Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
22 treff

Nynorskordboka 22 oppslagsord

stempel

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå lågtysk; samanheng med stampe (2

Tyding og bruk

  1. reiskap brukt til å stemple på mønster, bokstavar eller liknande
    Døme
    • ha sitt eige stempel med namn og adresse
  2. merke eller avtrykk etter stempel (1)
    Døme
    • ein mynt med kongens stempel;
    • det var stempel på frimerket
  3. verktøy til å stanse (3 ut hol eller liknande med
  4. maskindel som går att og fram i ein sylinder
  5. i overført tyding: ord, rykte
    Døme
    • ho fekk stempelet på seg som upåliteleg
  6. i overført tyding: preg, særmerke
    Døme
    • setje eit personleg stempel på noko
Artikkelside

tandemmotor

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

dampmaskin eller forbrenningsmotor der to av sylindrane med stempel er plasserte etter kvarandre, slik at begge verkar på same stempelstong og veiv
Artikkelside

tandem 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. lang sykkel med plass til at to eller fleire personar kan sykle på han saman;
  2. dampmaskin eller forbrenningsmotor der to av sylindrane med stempel verkar på same stempelstong og veiv;
Artikkelside

stemple

stempla

verb

Tyding og bruk

  1. merkje med stempel (2);
    Døme
    • brevet var stempla i går
    • brukt som adjektiv:
      • eit stempla dokument
  2. i overført tyding: karakterisere (2)
    Døme
    • bli stempla som tjuv;
    • stemple ei utsegn som lygn;
    • etter dette er ho stempla på livstid

Faste uttrykk

  • stemple inn
    • registrere (i eit stemplingsur) at ein begynner arbeidsdagen
    • motta
      • brevet vart stempla inn torsdag
  • stemple ut
    • registrere (i eit stemplingsur) at ein avsluttar arbeidsdagen
    • avslutte arbeidslivet
      • han stemplar ut etter 40 år i bransjen
Artikkelside

segl 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå latin sigillum diminutiv av signum ‘teikn’

Tyding og bruk

  1. avprent i lakk, voks eller papir som er festa til eit dokument for å stadfeste at det er ekte
    Døme
    • setje seglet sitt under eit dokument;
    • bryte seglet på eit brev
    • i litterært mål:
      • segl er sette for min munn – eg fortel ingen ting
  2. stempel med segl (1, 1)
Artikkelside

mansjett

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk , diminutiv av manche ‘erm’; av latin manus ‘hand’

Tyding og bruk

  1. brei linning nedst på ei erm
    Døme
    • ei skjorte med stiva mansjettar
  2. hylster, krage på lysestake eller stempel;
    jamfør lysmansjett

Faste uttrykk

  • støyte nokon på mansjettane
    fornærme nokon
Artikkelside

stempling

substantiv hokjønn

Opphav

av stemple

Tyding og bruk

  1. det å påføre med stempel (1)
    Døme
    • stempling av haldbarheitsdato på matvarer
  2. det å karakterisere noko eller nokon
    Døme
    • stempling av personar som våger å meine noko
Artikkelside

stempelpute

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

pute med fargestoff til eit stempel (1)
Artikkelside

stempelmerke

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. avtrykk etter eit stempel (1)
  2. merke på vare eller gjenstand som oppgjev opphav, gull- eller sølvinnhald eller liknande
  3. om eldre forhold: papirmerke med oppgjeven verdi til å klistre på stempelpliktige dokument eller varer
Artikkelside

signet

substantiv inkjekjønn

Uttale

signeˊt eller  singneˊt

Opphav

frå latin ‘lite segl’

Tyding og bruk

stempel med inngravert figur, teikn, namn eller initialar som er kjenneteiknet til ein person eller institusjon;
Artikkelside
Side 1 av 3