Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
68 treff

Bokmålsordboka 39 oppslagsord

etasje

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; fra latin stare ‘stå’

Betydning og bruk

  1. del av bygning med rom som ligger på samme plan;
    horisontaldelt avdeling av bygning
    Eksempel
    • hvilken etasje bor du i?
    • huset har fem etasjer
  2. enkelt nivå eller plan av noe som er oppdelt i vannrette lag
    Eksempel
    • en buss med to etasjer
Artikkelside

stokkverk

substantiv intetkjønn

Opphav

etter tysk Stockwerk; jamfør verk (2

Betydning og bruk

om eldre forhold: etasje (1)
Eksempel
  • snøen lå helt til andre stokkverk
Artikkelside

toppleilighet

substantiv hunkjønn eller hankjønn

Betydning og bruk

leilighet (1) i øverste etasje i et bygg
Eksempel
  • toppleiligheten har en nydelig utsikt over fjorden
Artikkelside

topplan, topp-plan

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

  1. høyeste politiske, administrative, faglige eller lignende plan (2, 3);
    toppnivå
    Eksempel
    • møter på topplan;
    • alt er avgjort på topplanet
  2. høyeste nivå av kvalitet eller lignende
    Eksempel
    • de konkurrerer på topplanet
  3. øverste etasje
    Eksempel
    • vi parkerte på topplanet
Artikkelside

underetasje

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

etasje på bakkeplan;
etasje under første etasje;
Eksempel
  • bo i underetasjen
Artikkelside

toppetasje

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

  1. øverste etasje (1)
    Eksempel
    • baren ligger i toppetasjen på hotellet
  2. i overført betydning, i bestemt form entall: hodet, hjernen
    Eksempel
    • det skjer mye rart i toppetasjen på jentungen
Artikkelside

brutter

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

Eksempel
  • kan jeg låne jakka di, brutter?
  • brutterens rom er i andre etasje;
  • brutter’n har forsovet seg igjen
Artikkelside

trappegang

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

oppgang med trapp fra etasje til etasje
Artikkelside

trappeoppgang

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

oppgang (2) med trapp fra etasje til etasje;
Artikkelside

trapp

substantiv hunkjønn eller hankjønn

Opphav

fra lavtysk, av trappen ‘stampe, trå hardt’

Betydning og bruk

  1. rekke av trinn eller avsatser som fører oppover eller nedover til en annen etasje eller et annet nivå
    Eksempel
    • hun gikk opp trappa;
    • to trapper opp og til venstre;
    • liste seg ned en bratt trapp
  2. avsats foran inngangsdør;
    Eksempel
    • stå ute på trappa og vente;
    • gå ut på trappa
  3. rekke av avsatser som likner en trapp (1);
    jamfør laksetrapp

Faste uttrykk

  • på trappene
    nær forestående
  • slite trappene hos
    komme ofte til
Artikkelside

Nynorskordboka 29 oppslagsord

etasje

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin stare ‘stå’

Tyding og bruk

  1. del av bygning med rom som ligg på same plan;
    horisontaldelt avdeling av ein bygning
    Døme
    • bu i første etasje;
    • huset har to etasjar pluss loft
  2. einskilt nivå eller plan av noko som er delt opp i vassrette lag
    Døme
    • ei kake i tre etasjar
Artikkelside

stokkverk

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter tysk Stockwerk; jamfør verk (2

Tyding og bruk

om eldre forhold: etasje (1), høgd (7)
Døme
  • snøen låg heilt til andre stokkverk
Artikkelside

toppleilegheit

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

leilegheit i øvste etasje i eit bygg
Døme
  • toppleilegheita har eit fantastisk utsyn over byen og fjorden
Artikkelside

topplan, topp-plan

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. høgaste politiske, administrative, faglege eller liknande plan (2, 3);
    Døme
    • alt er avgjort på topplanet;
    • eit møte på topplanet
  2. høgaste nivå (2) av kvalitet eller liknande
    Døme
    • kunst på topplanet;
    • dei konkurrerer på topplanet
  3. øvste etasje
    Døme
    • dei parkerte på topplanet
Artikkelside

underetasje

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

etasje på bakkeplan;
etasje under første etasje;
Døme
  • bu i underetasjen
Artikkelside

høgd, høgde 1

substantiv hokjønn

Opphav

av høg (1

Tyding og bruk

  1. utstrekning oppover;
    til skilnad frå breidd (1, 1) og lengd (1)
    Døme
    • høgd: 1,80 m;
    • vekse i høgda
  2. nivå i høve til eit lågare nivå
    Døme
    • flyet taper høgd
  3. stad eller nivå høgt oppe;
    høgare luftlag
    Døme
    • sveve i høgda
  4. terrengformasjon som ris opp over omgjevnaden;
  5. høgareliggjande strøk eller lende
    Døme
    • feire påske i høgda
  6. i idrett: høgdehopp
    Døme
    • hoppe høgd;
    • han var best i høgd
  7. horisontal avdeling av noko;
    Døme
    • bu i andre høgda;
    • hus på tre høgder
  8. i musikk: øvste, høgaste tonane i skalaen eller i ei røyst;
    jamfør tonehøgd
  9. grad av storleik, utvikling eller liknande
    Døme
    • prisane når nye høgder;
    • vere på høgda av karrieren;
    • han har ikkje vore heilt på høgda i det siste

Faste uttrykk

  • høgd over havet
    fastsett mål på kor høgt noko ligg over havflata;
    forkorta hoh.
    • 1000 meters høgd over havet
  • i høgda
    • oppetter
      • byggje i høgda;
      • klatre i høgda
    • i høgareliggjande strok
      • det ligg snø i høgda
    • ikkje meir enn;
      maksimalt, høgst
      • dette har i høgda akademisk interesse;
      • det tek i høgda to timar
  • på høgd med
    • like god;
      jamgod
      • han var på høgd med dei beste
    • på omtrent same breiddegrad som
  • på høgd med situasjonen
    i stand til å ha kontroll
    • ho kjende seg på høgd med situasjonen;
    • han er ikkje på høgd med situasjonen
  • ta høgd for
    ta med i vurderinga, i planlegginga
    • det vart teke høgd for opp mot 70 anløp i året
Artikkelside

toppetasje

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. øvste etasje (1)
    Døme
    • frå toppetasjen er det ei fantastisk utsikt
  2. i overført tyding, i bunden form eintal: hovudet, hjernen
    Døme
    • det skjer mykje rart i toppetasjen på den guten
Artikkelside

trappeoppgang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

oppgang (2) med trapp frå etasje til etasje;
Artikkelside

heis

substantiv hankjønn

Opphav

av heise

Tyding og bruk

  1. innretning til å frakte varer eller personar opp eller ned med, i vertikal eller skrå lei;
    Døme
    • ta heisen til femte etasje
  2. øvre hjørne på trekanta segl

Faste uttrykk

  • gå i heisen
    gå tapt;
    gå til grunne
  • kome i heisen
    (etter gammal straffemetode til sjøs som gjekk ut på at ein vart heist opp i råa med ein stropp under armane) kome i knipe, kome ille ut;
    bli stilt til ansvar
Artikkelside

golv

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt golf

Tyding og bruk

  1. horisontalt lag (av bord (2, 2), betong, fliser eller liknande) som dannar grunnflata i eit hus eller rom
    Døme
    • vaske golvet;
    • leggje nytt golv;
    • gå over golvet;
    • sjå ned i golvet;
    • kassene står stabla frå golv til tak
  2. flate som minner om eit golv (1)
    Døme
    • byggje eit utandørs golv;
    • det låg vatn på golvet i bilen
  3. i overført tyding: nedre grense for noko;
    motsett tak (1, 3)
    Døme
    • setje eit golv for lønskrava
  4. rom i låve
    Døme
    • løa hadde ikkje alltid korn i begge golva
  5. felt mellom to staurar i hesje

Faste uttrykk

  • gå i golvet
    falle ned;
    deise over ende
  • på eitt golv
    i éin etasje
    • dei har alt på eitt golv
  • på golvet
    på grunnplanet (2 i ein fabrikk, ei bedrift eller annan arbeidsplass
    • ho hadde arbeidd på golvet i industrien alle år;
    • jobbe på golvet i offentleg sektor
Artikkelside