Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
35 treff

Nynorskordboka 35 oppslagsord

divisjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; av dividere

Tyding og bruk

  1. det å dividere (1);
    Døme
    • divisjon og multiplikasjon er motsette reknemåtar
  2. større militæravdeling (10 000–20 000 soldatar);
    avdeling med krigsskip av same slag;
    kommandonivå med flygingar
    Døme
    • 24 allierte divisjonar er landsette
  3. hovudavdeling i ei større verksemd
    Døme
    • selskapet sine divisjonar har hovudkvarter i utlandet
  4. gruppe av lag som konkurrerer mot kvarandre i same seriesystem
    Døme
    • laget spelar i 1. divisjon;
    • 58 korps har konkurrert i fem divisjonar i meisterskapet
Artikkelside

toppdivisjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. øvste divisjon (4) i ein serie
    Døme
    • laget spelar i toppdivisjonen
  2. dei beste eller fremste i ei gruppe
    Døme
    • forsking i toppdivisjon
Artikkelside

toppserie

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. i bunden form, i Noreg: øvste divisjon (4) i kvinnefotball
    Døme
    • Brann ligg øvst i Toppserien
  2. øvste divisjon (4) i ein del lagidrettar;
    Døme
    • laget ligg midt i den brasilianske toppserien
Artikkelside

toppskårar, toppscorar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

spelar som lagar flest mål (1, 10)
Døme
  • han er toppskårar i 1. divisjon
Artikkelside

toppe

toppa

verb

Tyding og bruk

  1. ha den høgaste eller beste rangeringa
    Døme
    • Viking toppar i første divisjon;
    • oktober toppar når det gjeld trafikkulykker;
    • våren toppar lista over årstider nordmenn likar best
  2. overgå, slå (2, 3);
    vere betre enn
    Døme
    • denne bragda blir vanskeleg å toppe
  3. lage ein topp på;
    leggje øvst
    Døme
    • topp gjerne salaten med valnøtter;
    • pizzaen var toppa med fleire typar ost
  4. lage eller utvikle topp eller aks
    Døme
    • treet toppar dårleg;
    • knip av dei øvste skota slik at planta toppar seg betre
  5. fjerne eller hogge toppen av
    Døme
    • toppe eit tre

Faste uttrykk

  • toppe forma
    arbeide for å få den beste fysiske forma;
    få ein formtopp
  • toppe laget
    setje inn dei beste
  • toppe seg
    • stikke opp;
      lage topp
      • skybankane toppar seg;
      • snøen toppa seg utfor vindauget
    • nå eit høgdepunkt;
      kulminere
      • dramaet toppa seg i eit mord;
      • handelen toppar seg i desember;
      • kaoset toppa seg da statsministeren gjorde eit kuppforsøk
Artikkelside

tippeliga

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. i bunden form eintal: namnet på øvste divisjon (4) i herrefotball i Noreg 1990–2016
    Døme
    • HamKan spela fleire sesongar i Tippeligaen
  2. liga (3) av fotballag som spelar kampar som står på tippekupongen
    Døme
    • spansk tippeliga
Artikkelside

rykkje ned

Tyding og bruk

flytte ned ein divisjon;
Sjå: rykkje
Døme
  • tre av laga må rykkje ned til 2. divisjon
Artikkelside

rykkje opp

Tyding og bruk

flytte opp ein divisjon;
avansere;
Sjå: rykkje
Døme
  • vil laget rykkje opp i år?
  • ho har rykt opp til seniorrådgjevar
Artikkelside

rykkje 1, rykke 1

rykkja, rykka

verb

Opphav

norrønt rykkja

Tyding og bruk

  1. rive snøgt til seg;
    nappe hardt, dra
    Døme
    • rykkje i halsbandet;
    • ho rykte seg laus frå han;
    • han rykkjer til seg armen;
    • han rykte i vindauget, men det sat heilt fast
  2. brå og skjelvande rørsle i (ein del av) kroppen, ofte ufrivillig
    Døme
    • plutseleg rykkjer det veldig i kroppen hennar;
    • det rykte i augeloka hans;
    • det rykkjer i dansefoten
  3. flytte seg (raskt og bestemt) i ei retning
    Døme
    • hæren rykte fram;
    • køen rykkjer langsamt framover;
    • dei rykte nokre steg bakover
  4. i idrett: sette farten brått opp;
    jamfør rykk (4)
    Døme
    • ho rykte i siste sving og sprang inn som vinnar

Faste uttrykk

  • rykkje inn
    • få teke inn ei annonse, eit innlegg eller liknande i ei avis eller eit tidsskrift
    • flytte ein del av ein tekst inn frå venstremargen;
      jamfør innrykk (2)
    • flytte eller bevege seg inn på ein ny stad
      • troppane rykte inn i byen;
      • opposisjonen stod klare til å rykkje inn i regjeringskontora;
      • i juli rykte sportsfiskarane inn
  • rykkje inn for nokon
    kome som erstatning for nokon
    • han har rykt inn for Nilsen, som er sjuk
  • rykkje ned
    flytte ned ein divisjon
    • tre av laga må rykkje ned til 2. divisjon
  • rykkje opp
    flytte opp ein divisjon;
    avansere
    • vil laget rykkje opp i år?
    • ho har rykt opp til seniorrådgjevar
  • rykkje til
    fare saman
    • han rykkjer til av smerte
  • rykkje tilbake til start
    starte på nytt eller frå byrjinga att
    • planen deira vart avvist, og no må dei rykkje tilbake til start og søkje på nytt
  • rykkje ut
    • reise raskt ut for å gjere ei oppgåve, ofte akutt og viktig
      • naudetatane rykte ut til ulykkesstaden;
      • hjelpemannskapet stod klare til å rykkje ut;
      • legen som er på vakt, må vere klar til å rykkje ut
    • fortelje noko;
      gjere noko kjent;
      jamfør rykkje ut med
      • forfattaren rykte ut i avisa for å ta til motmæle;
      • ministeren måtte rykkje ut og avlive alle rykta
  • rykkje ut med
    gjere noko kjent;
    fortelje noko
    • opposisjonen rykte ut med ein skarp kritikk av regjeringa
Artikkelside

vipp 2

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av vippe (3

Tyding og bruk

vippande rørsle
Døme
  • gjere ein vipp med foten

Faste uttrykk

  • på vippen
    • i ferd med å vippe
      • bilen hadde rulla utfor vegen og låg på vippen
    • på eit punkt der eitt utfall er like sannsynleg som eit anna
      • få veljarar på vippen til å ta standpunkt
    • like ved ei endring
      • laget er på vippen til å rykkje opp i tredje divisjon
    • i politikk: med den avgjerande røysta;
      i vippeposisjon
      • etter valet vart Venstre sitjande på vippen
Artikkelside