tenkje, tenke
tenkja, tenka
verb
Opphav
av norrønt þekkja med påverknad frå lågtysk denkenTyding og bruk
- binde saman førestillingar til tankar, drive tankeverksemd;
Døme
- tenkje logisk;
- tenkje seg til resten;
- tenkje ut ei løysing;
- tenkje før ein taler;
- sitje og tenkje;
- det var rart, tenkte han
- brukt som adjektiv:
- eit tenkjande menneske;
- tenkjande vesen
- rette medvitet mot noko
Døme
- det ein ikkje kan få, nyttar det lite å tenkje på;
- eg tenkjer ofte på deg;
- tenkje bakover i tida;
- ho kom til å tenkje på ei historie
- førestille seg
Døme
- eg kan tenkje meg at det var vanskeleg;
- ei slik løysing er lett å tenkje seg
- brukt som adjektiv:
- eit tenkt døme
- rå seg til, ha i sinne, ha som plan;
Døme
- kva har du tenkt å gjere?
- tenkje på å gå;
- som tenkt, så gjort
- ha omsorg eller tanke for
Døme
- ikkje tenk på meg;
- dei er gode til å tenkje på andre
- ha som synspunkt;
Døme
- kva tenkjer du om saka?
- ikkje bry seg med kva dei andre tenkjer;
- dei tenkte det var lurt å byrje tidleg
- brukt for å uttrykkje overrasking
Døme
- tenk det!
- tenkje seg til at eg skulle sjå deg her
Faste uttrykk
- ha tenkt tilha som plan;
skulle (1), vilje (2, 4), kome til å (1)- dei har tenkt til å gifte seg;
- skeiseløparen har tenkt til å leggje opp;
- hunden har tenkt til å bade
- kunne tenkjastvere mogleg
- det kan tenkjast at dei har gløymt heile greia
- kunne tenkje segha hug til;
ynskje seg- ein kunne tenkje seg ei pause no og då;
- eg kan tenkje meg litt godt å drikke til maten
- tenkje ettersamle tankane;
fundere (2), grunde- når eg tenkjer etter, så trur eg det finst ei løysing
- tenkje framovertenkje på tida som er framfor ein;
planleggje- vi må tenkje framover, på komande generasjonar
- tenkje gjennomgruble over noko;
fundere på- tenkje gjennom spørsmålet;
- ta seg tid til å tenkje gjennom saka
- tenkje høgtsnakke med seg sjølv;
gje uformelt uttrykk for meininga si- lat oss tenkje høgt om korleis vi skal handtere dette
- tenkje om attrevurdere meininga si, tru om att
- om du trur det, må du tenkje om att
- tenkje over
- tenkje seg omgrunde over noko i tankane;
gruble, tenkje etter- tenkje seg om to gonger;
- tenkje seg om før ein seier noko
- tenkje sittgjere seg opp si eiga meining
- dei tenkjer no sitt om det heile
- tenkje så det knakartenkje grundig
- han tenkte så det knaka
- tenkje utfinne fram til noko ved tankeverksemd;
kome opp med- tenkje ut ein slu plan
- vere tenkt tilvere etla til;
vere mynta på- pengane er tenkte til nye datamaskinar