Avansert søk

Nynorskordboka 9 oppslagsord

fise

fisa

verb

Opphav

norrønt físa

Tyding og bruk

sleppe ein fis;
fjerte
blåse (på noko)

sleppe ein vind

Tyding og bruk

fise, fjerte;

Sjå: vind

pumpernikkel

substantiv hankjønn

Uttale

pomˊpernikel

Opphav

av tysk pumpern ‘fise’ og kjælenamnet Nickel

Tyding og bruk

tungt fordøyeleg, klihaldig grovbrød

prompe

prompa

verb

Tyding og bruk

sleppe ut tarmgass;

oskefis

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør fise

Tyding og bruk

om eldre forhold: person som pleidde å sitje framfor peisen og blåse i glørne
oskeladd

pruppe

pruppa

verb

Tyding og bruk

sleppe ut tarmgass;

prompe, fise, fjerte

frate

frata

verb

kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt frata

Tyding og bruk

vind 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt vindr

Tyding og bruk

luft som er i meir eller mindre sterk rørsle
Døme
- vinden blæs kaldt frå nord;
- vinden står (på) frå vest;
- ha vinden i ryggen, i sida;
- leggje båten opp i vinden;
- gå ute i all slags vind og vêr;
- snar som ein vind;
- mild, veik, flau vind;
- hard, sterk vind;
- ha vind i segla – òg: ha framgang;
- snu kappa etter vinden – sjå kappe (2
- - austavind
  - fønvind
  - nordanvind
  - sidevind
  - sønnavind
  - vestavind
pust (1, andedrag
Døme
- ta etter vinden – hive etter pusten

Faste uttrykk

ein segls vind
vind som fyller seglet, jamn vind
i vinden
på moten;
aktuell (2), in, populær (1)
med turné og nytt album er artisten i vinden for tida
sjå kva veg vinden blæs
òg: skjøne korleis noko utviklar seg
sleppe ein vind
fise, fjerte
spreie for alle vindar
sende i alle retningar;
oppløyse
formuen vart spreidd for alle vindar

fjerte

fjerta

verb

Opphav

av dansk fjærte; jamfør norrønt freta

Tyding og bruk

sleppe ein fjert;