Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
9 treff

Nynorskordboka 9 oppslagsord

sakne

sakna

verb

Opphav

norrønt sakna; samanheng med sake (3

Tyding og bruk

  1. vere utan;
    mangle
    Døme
    • ikkje sakne nokon ting;
    • eg saknar ein skikkeleg kniv til dette arbeidet;
    • dei sakna opplysningar
  2. oppdage at ein har mista noko, at noko er borte
    Døme
    • sakne lommeboka si;
    • to ungdomar er sakna i fjellet
    • brukt som substantiv:
      • dei sakna er funne
  3. kjenne ein (sår) lengt etter noko eller nokon
    Døme
    • sakne vener;
    • vere sårt sakna
Artikkelside

sidestykke

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. stykke som utgjer sida i noko
    Døme
    • sidestykket på ein sofa
  2. noko som er jamgodt med noko anna
    Døme
    • ein finn ikkje sidestykke i norsk historie

Faste uttrykk

  • sakne sidestykke
    skilje seg ut på positiv eller negativ måte
    • eit engasjement som saknar sidestykke
  • utan sidestykke
    utan like
    • ei bragd utan sidestykke;
    • det er ei katastrofe utan sidestykke
Artikkelside

mangle 1

mangla

verb

Opphav

av tysk mangeln; jamfør mangel

Tyding og bruk

  1. vere utan, ikkje ha, vante, sakne
    Døme
    • mangle pengar;
    • mangle retningssans
    • brukt som adjektiv:
      • det kjem av manglande vilje
  2. vere borte, ikkje finnast, skorte
    Døme
    • det manglar ein skrue i motoren;
    • det manglar ikkje på hjartelag
  3. vere i vegen med;
    Døme
    • det manglar henne ingen ting

Faste uttrykk

  • det skulle berre mangle
    brukt for å uttrykkje at noko er sagt eller gjort med glede eller som noko sjølvsagt
Artikkelside

vante 2

vanta

verb

Opphav

norrønt vanta; samanheng med van-

Tyding og bruk

  1. vere borte;
    Døme
    • vante på vitet;
    • meg vantar ingenting
  2. Døme
    • det vantar ikkje på åtvaringar
Artikkelside

lengte

lengta

verb

Opphav

av lang (2; jamfør lengast

Tyding og bruk

sakne eller trå etter;
ynskje inderleg
Døme
  • lengte etter nokon;
  • lengte mot noko;
  • lengte attende
Artikkelside

sakn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

det å sakne;
Døme
  • kjenne eit sårt sakn
Artikkelside

danning

substantiv hokjønn

Opphav

av danne (1

Tyding og bruk

  1. Døme
    • danning av rust;
    • danning av ein komité
  2. tileigning (1) av kunnskap, vit og røynsle gjennom oppseding, utdanning og sosialisering
    Døme
    • fremje danning i samfunnet;
    • skulegang er viktig for danninga
  3. resultat av danning (2) som er kjennteikna av innsikt i vesentlege tema og ei verdsvan framferd; jamfør allmenndanning
    Døme
    • ha danning;
    • litterær danning;
    • sakne klassisk danning;
    • syne alminneleg danning
Artikkelside

-nad

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt -naðr, av -aðr med n frå verb på -ne, seinare òg frå perfektum partisipp og adjektiv på -n; til dømes sakne, buen

Tyding og bruk

suffiks nytta til å lage substantiv, særleg av verb, men òg av adjektiv;
Artikkelside

saknad

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt saknaðr

Tyding og bruk

det å sakne;
kjensle av sorg
Døme
  • bøte på ein saknad;
  • kjenne saknaden etter ein som er borte;
  • sitje i sorg og saknad
Artikkelside