Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 15 oppslagsord

framsteg

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

utvikling mot noko betre;

positiv utvikling;

framgang, oppsving

Døme

lova var eit stort sosialt framsteg

Faste uttrykk

gjere framsteg
bli betre;
gå framover
eleven gjer store framsteg;
pasienten gjer framsteg

Artikkelside

reell

adjektiv

Opphav

frå latin realis; same opphav som real (

Tyding og bruk

som eksisterer;
verkeleg, faktisk;
til skilnad frå imaginær
Døme
- eit reelt framsteg
reieleg, ærleg (2)
Døme
- ha reelle hensikter

Faste uttrykk

reelle tal
samnemning for alle rasjonale og irrasjonale tal;
motsett imaginære tal
reelt sett
i røyndomen
reelt sett er selskapet på randa av konkurs

Artikkelside

progressiv

adjektiv

Opphav

frå fransk; av latin progressus ‘framsteg’

Tyding og bruk

framstegsvenleg, reformvenleg;
radikal (2;
motsett reaksjonær
Døme
- dei progressive kreftene i samfunnet;
- ei progressiv haldning
som aukar jamt, stendig stigande

Faste uttrykk

progressiv skatt
det at skatteprosenten stig med inntekta;
jamfør progresjon (2)

Artikkelside

ord

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt orð; samanheng med latin verbum

Tyding og bruk

eining av språklydar eller bokstavar som har ei tyding
Døme
- setninga ‘eg har lese den boka’ består av fem ord;
- 'framsteg' er eit samansett ord;
- det svenske ordet ‘flicka’;
- ikkje skjøne eit ord;
- ein mann av få ord;
- ho sa ikkje ordet
tekst (1, 2)
Døme
- setje ord til ein melodi
ordtøke, fyndord
Døme
- det er eit ord som seier at den svelt ikkje som tjukt bit
seiemåte, talemåte, uttrykk, utsegn
Døme
- det var eit sant ord;
- det skrivne ordet;
- Guds ord;
- eit ord i rett tid;
- eg gjer hennar ord til mine
- - skriftord
  - bibelord
tale, innlegg (i eit ordskifte og liknande)
Døme
- be om ordet;
- få ordet;
- ta ordet
gjetord (1);
omtale (1, 2);
rykte (2)
Døme
- ha ord på seg for å vere bråsint;
- ha godt ord på seg
lovnad, tilsegn
Døme
- gje ordet sitt på noko;
- tru nokon på ordet deira;
- bryte ordet sitt;
- dei står ved ordet sitt i denne saka

Faste uttrykk

det siste ordet
synspunktet som blir avgjerande i ei sak;
konklusjonen
domaren har det siste ordet;
styret fekk det siste ordet i desse sakene;
det siste ordet er enno ikkje sagt i denne saka
for eit godt ord
utan særleg grunn;
lett
ho legg seg sjuk for eit godt ord
før ein veit ordet av det
før ein får tenkt seg om
før ho visste ordet av det, var ho på jobbintervju
føre ordet
vere den som taler og tek avgjerdene
gå troll i ord
bli til røynd
så får vi sjå om tipset hans går troll i ord
ha eit ord med i laget
vere med og avgjere
ikkje få ord for seg
ikkje få sagt det ein vil
kome til orde
få høve til å seie noko
leggje inn eit godt ord for
gå god for
leggje orda i munnen på nokon
påverke nokon til å svare slik ein ønskjer
med andre ord
sagt på ein annan måte;
det vil seie;
forkorta m.a.o.
med reine ord
med likeframme uttrykk;
rett ut
bodskapen er formulert med reine ord
ord for ord
nøyaktig, ordrett
gje att ord for ord
ordet er fritt
kven som helst kan uttale seg
pauli ord
(med latinsk genitivsform av Paulus) irettesetjing, refs
ho greip anledninga til å seie politikarnane eit pauli ord;
trenaren sa nokre pauli ord til spelarane i pausen
reine ord for pengane
klar tale;
sanninga
som ordet går
etter det folk seier
ta på ordet
ta det nokon seier bokstavleg;
utnytte det nokon (tankelaust) tilbyr
vege orda sine
tenkje seg godt om før ein seier noko
vege orda sine på gullvekt
uttale seg svært varsamt