Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
15 treff

Nynorskordboka 15 oppslagsord

pessimistisk

adjektiv

Tyding og bruk

som ser mørkt på tilværet eller har lita tru på framtida;
motsett optimistisk
Døme
  • dei har ei pessimistisk haldning til framtida
Artikkelside

svart 2

adjektiv

Opphav

norrønt svartr

Tyding og bruk

  1. med farge som liknar sot eller kol
    Døme
    • svarte sko;
    • ein svart hest;
    • svarte haustnetter;
    • midt på svarte natta
  2. om person eller folkegruppe: som har medfødd mørk hudfarge;
    Døme
    • dei svarte befolkninga i USA;
    • førebiletet hennar er den svarte kvinna Rosa Parks
    • brukt som substantiv:
      • dei svarte og kvite i Sør-Afrika
  3. mørk, aud
    Døme
    • midt i svarte skogen
  4. skiten, urein
    Døme
    • vere svart på fingrane;
    • bli svart på kleda
  5. Døme
    • svart av folk
  6. Døme
    • sauene gnog svart kring seg
  7. som er utan fangst
    Døme
    • dra svarte garn
  8. dyster, mislykka, mørk
    Døme
    • alt var svart og håplaust;
    • brått vart alt svart for meg;
    • ein svart dag for norsk skeisesport;
    • det er berre svarte armoda;
    • framtidsutsiktene er svartare enn nokon gong;
    • da det såg som svartast ut, reiste laget seg
    • brukt som adverb:
      • sjå svart på framtida
  9. brukt i eid
    Døme
    • for svarte svingande!

Faste uttrykk

  • arbeide/jobbe svart
    arbeide for svarte pengar
    • dei arbeidde svart heile sommaren;
    • det er ulovleg å jobbe svart
  • på svarte livet
    alt ein orkar
    • henge i på svarte livet
  • svart hav
    hav utan fisk
  • svart hol
    område i verdsrommet med så sterk gravitasjon at ingenting slepp ut, ikkje eingong lys
    • svarte hol ser ein ikkje, men ein kan sjå verknaden på omgjevnadene
  • svart humor
    grotesk, pessimistisk humor
  • svart kaffi
    kaffi utan fløyte eller mjølk
  • svart lygn
    sjofel lygn
  • svart magi
    trolldom som siktar mot å skade eller drepe;
    svartekunst
  • svarte pengar
    skattepliktige pengar som ein lèt vere å betale skatt for
Artikkelside

humor

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk og engelsk; frå latin humor ‘væske’

Tyding og bruk

  1. hang til å oppfatte (og uttrykkje) det morosame i ein situasjon;
    sans for det komiske
    Døme
    • vere totalt utan humor;
    • ho har ein lun humor
  2. ytring, framstilling eller liknande merkt av humoristisk sans;
    komiske drag
    Døme
    • skjøne humoren i stykket;
    • boka er full av grotesk humor

Faste uttrykk

  • svart humor
    grotesk, pessimistisk humor
Artikkelside

svartmåling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. måling (2, 3) som er svart på farge
    Døme
    • veggen er tilgrisa med svartmåling
  2. i overført tyding: det å framstille noko på ein pessimistisk måte;
    Døme
    • svartmåling av situasjonen
Artikkelside

vonlaus

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som det ikkje finst von (1, 2) for;
    Døme
    • ho var trøytt og vonlaus;
    • ei vonlaus framtid
  2. Døme
    • ho reiste så vonlaust langt ifrå han
Artikkelside

svartsyn

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

trist, pessimistisk syn
Døme
  • utspelet spreier unødvendig svartsyn
Artikkelside

svartmåle

svartmåla

verb

Tyding og bruk

framstille pessimistisk;
Døme
  • svartmåle framtida for nynorsken
Artikkelside

svartmåla

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som er måla svart
    Døme
    • ei svartmåla kiste
  2. brukt i overført tyding: som er framstelt pessimistisk
    Døme
    • den svartmåla versjonen
Artikkelside

tragisk

adjektiv

Opphav

gjennom tysk eller fransk, frå latin; av gresk tragikos

Tyding og bruk

  1. som gjeld ein tragedie (1)
    Døme
    • ein tragisk skodespelar;
    • det tragiske rollefaget
  2. full av ulykke;
    trist, pessimistisk
    Døme
    • ein tragisk affære;
    • den tragiske ulykka;
    • tragiske hendingar
    • brukt som adverb:
      • ho tek ikkje tinga så tragisk
Artikkelside

svart humor

Tyding og bruk

grotesk, pessimistisk humor;
Sjå: humor, svart
Artikkelside
Side 1 av 2