Avansert søk

Nynorskordboka 4 oppslagsord

instinktiv

adjektiv

Tyding og bruk

som har sin grunn i instinkt (1);

Døme

instinktive handlingar;
ha ei instinktiv kjensle av noko

brukt som adverb:
- eg skjønte instinktivt at det var fare på ferde

teft

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av norrønt þefr m; same opphav som tev

Tyding og bruk

lukt av (spor etter) dyr eller menneske;
vêr (2
Døme
- hunden fekk teft av elgen
aning, nyss (1
Døme
- få teft av noko
luktesans (hos hund);
evne til å kjenne dyr eller menneske på lukta;
sporsans
Døme
- miste tefta
i overført tyding, hos folk: beinveges sansing, instinktiv forståing;
sans, skjøn, vit
Døme
- politisk teft;
- ha teft for forretningar

umedviten, umedveten

adjektiv

Tyding og bruk

som er i svime
Døme
- liggje umedviten;
- umedviten tilstand
som ikkje er (fullt) klar over noko;
som gjer noko utan særskild tanke;
som er gjord utan særskild tanke;
ikkje planlagd;
instinktiv
Døme
- vere umedviten om følgjene;
- ei umedviten handling;
- reagere, handle, gjere noko umedvite
som ligg i hugen utan at ein er klar over det
Døme
- eit umedvite ynske

Faste uttrykk

det umedvitne
del av sjelelivet som ikkje kan erkjennast av ein sjølv, og som derfor ikkje kan styrast av vilje og forstand

naturleg

adjektiv

Tyding og bruk

instinktiv, medfødd
Døme
- ein naturleg trong til sjølvhevding
som høyrer til, som er eller som hender i samsvar med naturen;
utan ytre inngrep;
ofte til skilnad frå kunstig (1)
Døme
- naturlege grenser;
- døy ein naturleg død;
- naturleg farge
- - overnaturleg
forståeleg, rimeleg
Døme
- naturleg nok;
- det er berre naturleg at du lengtar heim
som svarer til naturen eller røynda
Døme
- eit portrett i naturleg storleik
som ikkje er tilgjort;
uanstrengd, ekte, likefram
Døme
- vere naturleg og avslappa;
- snakke heilt naturleg på radio

Faste uttrykk

naturleg logaritme
logaritme med grunntal e;
jamfør e (2, 2)
naturlege tal
positive (4, heile tal som vi bruker å telje med, som 1, 2, 3 osv., av og til medrekna 0