;
    bli gjord framlegg om;
    vere aktuell
    • det er på tale å byggje nytt ferjeleie;
    • det var på tale med evakuering
  • vere tale om
    dreie seg om;
    gjelde
    • det er tale om eit brotsverk

bokord

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

ord som hovudsakleg vert brukt i skrift, ikkje i tale;

papirord

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

ord som berre blir brukte i skrift, og ikkje i tale;

klart språk

Tyding og bruk

språk, tale som ikkje kan mistydast;
Sjå: klar

liggje på hjartet

Tyding og bruk

kjenne trong til å tale om;
Sjå: hjarte
Døme
  • det er noko som ligg meg på hjartet

tale Roma midt imot

Tyding og bruk

ope og uredd tale mot autoritetane;
Sjå: imot

tale nokon midt imot

Tyding og bruk

ope og uredd seie seg usamd med ein person eller ei gruppe med makt;
Sjå: imot, tale
Døme
  • han talte si eiga regjering midt imot

tale til fordel for

Tyding og bruk

vere gunstig for;
Sjå: fordel, tale
Døme
  • lite talar til fordel for kraftkrevjande industri i Noreg

eiter og galle

Tyding og bruk

vondlyndt tale eller åtferd;
Sjå: eiter, gall
Døme
  • spy ut eiter og galle som har bygd seg opp over lang tid;
  • ein kommentar full av eiter og galle