Avansert søk

703 treff

Bokmålsordboka 4 oppslagsord

kvar

adjektiv

Opphav

beslektet med norrønt kyrr; jamfør svensk kvar ‘på samme sted’

Betydning og bruk

kvare

verb

Betydning og bruk

bringe til ro

Faste uttrykk

  • kvare seg
    slå seg til ro;
    legge seg

quarto

substantiv hankjønn

Uttale

kvarˊto

Opphav

fra italiensk; samme opprinnelse som kvart (1

Betydning og bruk

kurr 2

adjektiv

Opphav

norrønt kyrr; jamfør kvar

Betydning og bruk

som ikke sier noe
  • brukt som adverb
    • ligge kurr stille

Nynorskordboka 699 oppslagsord

kvar 1

adjektiv

Opphav

jamfør svensk kvar adverb ‘på same staden’; samanheng med kurr (2 og kyrr

Tyding og bruk

Døme
  • det var kvart og stilt

kvar 2

determinativ kvantor

Opphav

norrønt hvárr, hvarr, hverr

Tyding og bruk

  1. brukt for å framheve den einskilde blant fleire (ofte for å streke under at noko er jamt fordelt)
    Døme
    • kvar har nok med sitt;
    • la kvar få sitt;
    • to eple på kvar;
    • kvar sin dag;
    • dei fekk kvart sitt eple
  2. brukt for å omfatte alle
    Døme
    • kvar dag;
    • kvart år
    • brukt som substantiv:
      • dei har tolv av kvart til middagsselskap
  3. brukt føre forsterkande bunden artikkel eller form
    Døme
    • kvar den stein;
    • kvart øret
  4. innleier ei indirekte spørjande leddsetning
    Døme
    • ho spurde kvar han kom frå;
    • dei visste kvar dei skulle gå

Faste uttrykk

  • gå kvar sin veg
    skilje lag
  • gå kvar til sitt
    gå heim;
    gå attende til det ein dreiv med
  • kvar augeblink
    kva tid som helst
    • toget kjem kvar augeblink
  • kvar for seg
    åtskild, separat
    • dei vil arbeide saman, ikkje kvar for seg
  • kvar og ein
    alle
    • kvar og ein må ta ansvar
  • kvar si lyst
    brukt for å uttrykkje at ein synest det andre føretrekkjer, er merkeleg
  • kvar sin smak
    brukt for å kommentere kva andre føretrekkjer
  • litt av kvart
    mangt slag;
    litt av alt
    • dei har litt av kvart å setje seg inn i
  • litt etter kvart
    litt om gongen
    • forholda endra seg litt etter kvart
  • nokon kvar
    alle, dei fleste
    • slikt kunne hende nokon kvar

kvar 3

adverb

Opphav

norrønt hvar

Tyding og bruk

  1. brukt spørjande om stad: på eller til kva stad;
    Døme
    • kvar kjem du frå?
    • kvar skal du?
  2. ein eller annan stad;
    alle stader
    Døme
    • reis kvar du vil

Faste uttrykk

  • kvar som helst
    alle stader, utan omsyn til staden
    • slike blomstrar finn du kvar som helst

kvare

kvara

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

av kvar (1

Tyding og bruk

gjere roleg

Faste uttrykk

  • kvare seg
    slå seg til ro;
    leggje seg
    • kvare seg for natta

papirinnsamling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

innsamling av brukt papir som skal sendast til gjenvinning (1)
Døme
  • det er papirinnsamling kvar 4. veke;
  • ho leverte avisene i papirinnsamlinga

parasittsopp

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kvar av soppane som kan leve som parasitt (1) på planter, dyr og menneske
Døme
  • neglesopp er ein parasittsopp

parallellutgåve

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

kvar av to eller fleire utgåver av bok, tekst eller liknande med same tekst med ulik målform, språk eller vanskegrad
Døme
  • parallellutgåver av lærebøker på nynorsk og bokmål

parallelltoneart

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

kvar av dei to toneartene, respektive i dur og moll, som har same tal og type forteikn (2), til dømes d-moll og F-dur

parallellgate

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

kvar av gatene som går parallelt (2 med kvarandre
Døme
  • dei bur i parallellgata til hovudgata

panorama

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå engelsk, nylaging av gresk pan- og horama ‘utsyn’; jamfør pan-

Tyding og bruk

  1. vidt utsyn over noko;
    Døme
    • tomta har panorama over byen;
    • her er det panorama rundt kvar sving
  2. bilete eller biletserie som viser eit vidt utsyn over noko
    Døme
    • måleriet viste eit panorama frå dalen;
    • panoramaet bestod av 65 bilete