Avansert søk

13 treff

Nynorskordboka 13 oppslagsord

strak

adjektiv

Opphav

truleg frå lågtysk; samanheng med sterk

Tyding og bruk

    • gå stiv og strak;
    • halde noko på strak arm
    • gå strake vegen heim;
    • ta tredje strake sigeren sinta tredje sigeren sin på rad

karriere

substantiv hankjønn

Uttale

kariæˋre

Opphav

gjennom fransk, frå mellomalderlatin carraria ‘kappkøyringsbane’; av latin carrus ‘kjerre’

Tyding og bruk

  1. leveveg i yrkeslivet
    Døme
    • starte ein politisk karriere;
    • ha ein mislykka karriere i politiet;
    • han har ein lang karriere bak seg som teatermusikar
  2. i riding: strak galopp

Faste uttrykk

  • gjere karriere
    gjere det godt i yrkeslivet;
    avansere snøgt
    • kome seg fram og gjere karriere

arm 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt armr

Tyding og bruk

  1. framlem hos menneske og aper;
    Døme
    • ha vondt i armane;
    • halde opp venstre arm;
    • gripe nokon i armen
  2. i zoologi: gripe- eller rørslelem på virvellause dyr
    Døme
    • armane på blekkspruten
  3. del av reiskap, ting eller liknande som minner om ein arm (1, 1)
    Døme
    • armane på ei trillebår;
    • ein lysestake med sju armar
  4. noko som greinar seg ut av eit større heile
    Døme
    • ein arm av ein bre

Faste uttrykk

  • arm i arm
    med armane vikla inn i kvarandre
    • dei gjekk arm i arm nedover gata
  • kaste seg i armane på
    gje seg heilt over til (nokon)
  • lovas lange arm
    politiet, rettsvesenet
    • dei vart innhenta av lovas lange arm
  • på strak arm
    med ein gong;
    på ståande fot
  • ta imot med opne armar
    ta imot med velvilje og glede

strekkbandasje

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

bandasje som held kroppsdel i fast, strak stilling

slakk 2, slak

adjektiv

Opphav

norrønt slakr

Tyding og bruk

  1. som skråner svakt;
    nesten flat
    Døme
    • ei slakk skråning;
    • det er tungt å sykle opp slake bakkar
  2. ikkje brå eller krapp
    Døme
    • ein slakk sving
  3. i overført tyding: langsam, slapp
    Døme
    • den fine sommaren gjorde at det vart slakt sal av regnklede
  4. som heng slapt;
    ikkje strak eller stram
    Døme
    • ei slakk line
  5. Døme
    • slak og doven

på strak arm

Tyding og bruk

med ein gong, på ståande fot;
Sjå: arm, strak

raden

adjektiv

Opphav

samanheng med radig

Tyding og bruk

Døme
  • gå radne vegen

rettvaksen

adjektiv

Opphav

av rett (3

Tyding og bruk

rett av vekst;
rak i ryggen;
strak, bein
Døme
  • spiler av rettvaksen furu

telemarksstil

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

eldre hoppstil med strak kropp og skituppane noko nedovervende

straks 2

adverb

Opphav

frå lågtysk; av strak

Tyding og bruk

  1. Døme
    • huset låg straks bortanfor
    • med ein gong, utan opphald
      • straks etter gjekk vi;
      • det var straks betre;
      • ho sa ikkje noko straks;
      • gå i gang straks
    • om ein augeblink
      • klokka er straks ti
  2. i forretningsmål, adjektiv: med det same, omgåande
    Døme
    • straks levering
  3. som konjunksjon: med det same
    Døme
    • straks dei kom, sette vi oss til bords