Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
58 treff

Bokmålsordboka 2 oppslagsord

skite

verb

Opphav

norrønt skíta

Betydning og bruk

ha avføring;
bæsje, drite

Faste uttrykk

  • skite i
    ikke bry seg om;
    gi blaffen i;
    drite i
    • det kan du skite i;
    • han kan bare skite i å legge seg opp i mine saker
  • skite i eget reir
    tale nedsettende om noe en selv er en del av
Artikkelside

skeet

substantiv ubøyelig

Uttale

skit

Opphav

fra engelsk ‘spre’

Betydning og bruk

Artikkelside

Nynorskordboka 56 oppslagsord

skit 1, skitt 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt skítr; jamfør skite (2

Tyding og bruk

  1. avføring (2) eller ekskrement frå menneske eller dyr;
    Døme
    • æsj! Eg tråkka i ein skit!
      • som etterledd i ord som
      • kuskit
  2. søle, møk;
    gjørme
    Døme
    • vask skiten av hendene;
    • bilen hadde skit langt oppover vindauga
  3. verdilaus ting;
    Døme
    • denne bilen er berre skiten;
    • huset er fullt av skit
  4. person ein ikkje likar;
    Døme
    • eksen hans er ein skit

Faste uttrykk

  • heile skiten
    alt saman
    • han gløymde heile skiten
  • ikkje verd ein skit
    ikkje vere verd noko
    • denne bilen er ikkje verd ein skit
  • kaste skit på
    omtale nokon på ein ufin måte
  • la skiten gro
    vaske sjeldan eller aldri;
    forsøme reinhaldet
  • prate skit
    snakke utan eit klart tema;
    snakke om alt og ingenting
    • vi drakk øl og prata skit hele kvelden
  • same skiten
    same dårlege ting, sak eller greie
    • republikanarar eller demokratar er same skiten;
    • dagane var alle same skiten
  • skit au
    brukt for å uttrykkje at noko ikkje er så viktig;
    pytt (2, la gå (2)
    • skit au, vaske kan vi gjere i morgon
  • skit la gå
    brukt for å uttrykkje at noko ikkje er så viktig;
    det får bli slik
    • skit la gå, vi blir på hytta ei veke til
  • skit og kanel
    dårleg og godt
    • dei kan ikkje skilje mellom skit og kanel
Artikkelside

skit 2, skitt 2

adjektiv

Opphav

av skit (1

Tyding og bruk

dårleg, elendig;
ussel
Døme
  • ei skit løysing på problemet
  • brukt som adverb:
    • det gjekk skit med han

Faste uttrykk

  • skit fiske
    brukt for å ynskje nokon lykke til (fordi ein trudde at eit ynske om godt fiske ville øydeleggje fiskelykka)
  • vere skit
    vere synd, vere trist
    • det var skit at du ikkje fekk jobben
Artikkelside

skite 2

skita

verb

Opphav

norrønt skíta

Tyding og bruk

ha avføring;
bæsje, drite (2
Døme
  • gå på dass for å skite

Faste uttrykk

  • skite i
    ikkje bry seg om;
    gje blaffen i;
    drite i
    • det kan du skite i;
    • du kan skite i å leggje deg opp i sakene mine
  • skite i eige reir
    tale nedsetjande om opphavet sitt;
    tale nedsetjande om noko ein sjølv er ein del av
Artikkelside

rein 3

adjektiv

Opphav

norrønt hreinn

Tyding og bruk

  1. fri for skit eller forureining
    Døme
    • vere rein på hendene;
    • brette saman reine klede;
    • rein, frisk luft;
    • vi treng reint vatn;
    • kan du gjere reint på badet?
  2. fri for hindringar eller liknande
    Døme
    • skipet kom seg ut i reint farvatn
  3. moralsk lytefri;
    Døme
    • ha reint samvit
  4. utan tilsetningar;
    Døme
    • reine fargar;
    • ein ring i reint gull;
    • han gjorde det av rein idealisme
  5. som er klar og tydeleg;
    Døme
    • reine linjer
  6. Døme
    • det var reine elendet;
    • han er reine barnet
  7. brukt som adverb: heilt (1, fullstendig (2)
    Døme
    • det gjekk reint ille;
    • ho var reint galen

Faste uttrykk

  • gjere reint bord
    • ete alt som er sett fram
    • reinske opp;
      kvitte seg med alt
    • i konkurransar og liknande: vinne alt som er mogleg å vinne
  • ha reine hender
    vere uskuldig
  • ha reint mjøl i posen
    vere uskuldig;
    ha godt samvit
  • halde buret reint
    om målvakt: ikkje sleppe inn mål
  • halde stien sin rein
    te seg ulasteleg
  • med reine ord
    med likeframme uttrykk;
    rett ut
    • bodskapen er formulert med reine ord
  • på det reine
    klarlagt
    • det er på det reine at han ikkje kjem tilbake;
    • vi må bringe på det reine kva som skjedde
  • på det reine med
    klar over
    • eg er fullt på det reine med at framtida er usikker
  • rein og skjær
    klar og tydeleg;
    fullstendig
    • det var rein og skjær lygn alt saman
  • reine ord for pengane
    klar tale;
    sanninga
  • reint rulleblad
    lytefri vandel
  • reint ut
    rett og slett;
    beint fram
    • det var reint ut hjartelaust
  • snakke reint
    snakke feilfritt, særleg med bruk av dei rette lydane
  • syngje reint
    syngje utan falske tonar
Artikkelside

smitte 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk ‘flekk, skit’

Tyding og bruk

  1. overføring av smittestoff;
    Døme
    • smitte er opphav til sjukdomen
  2. Døme
    • smitten breidde seg med drikkevatnet
  3. (dårleg) innverknad, påverknad
    Døme
    • ungdomen blir utsett for smitte frå valdsfilmar
Artikkelside

søppel

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Opphav

samanheng med sope

Tyding og bruk

  1. verdilause restar frå industri, hushald eller liknande;
    Døme
    • tømme søppel;
    • gå ut med søppelet
  2. i overført tyding: noko som er verdilaust;
    Døme
    • filmen er berre noko søppel
Artikkelside

vere skit

Tyding og bruk

vere synd, vere trist;
Sjå: skit
Døme
  • det var skit at du ikkje fekk jobben
Artikkelside

skit fiske

Tyding og bruk

brukt for å ynskje nokon lykke til (fordi ein trudde at eit ynske om godt fiske ville øydeleggje fiskelykka);
Sjå: skit
Artikkelside

heile skiten

Tyding og bruk

alt saman;
Sjå: skit
Døme
  • han gløymde heile skiten
Artikkelside

kaste skit på

Tyding og bruk

omtale nokon på ein ufin måte;
Sjå: skit
Artikkelside