Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
43 treff

Nynorskordboka 43 oppslagsord

man

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt mǫn; opphavleg ‘hals, nakke’

Tyding og bruk

lange, stride hår langs oversida av halsen på ein hest;
Artikkelside

mane

mana

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

av mellomnorsk mana; frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. påverke, oppmode, formane, eggje
    Døme
    • mane nokon til ettertanke
    • brukt som adjektiv:
      • ei manande tale
  2. bruke makt på ved hjelp av magiske, kraftfylte formlar eller teikn;
    påkalle, kalle (fram);
    Døme
    • mane fram gode minne;
    • mane bort vonde ånder
Artikkelside

selfmade

adjektiv

Uttale

utt selˊfmeid

Opphav

engelsk eigenleg ‘sjølvgjord’

Faste uttrykk

  • selfmade man
    i uttrykket
    person som har arbeidd seg opp på eiga hand
Artikkelside

men 2

konjunksjon

Opphav

frå svensk og, dansk, innverknad frå lågtysk men, man ‘berre, unnateke’; same opphav som medan

Tyding og bruk

  1. brukt til å jamstille ord, setningsledd og setningar og uttrykkje motsetnad, innvending, innskrenking og liknande
    Døme
    • han er ikkje lys, men mørk;
    • dei håpte på solskin, men det vart regn;
    • arbeide raskt, men unøyaktig
    • og (likevel)
      • det var lite, men godt;
      • sist, men ikkje minst;
      • eit glas til, takk, men kaldt!
  2. brukt til å innleie eit brot på samanhengen
    Døme
    • ja, det er nok eit viktig poeng, men vi må kome tilbake til hovudsaka
  3. brukt i uttrykk for undring, oppmoding, utolmod, ofte i utrop og spørsmål;
    Døme
    • men i all verda, kva er dette?
    • men du må da ikkje bli ståande der!
Artikkelside

vesterhavsøy

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

i bunden form fleirtal, om norrøne forhold: dei øyane i vest som vart koloniserte frå Noreg i vikingtida og seinare, det vil seie Shetland, Orknøyane, Hebridane, Man, Færøyane (og Island)
Døme
  • Noreg med vesterhavsøyane
Artikkelside

ståman

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

kort, oppståande man
Artikkelside

rem 2

substantiv ubøyeleg

Opphav

frå engelsk, forkorting for roentgen equivalent (in) man ‘røntgenstråling som svarer til mennesket’

Tyding og bruk

eldre nemning for sievert
Artikkelside

grand old man

substantiv hankjønn

Uttale

grænd ould mæn

Opphav

frå engelsk ‘store, gamle mann’, opphavleg om W.E. Gladstone

Tyding og bruk

person som har vore førande på eit område, til dømes fag, vitskap eller musikksjanger
Døme
  • han er grand old man i partiet
Artikkelside

hestehår

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

hår på hest, særleg frå man eller hale;
jamfør hestetagl
Artikkelside

mango

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom portugisisk manga, frå malayisk; av tamil man-kay

Tyding og bruk

gul, velsmakande steinfrukt på mangotreet
Artikkelside
Side 1 av 5