Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
22 treff

Nynorskordboka 22 oppslagsord

simpel

adjektiv

Opphav

av latin simplex ‘einfelt’

Tyding og bruk

  1. av låg kvalitet;
    med dårlege eigenskapar;
    Døme
    • hotellet har eit simpelt preg;
    • ein simpel fyr
    • brukt som adverb:
      • det var simpelt gjort
  2. enkel, kvardagsleg, vanleg
    Døme
    • det er mi simple plikt

Faste uttrykk

  • simpelt fleirtal
    fleirtal av røyster utan omsyn til det samla talet på røyster;
    til skilnad frå absolutt fleirtal og kvalifisert fleirtal
  • simpelt tjuveri
    i jus: tjuveri utan skjerpande omstende
Artikkelside

låg 2

adjektiv

Opphav

norrønt lágr; samanheng med liggje

Tyding og bruk

  1. som ikkje er høg, som ikkje når langt opp
    Døme
    • ei låg dør;
    • ein låg stol;
    • eit lågt hus;
    • låge støvlar;
    • du er lågare enn meg
  2. som står eller er stilt langt nede
    Døme
    • låg sol;
    • låg himmel;
    • lågt tak;
    • på det lågaste punktet
    • brukt som adverb:
      • liggje lågt med hovudet;
      • fly lågt
  3. som ligg langt nede på toneskalaen, djup
    Døme
    • ein låg orgeltone
    1. brukt som adverb:
      • songen går lågt i bassen
  4. om lyd: dempa, svak
    Døme
    • ei låg kviskring
    • brukt som adverb:
      • snakke lågt
  5. som er liten i tal eller verdi
    Døme
    • eit lågt tal;
    • låge prisar;
    • låge kostnader;
    • ha låg løn;
    • inntektene er lågare enn forventa;
    • halde seg på eit lågt nivå;
    • låg temperatur;
    • lågt lufttrykk;
    • halde låg fart;
    • dei lågare klassestega i skulen
    • brukt som adverb:
      • vere lågt lønt;
      • lågast mogleg kostnader
  6. som står langt nede i rang;
    lite vørd
    Døme
    • offiserar av lågare grad;
    • lågare organismar;
    • låg levestandard
  7. simpel, ufin
    Døme
    • lågare drifter;
    • låg komikk

Faste uttrykk

  • ha låge tankar om noko/nokon
    tru vondt om og ha små forventingar til noko eller nokon
    • vi hadde låge tankar om arbeidet hennar;
    • mange veljarar har låge tankar om partiet
  • halde ein låg profil
    ha ei forsiktig, avventande haldning;
    ikkje markere seg
    • han har halde ein låg profil i media
  • høg og låg
    folk frå forskjellige sosiale lag
    • eit samfunn med kort avstand mellom høg og låg
  • høgt og lågt
    overalt
    • ho leita høgt og lågt etter boka
  • liggje lågt i terrenget
    ikkje markere seg
    • ho låg lågt i terrenget for ikkje å irritere han
  • lågt under taket
    • med liten avstand frå golv til tak
    • lite vidsyn, liten toleranse
      • det var ikkje lågt under taket i avisredaksjonen
  • over ein låg sko
    i fleng, uhemma
    • dei bedrog kvarandre over ein låg sko
Artikkelside

vulgær

adjektiv

Opphav

gjennom fransk; frå latin vulgaris ‘allmenn, kvardagsleg’

Tyding og bruk

som er prega av dårleg smak, ufin tankegang, manglande danning eller liknande;
Døme
  • han var brautande og vulgær;
  • vulgær laurdagsfyll var einaste moroa;
  • eit vulgært, anonymt innlegg i avisa
Artikkelside

ufin

adjektiv

Tyding og bruk

simpel, sjofel
Døme
  • ufin åtferd
Artikkelside

simpleksord

substantiv inkjekjønn

Opphav

førsteleddet frå latin; same opphav som simpel

Tyding og bruk

Artikkelside

sjofel

adjektiv

Opphav

gjennom tysk; frå hebraisk sjafal ‘låg’

Tyding og bruk

simpel, tarveleg, ufin
Døme
  • ein sjofel fyr;
  • det er sjofelt å sladre
Artikkelside

simpelt fleirtal

Tyding og bruk

fleirtal av røyster utan omsyn til det samla talet på røyster;
Artikkelside

låk

adjektiv

Opphav

norrønt lakr, lákr

Tyding og bruk

  1. vond, pinefull;
    sjuk, skral;
    lei, dårleg
    Døme
    • ein låk fot;
    • vere låk i magen;
    • det var låkt å dra pusten;
    • eg er så låk i dag;
    • det var låkt å høyre om ulykka;
    • låkt samvit
  2. motbydeleg, ulikleg
    Døme
    • mat med låk lukt og smak
  3. dårleg (7), simpel, ring
    Døme
    • ein låk kar;
    • låk åtferd;
    • låke vanar
  4. lei, rang, vanskeleg
    Døme
    • vere låk til å stele;
    • det var låkt å kome til med skrujernet
Artikkelside

lumpen

adjektiv

Opphav

frå tysk , av Lump, opphavleg ‘person kledd i filler, usling’; samanheng med lump

Tyding og bruk

Døme
  • at du kan vere så lumpen!
  • brukt som adverb:
    • det var lumpe gjort
Artikkelside

plebeiisk

adjektiv

Tyding og bruk

grov, simpel, ukultivert
Artikkelside
Side 1 av 3