Avansert søk

13 treff

Nynorskordboka 13 oppslagsord

pese

pesa

verb
kløyvd infinitiv: -a

Tyding og bruk

puste tungt;
Døme
  • dei bar tungt og pusta og pesa

stanke 2

stanka

verb

Opphav

norrønt stanka; samanheng med stynje

Tyding og bruk

puste tungt;

pes

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av pese

Tyding og bruk

  1. pesande lyd;
  2. Døme
    • det vart mykje pes på slutten

Faste uttrykk

  • få pes
    • få kritikk
      • ho fekk mykje pes etter at ho la ut innlegget
    • bli pressa
      • han fekk pes frå konkurrenten på den siste runden før mål

kval 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hvalr

Tyding og bruk

  1. i fleirtal: pattedyr i ordenen Cetacea som lever i havet
  2. dyr av ordenen kvalar (1
    Døme
    • fange kval

Faste uttrykk

  • puste som ein kval
    puste tungt;
    puste og pese

teve 2

teva

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt þefa

Tyding og bruk

  1. puste (tungt);
    pese
  2. lukte vondt, spreie vond lukt;

pruste

prusta

verb

Opphav

frå lågtysk ‘nyse’; lydord

Tyding og bruk

puste kraftig og støytvis;
støyte luft ut gjennom nasen
Døme
  • pruste og pese;
  • hesten prustar
  • brukt som adjektiv:
    • eit prustande lokomotiv

heseblesande

adjektiv

Opphav

av dansk hæse ‘puste og pese’ og blæse ‘blåse’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • kome heseblesande
  2. prega av travel aktivitet og høgt tempo;
    Døme
    • ei heseblesande framføring;
    • heseblesande arbeidsøkter;
    • eit heseblesande tempo

peis 2

substantiv hankjønn

Opphav

av lågtysk pese ‘kjønnslem’

Tyding og bruk

  1. (svepe laga av) kjønnslem av okse
  2. Døme
    • få peis

hæse 2

hæsa

verb

Opphav

truleg av hås

Tyding og bruk

  1. vere andpusten;
    Døme
    • hæse og kvese
  2. tørke (noko) med vind;
    blåse gjennom
    Døme
    • vinden hæser opp jorda
  3. blåse tørt og noko kaldt
    Døme
    • det hæser
  4. tørkast (opp), bli tørr (av vind)
    Døme
    • det hæser så opp av denne vinden

snøfte

snøfta

verb

Opphav

samanheng med snuse

Tyding og bruk

  1. puste høyrleg, sterkt;
    • oksen snøfta og kom mot oss
    • snøfte svivørdeleg