Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
43 treff

Nynorskordboka 43 oppslagsord

lass

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt hlass; samanheng med lade (2

Tyding og bruk

  1. masse eller mengd som eit køyretøy er lasta eller kan lastast med
    Døme
    • eit lass med ved;
    • ha fullt lass
  2. stor mengd
    Døme
    • dei åt eit heilt lass pannekaker

Faste uttrykk

  • bli køyrd av lasset
    ikkje greie å halde følgje;
    bli etter
    • klubben vart tidleg køyrd av lasset i kampen om seriegullet
  • dette av lasset
    ikkje greie å halde følgje;
    bli etter
  • dra lasset
    gjere det meste av arbeidet
    • han måtte dra lasset aleine
  • ete av lasset
    ta av noko som ikkje er tiltenkt ein sjølv, eller som ein ikkje har vore med på å jobbe for
  • nissen på lasset
    noko uheldig eller ugagnleg som ein vil kome bort frå, men ikkje kan bli kvitt
Artikkelside

tong

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt tǫng

Tyding og bruk

  1. reiskap til å gripe, klippe eller klype med
    Døme
    • halde fast med ei stor tong
  2. treramme til å presse i hop lass med;
    jamfør høytong
Artikkelside

velte 3

velta

verb

Opphav

norrønt velta; av velte (2

Tyding og bruk

  1. støyte, rulle (noko(n)) over ende, utfor;
    få til å velte (2
    Døme
    • velte storstein or åkeren;
    • grisen velte seg i gjørma
    • i ordtøke
      • lita tue kan velte stort lass – ein småting kan ha stor verknad
    • i overført tyding
      • velte seg i overflod;
      • velte spelet, ei regjering;
      • velte ansvaret over på andre
  2. intransitivt: rulle (2, 1) over ende;
    Døme
    • kua, steinane velte
  3. intransitivt: strøyme, kome fram i stor mengd;
    Døme
    • røyken velte fram;
    • snøen berre velte ned
Artikkelside

tue, tuve

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt þúfa

Tyding og bruk

  1. liten kuv, rund topp på marka
    Døme
    • bærtue;
    • grastue;
    • jordtue;
    • hoppe frå tue til tue i myra;
    • lita tue kan velte stort lass – ein småting kan gjere stor skade
  2. oppbygd, rund haug
    Døme
    • høytue;
    • maurtue;
    • samle høyet i tuer

Faste uttrykk

  • sitje trygt på tua si
    ikkje risikere noko;
    ha sitt på det tørre
Artikkelside

lesse

lessa

verb

Opphav

norrønt hlessa, av lass

Tyding og bruk

  1. leggje i lass;
    Døme
    • lesse sand;
    • lesse opp bilen
  2. i overført tyding: leggje noko tungt over på nokon andre;
    påleggje
    Døme
    • sjefen leste for mykje arbeid på medarbeidarane

Faste uttrykk

  • lesse av
    ta lass av (bil, vogn eller liknande)
  • lesse på
    leggje lass på (bil, vogn eller liknande)
Artikkelside

last 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

frå lågtysk, jamfør norrønt lest; samanheng med lade (2 og lass

Tyding og bruk

  1. gods til frakt med eit transportmiddel
    Døme
    • tung last;
    • farleg last;
    • skjule seg i lasta
  2. Døme
    • høvla last

Faste uttrykk

  • leggje nokon noko til last
    klandre eller laste nokon for noko
    • han hadde ikkje gjort noko gale som dei kunne leggje han til last
  • liggje nokon til last
    vere til byrd for nokon
    • eg vil helst ikkje liggje familien til last
  • segle med lik i lasta
    vere plaga med eller hindra av gamle feil, tradisjonar, fordomar eller liknande
Artikkelside

åvelta

adjektiv

Opphav

jamfør norrønt afvelta

Tyding og bruk

velta over ende;
med føtene i vêret;
Døme
  • eit åvelta lass;
  • ein åvelta båt
  • brukt som adverb:
    • hesten ligg åvelta
Artikkelside

vognlass

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

lass på vogn;
vognladning, vognlast
Artikkelside

tømmerlass

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

lass (1) med tømmer
Døme
  • ein lastebil med tømmerlass
Artikkelside

lassevis

adverb

Opphav

jamfør -vis

Tyding og bruk

  1. Døme
    • selje ved lassevis
  2. brukt som substantiv: store mengder
    Døme
    • måtte lese lassevis med saksdokument;
    • ho hadde lassevis av bøker;
    • dei har pengar i lassevis
Artikkelside
Side 1 av 5