Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
90 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 90 oppslagsord

påverknad

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det å påverke;
Døme
  • ha stor påverknad på noko
Artikkelside

resiprositet

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør resiprok

Tyding og bruk

gjensidig påverknad
Artikkelside

oppseding

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å sede opp;
opplæring i gode seder;
påverknad ein blir utsett for frå miljøet
Artikkelside

ramme 3

ramma

verb

Opphav

av lågtysk ramen

Tyding og bruk

  1. råke, treffe, støyte på
    Døme
    • kula ramma ei bjørk
  2. utsetje for skadeleg eller lei påverknad
    Døme
    • han vart ramma av ein sjukdom;
    • skattebører rammar urettvist
  3. brukt som adjektiv: slåande, treffande
    Døme
    • rammande kritikk
Artikkelside

prog

substantiv hankjønn

Uttale

progg

Opphav

frå engelsk, kortform av progrock

Tyding og bruk

Døme
  • brutal heavy metal med påverknad frå prog og folkrock
Artikkelside

dra lua nedover øyra

Tyding og bruk

ikkje vilje ta imot påverknad utanfrå;
jamfør nisselue;
Sjå: lue
Artikkelside

lue 1, luve 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt tilnamn lúfa ‘tjukt og tett hår’

Tyding og bruk

hovudplagg av mjukt materiale, stundom med skygge og utan brem;

Faste uttrykk

  • dra lua nedover øyra
    ikkje vilje ta imot påverknad utanfrå;
    jamfør nisselue
  • stå med lua i handa
    vere audmjuk og tilbakehalden; vere i den situasjonen at ein ikkje kan krevje noko
Artikkelside

kraft 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt kraptr, krǫptr; òg innverknad frå tysk

Tyding og bruk

  1. drag eller press på masse (2);
    påverknad som er årsak til endring
    Døme
    • magnetiske krefter
  2. Døme
    • elektrisk kraft
  3. Døme
    • samle krefter;
    • i si fulle kraft
  5. helse (1, 1), det å vere frisk
  6. i overført tyding: drivande, tiltøk, leiande person
    Døme
    • ei lokal kraft i kulturlivet;
    • leiande krefter
  7. Døme
    • sleppe til yngre krefter
  8. (løynd) faktor eller omstende som formar eller påverkar ei sak
    Døme
    • sterke krefter jobbar for å torpedere bruplanane
  9. overnaturleg evne, styrke
    Døme
    • ei hemmeleg kraft;
    • fylt av Guds kraft
  10. i lovmål: rettsverknad
    Døme
    • lov med tilbakeverkande kraft

Faste uttrykk

  • i kraft av
    • på grunn av;
      takk vere
      • i kraft av kvalitet og kompetanse
    • med heimel i
      • i kraft av lova
  • kome til krefter
    få igjen helse eller styrke etter sjukdom, strabasar og liknande
    • ho var på eit rehabiliteringssenter for å kome til krefter igjen
  • setje i kraft
    setje i verk
  • setje ut av kraft
    oppheve
  • tre i kraft
    ta til å gjelde, bli sett i verk
Artikkelside

irritament

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin irritamentum ‘tilskunding, kveik’

Tyding og bruk

stoff, påverknad og liknande som irriterer, skaper irritasjon
Artikkelside

irritabilitet

substantiv hankjønn

Opphav

av latin irritabilitas

Tyding og bruk

  1. det å reagere på påverknad utanfrå
  2. i medisin: evne til å reagere på stimuli
Artikkelside
Side 1 av 9