Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
9 treff

Nynorskordboka 9 oppslagsord

forboden, forbydd

adjektiv

Opphav

perfektum partisipp av forby

Tyding og bruk

som ikkje er tillaten
Døme
  • forboden kjærleik;
  • røykje på forbodne stader

Faste uttrykk

  • forboden frukt
    det ein ikkje har lov til, men som er mest lokkande
    • forboden frukt smaker best
Artikkelside

forby, forbyde

forbyda

verb

Opphav

norrønt fyrirbjóða ‘by mot noko’; av for- (2 og by (2

Tyding og bruk

  1. ikkje tillate;
    Døme
    • eg forbyr deg å gå dit;
    • forby sal av alkohol;
    • det er forbode
  2. Døme
    • samvitet forbyr meg det

Faste uttrykk

  • forby seg sjølv
    vere umogleg
Artikkelside

snare 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt snara

Tyding og bruk

  1. forboden fangstreiskap av metalltråd eller tvinna hestetagl for småvilt
    Døme
    • snare med rennelykkje;
    • setje snarer;
    • fange ryper og hare i snare
  2. Døme
    • leggje snarer for nokon;
    • bli fanga i si eiga snare
Artikkelside

ulovleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som bryt med lova;
    ikkje tillaten, forboden, lovstridig
    Døme
    • gjere noko ulovleg;
    • ei ulovleg handling;
    • på ulovleg vis
  2. som bryt med sosiale normer
    Døme
    • ulovleg kjærleik
  3. brukt som adverb: temmeleg;
    Døme
    • sove ulovleg lenge
Artikkelside

trålfri

adjektiv

Tyding og bruk

fri for eller forboden for trålfiske
Døme
  • trålfrie soner
Artikkelside

frukt

substantiv hokjønn

Opphav

seint norrønt fruktr, gjennom lågtysk; frå latin fructus av frui ‘nyte’

Tyding og bruk

  1. etande, saftig og kjætrik del av plante, til dømes eple, appelsin og mango
    Døme
    • dyrke frukt og grønsaker;
    • lage ein søt dessert med frukt
  2. fruktemne (1) (hos dekkfrøingar) omlaga etter frøinga;
    i botanikk: del av plante som ber eitt eller fleire frø, og som omfattar bær (1, 1), steinfrukt, nøtt (1) og kapsel (5)
    Døme
    • setje frukt
  3. i overført tyding: utbyte, godt resultat, vinning;
    Døme
    • hauste fruktene av arbeidet;
    • tilstanden er ei frukt av dårleg planlegging;
    • samarbeidet bar frukter

Faste uttrykk

  • falsk frukt
    fruktliknande plantedel (til dømes jordbær)
  • forboden frukt
    det ein ikkje har lov til, men som er mest lokkande
    • forboden frukt smaker best
Artikkelside

tabu 2

adjektiv

Opphav

gjennom engelsk taboo, frå polynesisk ‘heilag, forboden’

Tyding og bruk

som ein ikkje snakkar om eller held på med av religiøse eller sosiale grunnar;
jamfør tabu (1
Døme
  • det har vore tabu å snakke om sex i kristne miljø
Artikkelside

forboden frukt

Tyding og bruk

det ein ikkje har lov til, men som er mest lokkande;
Døme
  • forboden frukt smaker best
Artikkelside

gågate

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

gate for fotgjengarar som heilt eller delvis er forboden for biltrafikk
Artikkelside