Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 9 oppslagsord

sjarm

substantiv hankjønn

Opphav

av fransk charme; av latin carmen ‘song, trylleformular’

Tyding og bruk

tiltrekkingskraft;

vinnande lag

Døme

ha sjarm og godtekke;
heimelivet har sin sjarm

Faste uttrykk

skru på sjarmen
leggje vinn på å gjere inntrykk

Artikkelside

blotte

blotta

verb

Opphav

gjennom dansk; frå lågtysk

Tyding og bruk

gjere ein kroppsdel synleg, særleg ved å ta av eit klesplagg
Døme
- blotte brystet;
- blotte tanngarden;
- blotte hovudet i vyrdnad
syne fram;
blottstille;
blottleggje
Døme
- blotte angsten

Faste uttrykk

blotte seg
syne fram kjønnsorganet sitt for å bli seksuelt stimulert
vere blotta for
vere heilt utan
vere blotta for humoristisk sans;
ein stad som er blotta for sjarm

Artikkelside

byttevis, bøttevis

adverb

Opphav

jamfør -vis

Tyding og bruk

fordelt på bytter
Døme
- dei ber vatnet byttevis
brukt som substantiv: store mengder
Døme
- plukke byttevis med bringebær;
- byttevis av erfaring;
- han har sjarm i byttevis

Artikkelside

sjarmlaus

adjektiv

Tyding og bruk

som manglar sjarm

Døme

sjarmlause betongbygningar;
han er usympatisk og sjarmlaus

Artikkelside

vere blotta for

Tyding og bruk

vere heilt utan;

Sjå: blotte

Døme

vere blotta for humoristisk sans;
ein stad som er blotta for sjarm

Artikkelside

skru på sjarmen

Tyding og bruk

leggje vinn på å gjere inntrykk;

Sjå: sjarm

Artikkelside

glamour

substantiv hankjønn

Uttale

glamoˊr eller glæmˊmer

Opphav

frå engelsk; opphavleg skotsk omdanning av grammar ‘grammatikk’, fordi lærdom vart forbunde med magi

Tyding og bruk

strålande (men ofte tom og utvendig) venleik og sjarm;

ytre glans

Artikkelside

eigen

determinativ

Opphav

norrønt eiginn; opphavleg perfektum partisipp av eige (

Tyding og bruk

som (berre) høyrer til, vedkjem eller skriv seg frå ein sjølv;
som ein sjølv høyrer til;
personleg
Døme
- min eigen unge;
- vårt eige land;
- gå i sine eigne tankar;
- ikkje vite sitt eige beste;
- det var hans eigen feil;
- gå mot sitt eige parti;
- gjere noko på eige ansvar;
- sjå noko med eigne auge
- brukt som substantiv
  tale til sine eigne;
  krinse om sitt eige;
  det er av sine eigne ein skal ha det
som ein har for seg sjølv;
åtskild, separat;
særskild
Døme
- ha sitt eige rom;
- ha eigen inngang til hybelen;
- ha si eiga meining om noko;
- gå sin eigen veg;
- det er eigne reglar for dette;
- landet fekk sin eigen konge;
- bygda vart eigen kommune
særmerkt, spesiell
Døme
- ha eit eige lag med barn;
- ein eigen sjarm;
- ein eigen dåm

Artikkelside

dametekke

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tekke (, tiltrekking på damer;

evne til å forføre damer

Døme

ha overdriven tru på eige dametekke;
han mangla sjarm og dametekke

Artikkelside