Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 82 oppslagsord

minst

adjektiv

Opphav

norrønt minnstr, superlativ av liten; jamfør mindre

Tyding og bruk

  1. i høgste grad liten
    Døme
    • det minste rommet;
    • utan minste tvil;
    • dei minste kommunane;
    • ingen viste den minste interesse
    • brukt som substantiv:
      • ikkje bry seg det minste
  2. yngst
    Døme
    • det minste barnet
    • brukt som substantiv:
      • vere heime med minsten;
      • ein karusell for dei minste
  3. brukt som adverb: i liten grad
    Døme
    • gjere minst mogleg;
    • dei kjem når ein minst ventar dei;
    • alle gledde seg, ikkje minst barna
  4. brukt som adverb: ikkje mindre enn
    Døme
    • minst tre år;
    • det kostar minst 500 kr

Faste uttrykk

  • i det minste
    i alle fall
    • du kunne i det minste prøve
  • i minste laget
    mindre enn ein ynskjer;
    vel liten
    • arealet er i minste laget
  • i minsto
    med dativ: i det minste
  • ikkje det minste
    ikkje det grann
    • ho var ikkje det minste overraska

minnast

verb

Opphav

norrønt minnast; sjå minne (2

Tyding og bruk

  1. kome i hug;
    hugse
    Døme
    • han mintest godt barndomen sin;
    • eg har minst det sidan;
    • så vidt eg minnest, kosta jakka 950 kr
  2. ha ei tilstelling eller liknande til minne om noko eller nokon
    Døme
    • minnast dei falne i krigen

liten

adjektiv

Opphav

norrønt lítill, lítinn; jamfør lite (1

Tyding og bruk

  1. som ikkje er stor;
    med avgrensa storleik;
    under middels høg;
    Døme
    • eit lite hus;
    • ein liten porsjon;
    • vere liten av vekst;
    • ho er bitte lita
  2. svært ung;
    mindreårig
    Døme
    • da ho var lita;
    • han har eit lite barn;
    • ho er for lita til å gå aleine;
    • stakkars liten!
    • brukt som substantiv:
      • aktivitetar for liten og stor
  3. brukt som substantiv: baby
    Døme
    • ho skal ha ein liten
  4. som dekkjer eit lite område
    Døme
    • eit lite land;
    • ein triveleg liten by;
    • ha liten plass
  5. om tid: kortvarig, snau
    Døme
    • ei lita stund;
    • ein liten pause;
    • ein liten time;
    • ha lita tid;
    • ein liten augeblink;
    • ta ein liten tur
  6. som er utan vekt eller verdi
    Døme
    • ein liten feil;
    • ein liten detalj;
    • det spelar lita rolle kva du gjer;
    • vise lita interesse;
    • i liten grad
  7. som femner om få einingar, personar eller liknande;
    fåtalig
    Døme
    • ei lita gruppe

Faste uttrykk

  • gjere seg liten
    vise seg småleg;
    nedverdige seg
  • kjenne seg liten
    oppfatte seg sjølv som uviktig eller hjelpelaus

små

adjektiv

Opphav

norrønt smár

Tyding og bruk

  1. som fleirtal av liten: med liten storleik eller lite omfang
    Døme
    • små avlingar;
    • rive noko i små bitar;
    • små barn leikte i sandkassa;
    • ha små gåverha små evner;
    • ha små tankar om nokon, seg sjølv;
    • byen stilna av mot dei små timanetimane etter midnatt
    • småleg
      • store menn kan vere små i mange ting
    • dårleg, skral
      • leve i små kår;
      • små voner til betring;
      • det er smått med bær i år;
      • sjå smått ut
  2. kollektivt: ikkje stor
    Døme
    • poteta er små i år;
    • små sild;
    • smått korn;
    • smått regn
  3. som substantiv: noko som er lite
    Døme
    • kona skal ha små(tt)skal ha barn;
    • store og småvaksne og barn;
    • dei små i samfunnetdei som ikkje har innverknad el. makt;
    • drive i det smådrive i liten målestokk
  4. som adverb: i liten mon
    Døme
    • det regna så smått;
    • byrje så smått å bli redd;
    • det gjekk smått framover

Faste uttrykk

  • i smått
    i små porsjonar eller mengder
    • kjøpe i smått;
    • selje ut i smått
  • med stort og smått
    alt i alt, med barn og vaksne
    • vi var tolv med stort og smått
  • smått om senn
    litt etter litt

tomme tønner ramlar mest

Tyding og bruk

dei som kan og veit minst, er ofte dei mest høgrøysta;
Sjå: ramle, tom, tønne

ikkje nok med

Tyding og bruk

brukt for å uttrykkje at det kjem noko i tillegg til det nemnde (som er minst like viktig, sjokkerande eller liknande);
Sjå: nok
Døme
  • ikkje nok med at han lyg, han stel også

ikkje det minste

Tyding og bruk

ikkje det grann;
Sjå: minst
Døme
  • ho var ikkje det minste overraska

i minsto

Tyding og bruk

med dativ: i det minste;
Sjå: minst

fem om dagen

Tyding og bruk

mål om å ete minst fem porsjonar frukt, bær og grønsaker kvar dag;
Sjå: fem
Døme
  • minst fem om dagen er ein god leveregel

vere god for

Tyding og bruk

disponere noko som svarer til;
Sjå: god
Døme
  • ho er god for minst ti millionar