Avansert søk

13 treff

Nynorskordboka 13 oppslagsord

heks

substantiv hokjønn

Opphav

av lågtysk hex, av tysk Hexe, truleg opphavleg ‘skogvette’; samanheng med hage (1 med tyding ‘gjerde’

Tyding og bruk

  1. om eldre forhold: kvinne som ein trudde stod i samband med djevelen og kunne øve trolldom;
    Døme
    • ho vart brend som heks
  2. vond, stygg kvinne
    Døme
    • ho er ei retteleg heks

hekse 1

heksa

verb

Opphav

av heks

Tyding og bruk

hekse 2

heksa

verb

Opphav

av hake (2

Tyding og bruk

  1. ete fort, gløype
    Døme
    • hekse i seg maten
  2. tale kvast og bitande, gje kvasse ord
  3. nappe etter med munnen;

Faste uttrykk

  • hekse utor seg
    bruke grov munn

trollkjerring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. kvinneleg troll (1);
  2. trollkunnig kvinne;
    trollkvinne, heks

trollheks

substantiv hokjønn

maskot

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk , diminutiv av provençalsk masco ‘heks’

Tyding og bruk

  1. noko som skal gje lykke, ofte ei dokke eller ein dyrefigur
    Døme
    • ha ein maskot hengjande i bilen
  2. person, figur eller liknande som representerer eller symboliserer noko eller nokon
    Døme
    • han er vorten maskoten på laget;
    • ein tigerfigur var maskot for jubileet

heksegryte

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. i folketru: gryte (1, 1) brukt av heks (1) til å koke tryllemiddel i
  2. i overført tyding: stad med vill uro eller forvirring
    Døme
    • stadion var ei sydande heksegryte under kampen

forhekse

forheksa

verb

Opphav

av for- (2 og heks

Tyding og bruk

  1. bruke hekseri for å bringe i ein annan tilstand enn det normale;
    Døme
    • bli forheksa av ei vond heks
    • brukt som adjektiv
      • bjørnen var ein forheksa prins
  2. i overført tyding: gjere sterkt inntrykk på;
    Døme
    • ein artist som forheksar publikum
    • brukt som adjektiv
      • forheksande tonar;
      • spele for eit forheksa publikum

halloweenfest

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

fest (3, 2) for å markere halloween
Døme
  • eg skal kle meg ut som heks på halloweenfesten

hekseskot, hekseskott

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter tysk Hexenschuss

Tyding og bruk

  1. i folketru: smerte som er skote på nokon av ei heks (1);
    jamfør alvskot
  2. brå og sterk smerte i korsryggen