Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
239 treff

Nynorskordboka 239 oppslagsord

plan 1

substantiv hankjønn

Opphav

same opphav som plan (2

Tyding og bruk

  1. grunnriss eller kart over eit område som skal byggjast ut
  2. utkast, framlegg for korleis ein skal gjennomføre noko
    Døme
    • arbeidet går etter planen
  3. tanke, føremål
    Døme
    • han har planar om å flytte til Stavanger
Artikkelside

plan 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom tysk, frå latin; jamfør plan (3

Tyding og bruk

  1. (tenkt) flate, ofte vassrett
  2. Døme
    • romma ligg i same planet;
    • eit vegkryss i to plan
  3. Døme
    • ordskiftet ligg på eit høgt plan
Artikkelside

plan 3

adjektiv

Opphav

frå latin ‘jamn, flat’

Tyding og bruk

heilt jamn og flat;
vassbein
Døme
  • golvet er ikkje plant
Artikkelside

plane

plana

verb

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

bli lyfta delvis opp over vatnet
Døme
  • racerbåten planar;
  • på våt veg kan bilar med slitne dekk plane
Artikkelside

skjema

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom mellomalderlatin; frå gresk ‘grunnriss, utkast’, opphavleg ‘haldning’

Tyding og bruk

  1. mønster (1), plan eller liknande for framgangsmåte eller gjennomføring av noko;
    system
    Døme
    • gjere noko etter eit fast skjema
  2. Døme
    • ho ligg føre skjemaet;
    • liggje etter skjema
  3. blankett med rubrikkar eller felt til å fylle ut
    Døme
    • skjemaet finst både på nynorsk og bokmål
Artikkelside

script 2, skript 2

substantiv inkjekjønn

Uttale

skript

Opphav

av engelsk script ‘manuskript, dreiebok’, opphavleg av latin scribere ‘skrive’

Tyding og bruk

  1. manuskript eller dreiebok, særleg til film eller fjernsyn
    Døme
    • scriptet til dokumentaren;
    • ho selde scriptet til Hollywood
  2. lite dataprogram som utfører ei bestemd oppgåve, til dømes på ei nettside
  3. i overført tyding: plan eller mønster for handling
    Døme
    • samtala følgde det vanlege scriptet;
    • bursdagsfeiringa følgjer eit vanleg script
Artikkelside

siger

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt sigr

Tyding og bruk

  1. det å vinne i ei tevling, ein kamp, krig, eit val eller liknande
    Døme
    • laget tok ein viktig siger;
    • ho vann sigeren over motstandaren;
    • tre strake sigrar
  2. det at ei sak, ein plan eller liknande får suksess
    Døme
    • vedtaket er ein stor siger for kvinnene;
    • kjempe ei sak fram til siger

Faste uttrykk

  • gå av med sigeren
    vinne
  • gå frå siger til siger
    vinne gjentekne gonger
  • ta heim sigeren
    vinne
  • ta sigeren på forskot
    erklære seg som vinnar før tevlinga er over
    • sjølv om dei er gode, kan dei ikkje ta sigeren på forskot
Artikkelside

trapp

substantiv hokjønn

Opphav

frå lågtysk, av trappen ‘stige tungt, stampe’

Tyding og bruk

  1. rekkje av steg eller avsatsar som fører oppover eller nedover til eit anna plan eller nivå
    Døme
    • ho gjekk opp trappa;
    • han kom ned trappa;
    • klatre opp ei brei trapp
  2. avsats framfor inngangsdør;
    Døme
    • sitje på trappa og vente;
    • gå ut på trappa
  3. rekkje av avsatsar som liknar ei trapp (1);
    jamfør laksetrapp

Faste uttrykk

  • på trappene
    i vente;
    i kjømda
  • slite trappene hos
    kome ofte til
Artikkelside

ha tenkt til

Tyding og bruk

ha som plan;
Sjå: tenkje
Døme
  • dei har tenkt til å gifte seg;
  • skeiseløparen har tenkt til å leggje opp;
  • hunden har tenkt til å bade
Artikkelside

tenkje ut

Tyding og bruk

finne fram til noko ved tankeverksemd;
kome opp med;
Sjå: tenkje
Døme
  • tenkje ut ein slu plan
Artikkelside
Side 1 av 24