Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
21 treff

Nynorskordboka 21 oppslagsord

november

substantiv hankjønn

Opphav

av latin novem ‘ni’, fordi november var den niande månaden i romersk tidsrekning

Tyding og bruk

den ellevte månaden i året;
forkorta nov.
Døme
  • vere fødd 14. november 1998;
  • dei første dagane i november;
  • i november månad
Artikkelside

mørker, mørke 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt myrkr

Tyding og bruk

  1. mørk tilstand;
    mangel på lys;
    Døme
    • mørkeret kjem tidleg i november;
    • dei famla seg fram i mørkeret
  2. tilstand med fåkunne;
    mangel på opplysning
    Døme
    • dei levde i åndeleg mørker
  3. (verkefelt for) vondskap;
    i bibelmål: tilvære utan Gud
    Døme
    • ferdast i mørkeret;
    • gjerningane som høyrer mørkeret til

Faste uttrykk

  • egyptisk mørker
    djupt mørker som ein ikkje greier å trengje gjennom
  • i mørkeret er alle kattar grå
    i mørkeret er alle skilnader viska ut
  • mørkerets fyrste
    djevelen
Artikkelside

haust

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt haust

Tyding og bruk

  1. årstid mellom sommar og vinter (som jamnast femner om månadene september, oktober og november)
    Døme
    • det har ikkje vore mange solskinsdagar denne hausten;
    • neste haust blir nok vêret betre;
    • i fjor haust flytta dei til byen;
    • til hausten skal han byrje å studere
  2. i meteorologien, i Noreg: tidsrom da middeltemperaturen ligg mellom 10 °C og 0 °C
  3. produkt av det som er sådd eller planta;
    Døme
    • ein god haust
  4. i overført tyding: resultat av ein bestemt innsats

Faste uttrykk

Artikkelside

handel

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk

Tyding og bruk

  1. verksemd som går ut på å kjøpe varer for atter å selje dei med tanke på økonomisk vinst;
    Døme
    • drive handel;
    • handelen i landet låg nede
  2. avtale eller semje om kjøp eller sal;
    Døme
    • gjere ein god handel;
    • avslutte handelen
  3. brukt som etterledd i samansetningar: butikk, forretning (4)

Faste uttrykk

  • handel og vandel
    dagleg virke
  • i handelen
    på marknaden
    • bøkene kjem i handelen i november
  • vere på handel
    • vere ute og handle
      • ho hadde vore på handel i byen
    • (stadig) skifte eigar;
      vere til sals
      • garden var på handel ei tid
Artikkelside

dur 2

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk; frå latin durus ‘hard’

Tyding og bruk

  1. toneart og skalatype med stor ters (1, 1) frå grunntone (1);
    glad toneart;
    til skilnad frå moll
    Døme
    • songen går i dur
    • i overført tyding: glad og optimistisk stemning
      • livet går både i dur og moll
  2. einsformig måte
    Døme
    • i same duren

Faste uttrykk

  • i den dur
    i den retninga
    • det var i november eller noko i den dur
Artikkelside

slaktemånad

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

om eldre forhold: november
Artikkelside

i handelen

Tyding og bruk

på marknaden;
Sjå: handel
Døme
  • bøkene kjem i handelen i november
Artikkelside

i den dur

Tyding og bruk

i den retninga;
Sjå: den, dur
Døme
  • det var i november eller noko i den dur
Artikkelside

karimess, karimesse

substantiv hokjønn

Opphav

av namnet Kari, norsk form av Katarina; jamfør -mess

Tyding og bruk

minnedag for den heilage Katarina av Alexandria, 25. november
Artikkelside

nov.

forkorting

Tyding og bruk

forkorting for november
Artikkelside
Side 1 av 3