Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
11 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

tykne, tjukne

verb

Betydning og bruk

bli tykk
Eksempel
  • sausen tykner når den blir kald;
  • tåka tykner – blir tettere;
  • det tykner til – ser ut til å bli nedbør
Artikkelside

Nynorskordboka 10 oppslagsord

tjukn

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å vere (så og så) tjukk;
    Døme
    • måle høgd og tjukn;
    • papiret finst i fleire tjukner
  2. kvart av fleire lag (av papp, papir og liknande)
    Døme
    • to tjukner med papp
  3. det å vere (stå, liggje) tett saman;
    tett samling;
  4. ugjennomsiktig luft (til dømes på grunn av snø, tåke, yr eller liknande)
Artikkelside

tjukne 2

tjukna

verb

Tyding og bruk

  1. bli tjukk (1) (eller tjukkare);
  2. om skog og liknande: bli tett(are);
    jamfør tjukk (3)
    Døme
    • skogen tjuknar
    • om væske: bli seig(are);
      stivne
      • om blandinga tjuknar, kan ein tynne ut med vatn
  3. om røyk, luft, vêr: bli tett(are);
    bli overskya
    Døme
    • vêret tjuknar til – blir mørkt og tett
Artikkelside

tynn

adjektiv

Opphav

norrønt þunnr

Tyding og bruk

  1. som har lita tjukn eller liten omkrins;
    smal
    Døme
    • tynn is;
    • tynt papir;
    • eit tynt lag;
    • tynne klede;
    • ei tynn stong;
    • den tynne tråden
  2. om levande vesen eller kroppsdel: med lite feitt og musklar;
    ikkje tjukk;
    Døme
    • ein lang og tynn kar;
    • ho var tynn og bleik;
    • ha tynne legger
  3. om væske, gass eller liknande: lite konsentrert;
    lettflytande;
    utvatna
    Døme
    • tynn kaffi;
    • ei tynn blanding;
    • suppa vart for tynn;
    • tynne oljar
  4. om gass eller liknande: lite konsentrert;
    lett
    Døme
    • tynn røyk;
    • tynn fjelluft
  5. lite tett;
    Døme
    • tynn skog;
    • ha tynt skjegg;
    • bli tynn i håret;
    • det er tynt med folk på tribunane;
    • det er tynt med poeng i boka
    • brukt som adverb:
      • kornet står tynt;
      • landet er tynt folka
  6. om lyd: utan kraft;
    spinkel (3), sped;
    Døme
    • svare med tynn røyst;
    • ein skimrande, tynn fiolintone
  7. utan tyngd (5);
    innhaldslaus;
    Døme
    • ei tynn historie;
    • tynt innhald;
    • ei tynn grunngjeving;
    • laget hadde for tynt angrep

Faste uttrykk

  • be tynt
    be inntrengjande og audmjukt
  • ein tynn ein
    ein drink med lite alkohol
  • ha tynn hud
    vere kjenslevar;
    vere tynnhuda (2), nærtakande
    • ho har så tynn hud og tek alt personleg
  • i tjukt og tynt
    i alle situasjonar og utan atterhald
    • dei heldt saman i tjukt og tynt
  • liggje tynt an
    vere i ei vanskeleg stode som kan få negative konsekvensar
  • på tynn is
    på usikker grunn;
    i ein situasjon ein ikkje har kontroll på
    • eg trur det, men her er eg på tynn is
Artikkelside

tauverk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. samnamn på tau av ymse slags materiale og tjukn
Artikkelside

mikrometer 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør -meter

Tyding og bruk

måleinstrument til å måle tjukn og lengd med ein presisjon på 1/1000 mm
Artikkelside

tjukne 1

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Artikkelside

tjukt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Artikkelside

tjukkleik

substantiv hankjønn

Opphav

sjå -leik

Tyding og bruk

Artikkelside

tjukke 2

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Artikkelside

antikva

substantiv hankjønn

Uttale

antikˊva

Opphav

av latin antiqua ‘gammal’

Tyding og bruk

skrifttype (1) i typografi med seriffar og ulik tjukn på strekane;
til skilnad frå grotesk (1, 2) og fraktur (1)
Artikkelside