Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 10 oppslagsord

ammoniakk

substantiv hankjønn

Uttale

amoniakˊk

Opphav

av latin (sal) ammoniacus ‘(salt) frå Ammon’, ein egyptisk gud med eit tempel i Libya der segna seier at gassen ammoniakk opphavleg kom frå

Tyding og bruk

fargelaus gass som har stikkande lukt, og som er ei sambinding av nitrogen og hydrogen
Døme
  • flytande, syntetisk ammoniakk

løysning

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av løyse; samanheng med løysing (1

Tyding og bruk

i kjemi: einsarta blanding av to eller fleire stoff;
Døme
  • ei løysning av ammoniakk i vatn

gardstank

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

lagringstank for mjølk eller anna væske på ein gard (1)
Døme
  • gje barna mjølk frå gardstanken;
  • ein gardstank med ammoniakk

ammoniakkgass

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

stoffet ammoniakk i form som gass
Døme
  • det lekte ammoniakkgass frå fabrikken

via

preposisjon

Opphav

latin ablativ av via ‘veg’

Tyding og bruk

Døme
  • reise til Oslo via Hamar;
  • sendingar via satellitt;
  • lage kalksalpeter av ammoniakk via salpetersyre;
  • få vite noko via kjende

salmiakk

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk; frå latin sal ammoniacum ‘ammoniakksalt’

Tyding og bruk

  1. kvitt pulver som er eit salt av ammoniakk og saltsyre

ammonium

substantiv inkjekjønn

Uttale

amoˊnium

Tyding og bruk

i kjemi: ion av nitrogen og hydrogen som finst i ei rekkje salt (1, 2) og blir danna når ammoniakk reagerer med syrer

ammoniakkløysning

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

basisk sambinding som kjem i stand når ammoniakk blir løyst i vatn;
jamfør løysning

amin

substantiv inkjekjønn

Uttale

amiˊn

Opphav

av ammoniakk og -in (3

Tyding og bruk

i kjemi: nitrogenhaldig, organisk base (2, 1) med liknande eigenskapar som ammoniakk

amid

substantiv inkjekjønn

Uttale

amiˊd

Opphav

av ammoniakk og -id (1

Tyding og bruk

i kjemi: sambinding mellom ammoniakk eller eit amin og eit radikal (1 av ei syre (1, 2)