Avansert søk

Nynorskordboka 5 oppslagsord

gale

gala

verb

kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt gala

Tyding og bruk

om hane eller gauk: lage ein kvinande, langdregen og modulert lyd
Døme
- hanen gjel
låte (1), gnelle, skråle
Døme
- ho-ho, gol han;
- kva gjel du etter?
- du skal, anten du pistrar eller gjel!
- vinden gol om nova;
- det gjel i tarmane av svolt

kykeliky 2

interjeksjon

Uttale

kykelikyˊ

Opphav

lydord

Tyding og bruk

brukt for å gje att hanegal

Døme

kykeliky! gol hanen

ko-ko 3

interjeksjon

Opphav

lydord

Tyding og bruk

attgjeving av lyden som gauken lagar

Døme

gauken gol ko-ko!

goling

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person frå Gol i Hallingdal

hane

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hani

Tyding og bruk

hanndyr av tamhøns eller ymse andre arter av hønsefuglar
Døme
- hane og høne;
- hanen gol for tredje gong
- - orrhane
ting som har (eller opphavleg har hatt) form som liknar ein hane (1)
Døme
- hanen på mønet snur seg etter vinden;
- hanen på børsa var slått sund;
- skifte ut hanen
- - geværhane
  - vêrhane

Faste uttrykk

den raude hanen gjel
det brenn;
det er brann
brannvernet har plikt til å rykkje ut når den raude hanen gjel
einaste hanen i korga
einaste mannen blant fleire kvinner
før hanen gjel
svært tidleg
vere oppe før hanen gjel
stolt/kry/byrg som ein hane
svært stolt