Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
22 treff

Nynorskordboka 22 oppslagsord

slave 2

slava

verb
kløyvd infinitiv: -a

Tyding og bruk

arbeide eller slite hardt;
Døme
  • slite og slave seint og tidleg
Artikkelside

slave 1

substantiv hankjønn

Opphav

same opphav som slavar, opphavleg om slaviske krigsfangar som vart selde som trælar

Tyding og bruk

  1. ufri person som er eigedomen til ein annan person, og som eigaren rår heilt over, og som kan kjøpast og seljast;
    Døme
    • krigsfangane vart selde som slavar;
    • ein frigjeven slave;
    • slavane hadde mykje og tungt arbeide
  2. person som arbeider hardt utan å få tilstrekkeleg løn eller kompensasjon for det;
    undertrykt arbeidar
    Døme
    • dei var slavar på fabrikken
  3. person som er avhengig av noko, eller let noko styre seg
    Døme
    • ein slave av alkoholen;
    • ho er ein slave av lidenskapane sine
  4. om eldre forhold: straffange på slaveri (4)
    Døme
    • vere slave på Akershus
Artikkelside

servere

servera

verb

Opphav

gjennom fransk servir; frå latin servire ‘tene, træle’, av servus ‘slave, træl’

Tyding og bruk

  1. bære fram og setje mat eller drikke på bordet (framfor nokon);
    varte opp
    Døme
    • servere kaffi og kaker;
    • kelneren serverte dei snøgt og venleg;
    • det vart servert middag
  2. ha på menyen
    Døme
    • ein kafé som serverer tradisjonsmat
  3. i overført tyding: framføre, fortelje
    Døme
    • servere nokre gode historier

Faste uttrykk

  • servere noko på sølvfat
    gjere noko svært lett for nokon å oppnå
    • dei fekk servert sigeren på sølvfat
Artikkelside

slavebinde

slavebinda

verb

Tyding og bruk

  1. gjere til slave (1, 1);
    Døme
    • dei drap mennene og slavebatt kvinnene
  2. kontrollere over livet til nokon;
    jamfør slavebunden
    Døme
    • dei vil slavebinde arbeidarklassa;
    • medisinen slavebind han
Artikkelside

slavearbeid

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. hardt arbeid som ein slave (1, 1) gjer
    Døme
    • økonomien var basert på slavearbeid;
    • slavearbeidet bygde vegane
  2. hardt og tungt arbeid
    Døme
    • lærlingane vart sett til slavearbeid
Artikkelside

amanuensis, amanuens

substantiv hankjønn

Uttale

amanunenˊsis eller  amanuenˊs

Opphav

av latin (servus) a manu ‘(slave) for handa’, av manus ‘hand’

Tyding og bruk

person i vitskapleg mellomstilling ved universitet eller høgskule
Døme
  • amanuensar og professorar
Artikkelside

mamelukk

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk og italiensk; frå arabisk mamluk ‘slave’

Tyding og bruk

  1. om eldre forhold: livvaktsoldat hos den egyptiske sultanen
  2. særleg i fleirtal, for kvinner: vid underbukse med blonder nedanfor skjørtekanten;
    halvlang, tjukk underbukse til å ha utanpå trusa til vinterbruk
Artikkelside

odalisk

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå tyrkisk odalik ‘som høyrer til rommet’

Tyding og bruk

kvinneleg slave i eit harem;
Artikkelside

moteslave

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som alltid følgjer moten (2;
Artikkelside

galeislave

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

om eldre forhold: slave som rodde ein galei (1)
Døme
  • slite som ein galeislave
Artikkelside
Side 1 av 3