Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 55 oppslagsord

sekk

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt sekkr; gjennom latin frå semittisk

Tyding og bruk

  1. større pose, behaldar, ilåt av strie, jute, papir og liknande brukt til emballasje
    Døme
    • papirsekk;
    • søppelsekk;
    • ein sekk med poteter;
    • ta sekken på ryggen;
    • mørkt som i ein sekk – bekmørkt;
    • som sleppt or ein sekk – brått;
    • få både i pose og sekk – få rikeleg;
    • kjøpe katten i sekken – bli snytt;
    • kle seg i sekk og oske – sjå oske (1)
  2. varemengd som får rom i ein sekk (1)
    Døme
    • ein sekk mjøl
  3. poseliknande organ
    Døme
    • magesekk
  4. i botanikk: lite holrom
    Døme
    • kimsekk
  5. i bunden form eintal: den siste (i leik)
    Døme
    • bli, vere sekken
Artikkelside

både … og …

Tyding og bruk

brukt for å uttrykkje at utsegna gjeld begge ledda som dei to konjunksjonane bind saman;
så vel ... som ...;
ikkje berre ..., men òg ...;
Sjå: både
Døme
  • både unge og eldre;
  • dei er både store og sterke;
  • få i både pose og sekk
Artikkelside

i byte

Tyding og bruk

i staden for;
Sjå: byte
Døme
  • gje noko i byte mot noko anna;
  • vi fekk fisk i byte mot ein sekk poteter
Artikkelside

kle seg i sekk og oske

Tyding og bruk

vise ytre teikn på sorg eller anger;
Sjå: oske, sekk
Artikkelside

sleppe katten ut av sekken

Tyding og bruk

Sjå: katt, sekk
  1. røpe ei hemmelegheit
  2. kome med ei sensasjonell opplysing
Artikkelside

kjøpe katten i sekken

Tyding og bruk

ikkje vite kva ein får;
bli lurt;
Sjå: katt, sekk
Artikkelside

halmsekk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

sekk (1) fylt med halm
Artikkelside

byte 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt býti ‘hopehav’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • gjere eit godt byte;
    • byte av bank
  2. Døme
    • gjere byte på
  3. klede til skifte;
  4. skil, grense (mellom gardar, bygder)
    Døme
    • steingarden markerer bytet mellom gardane

Faste uttrykk

  • i byte
    i staden for
    • gje noko i byte mot noko anna;
    • vi fekk fisk i byte mot ein sekk poteter
Artikkelside

blytung

adjektiv

Tyding og bruk

tung som bly (1);
svært tung
Døme
  • ein blytung sekk
  • brukt som adverb
    • føtene kjendest blytunge ut
Artikkelside

belg

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt belgr

Tyding og bruk

  1. (pose eller sekk av) flådd skinn som er rengt av eit dyr utan å vere skore opp i buken
  2. sekkforma reiskap brukt til å puste luft på elden for å auke temperaturen; jamfør blåsebelg og smiebelg
    Døme
    • dra belgen i smia
  3. del av orgel, trekkspel, sekkepipe eller liknande som pumpar luft inn i den delen av instrumentet som lagar lyd
    Døme
    • belgen på eit orgel;
    • dra belgen på trekkspelet
  4. noko som liknar ein belg (2)
    Døme
    • belgen på eit gammalt fotografiapparat
  7. midtstykke i ein trål
Artikkelside
Side 1 av 6