Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
29 treff

Nynorskordboka 29 oppslagsord

marsj 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; jamfør marsjere

Tyding og bruk

  1. Døme
    • det er fem timars marsj mellom hyttene
  2. ordna, taktfast gang;
    Døme
    • kompaniet er på marsj
  3. musikkstykke i to- eller firedelt takt til å marsjere etter
    Døme
    • spele ein marsj

Faste uttrykk

  • blåse ein lang marsj i
    ikkje bry seg om;
    gje ein god dag i
    • bileigarar som blæs ein lang marsj i klimautsleppet
  • stå på staden marsj
    stå og trø på same staden;
    ikkje kome vidare
  • under marsjen
    mens tida går;
    undervegs i arbeidet
    • det ordnar seg under marsjen
Artikkelside

marsj 2

interjeksjon

Opphav

frå fransk , av marcher ‘marsjere’

Tyding og bruk

  1. i utrop, befaling eller kommando: marsjer!
    Døme
    • framover marsj!
    • på staden marsj!
  2. gå!
    Døme
    • marsj i seng!
Artikkelside

kø

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin cauda ‘hale’

Tyding og bruk

  1. rekkje av folk eller køyretøy som ventar på tur for å kome til eller for å kome vidare
    Døme
    • stille seg i kø;
    • dei står i kø;
    • bryte ut av køen;
    • snike i køen;
    • vere først i køen;
    • køen løyste seg opp;
    • det er lange køar framfor billettlukene
  2. siste og største del av ei militæravdeling på marsj
    Døme
    • kome langt ut i køen
  3. om eldre forhold: underplagg for kvinner som vart brukt til å få skjørtet til å stå ut bak
  4. stokk til å støyte kulene med i biljard eller kurong
Artikkelside

orden

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå latin ordo

Tyding og bruk

  1. rekkjefølgje, plassering
    Døme
    • namna står i alfabetisk orden
  2. regelbunden tilstand;
    system
    Døme
    • ha god orden i sakene sine
  3. Døme
    • syte for ro og orden
  4. i biologi: systematisk gruppe av organismar;
    underordna klasse (1, 2) og overordna familie (3)
    Døme
    • ein orden femner i regelen om fleire familiar
  5. samskipnad som følgjer faste reglar
    Døme
    • ein geistleg orden
  6. Døme
    • St. Olavs orden

Faste uttrykk

  • for ordens skuld
    for at alt skal gå riktig for seg
    • ho ville forklare situasjonen for ordens skuld
  • gå i orden
    bli ordna
    • saka gjekk i orden
  • i orden
    • i stand
      • bilen er i orden
    • greitt, ok
      • det er i orden at du kjem på søndag
  • i tur og orden
    i rekkjefølgje;
    etter kvarandre
    • innslaga kom i tur og orden
  • slutta orden
    rørsler i ei oppstilt militæravdeling der alle har fast plass
    • drill og marsj er former for slutta orden
  • spreidd orden
    med større avstand til andre soldatar
    • dei går frå leiren i spreidd orden
Artikkelside

anmarsj

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk ‘marsj mot ein stad’

Faste uttrykk

Artikkelside

trio

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk

Tyding og bruk

  1. musikkstykke for tre instrument
  2. (mellom)del i ein menuett eller marsj (opphavleg skriven for tre instrument)
  3. gruppe på tre musikarar
    Døme
    • ein trio spela til dans
  4. gruppe på tre personar
    Døme
    • dei er ein sterk trio i valkampen
Artikkelside

taktfast

adjektiv

Tyding og bruk

som følgjer eller går føre seg i ei markert takt
Døme
  • ein taktfast marsj;
  • taktfast klapping
Artikkelside

stasjon

substantiv hankjønn

Opphav

av latin statio, av stare ‘stå’

Tyding og bruk

  1. tilhaldsstad, område eller bygning der ei verksemd held til;
    forkorta st.
  2. stad der ein stansar under ei reise;
    haldeplass for tog, t-bane eller liknande der passasjerar kan gå på eller av
    Døme
    • følgje nokon på stasjonen
  3. mellombels stoppestad, til dømes under marsj, løp eller liknande
  4. verksemd som sender radio- eller tv-program
Artikkelside

sørgjemarsj, sørgemarsj, syrgjemarsj

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

marsj til å spele ved gravferder eller liknande
Artikkelside

parademarsj

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. høgtideleg marsj (1, 2) ved ein parade
  2. i overført tyding: konkurranse eller liknande som ein vinn så lett at ein kan sjå det som ei oppvising
    Døme
    • finalen vart ein rein parademarsj
  3. musikkstykke i marsjtakt laga for paradar og liknande
Artikkelside
Side 1 av 3