Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 21 oppslagsord

slave 2

slava

verb
kløyvd infinitiv: -a

Tyding og bruk

arbeide, slite hardt;
Døme
  • slite og slave seint og tidleg

slave 1

substantiv hankjønn

Opphav

same opphav som slavar eigenleg om slaviske krigsfangar som vart selde som trælar

Tyding og bruk

  1. person som er hærteken eller kjøpt og gjord til ufri arbeidar;
    Døme
    • fangane vart selde som slavar
  2. før: straffange på slaveri
    Døme
    • vere slave på Akershus
  3. person som er sterkt bunden til, avhengig av noko
    Døme
    • ein slave av alkoholen
  4. person som slit og arbeider hardt

amanuensis, amanuens

substantiv hankjønn

Uttale

amanunenˊsis; amanuenˊs

Opphav

av latin (servus) a manu ‘(slave) for handa’, av manus ‘hand’

Tyding og bruk

person i vitskapleg mellomstilling ved universitet eller høgskule
Døme
  • amanuensar og professorar

mamelukk

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk og italiensk; frå arabisk mamluk ‘slave’

Tyding og bruk

  1. om eldre forhold: livvaktsoldat hos den egyptiske sultanen
  2. særleg i fleirtal, for kvinner: vid underbukse med blonder nedanfor skjørtekanten;
    halvlang, tjukk underbukse til å ha utanpå trusa til vinterbruk

odalisk

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå tyrkisk odalik ‘som høyrer til rommet’

Tyding og bruk

kvinneleg slave i eit harem;

moteslave

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som alltid følgjer moten (2;

galeislave

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

om eldre forhold: slave som rodde ein galei (1)
Døme
  • slite som ein galeislave

helot

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk heilotes, av helein ‘ta, gripe’

Tyding og bruk

i oldtida: slave for bystaten Sparta

servitutt

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

gjennom tysk; frå latin, av servus ‘slave, træl’

Tyding og bruk

hefte (1, 3) på fast eigedom som gjev ein annan enn eigaren ein viss bruksrett eller rett til å nekte visse disposisjonar
Døme
  • eit servitutt som gjev grannane vegrett over garden

servo-

prefiks

Opphav

av latin servare ‘passe på’, av servus ‘slave’

Tyding og bruk

som styrer og kontrollerer ei teknisk innretning automatisk;