Avansert søk

Nynorskordboka 7 oppslagsord

omfangsrik

adjektiv

Tyding og bruk

med stort omfang;

diger, omfattande

Døme

ei omfangsrik boksamling;
ein omfangsrik kar;
manuskriptet er altfor omfangsrikt

tjukk

adjektiv

Opphav

norrønt þjokkr, þjukkr, þykkr

Tyding og bruk

om ting, lekam og liknande: med stor omkrins, stort tverrmål, omfangsrik;
om person: feit, før (1, diger, dryg; motsett grann (2, 1) og tynn (1)
Døme
- ein tjukk mann, stolpe;
- ein tjukk planke;
- ei tjukk bok;
- eit tjukt lag måling
- i overført tyding: gravid
  gå tjukk
om hår, planter, tre og liknande: som veks eller står tett saman;
tett
Døme
- tjukt gras, hår;
- midt i tjukke skogen
- i uttrykk:
- halde saman i tjukt og tynt – hjelpe og stø kvarandre utan atterhald
- om skodde, røyk, luft og liknande: ugjennomsiktig, tett;
  tung
  tjukk røyk;
  skodda ligg tjukk som ein graut
- om busetnad, by, del av bygd: som har hus eller gardar tett inntil kvarandre
  midt i tjukke byen;
  midt i tjukke busetnaden
- tjukt av, med (folk, bilar osv.) – fullt opp av, tett med
- om væske, masse: som flyt tungt;
  seig
  tjukk olje;
  blod er tjukkare enn vatn – slektskap har meir å seie enn venskap
om røyst: utydeleg, uklar
Døme
- vere tjukk i mælet
etter engelsk;
om påstand, historie, orsaking eller liknande: som ein må vere naiv eller dum for å tru på
Døme
- nei, den er for tjukk!
nedsetjande;
som substantiv, i bunden form eintal:
Døme
- tjukken – tjukk gut el. mann;
- tjukka – tjukk jente el. kvinne

Faste uttrykk

gå gjennom tjukt og tynt for
forsvare (nokon), tole harde prøvingar for (ein)
ha tjukk hud
vere tjukkhuda
smørje tjukt på
overdrive
tjukk i hovudet
lite oppvakt, dum
tjukk luft
innestengd luft;
jamfør tjukk (6)

voluminøs

adjektiv

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

diger, omfangsrik
Døme
- ei voluminøs roman
fyldig (3)
Døme
- ei røyst med voluminøs velklang

diger

adjektiv

Opphav

norrønt digr; samanheng med deig

Tyding og bruk

som tek mykje plass;

stor, svær;

Døme

han har vorte så tjukk og diger;
eit digert beist av ein stein;
sage ned digre tre

mursteinsroman

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

svært tjukk og omfangsrik roman

yven 2

adjektiv

Opphav

norrønt ýfinn; sjå yve (

Tyding og bruk

som står og sprikjer
Døme
- yve hår
tjukk, omfangsrik
Døme
- skodda låg yven over vatnet
om dyr: som reiser på fjørene eller håra;
bustete
Døme
- høna er yven;
- når katta er sint, blir rumpa yven;
- han ser så yven og uflidd ut
- brei eller stor å sjå til;
  vid (2, ruvsam
  du ser så yven ut i dei kleda;
  ei yven bjørk
- òg: som gjer seg til, som vil vere stor, som briskar seg;
  hovmodig, overlegen
  dette er da ikkje noko å gjere seg yven over
som reiser bust;
morsk;
bister, ublid
Døme
- ho såg yven ut
som vêret har teke hardt på

omfattande

adjektiv

Opphav

Tyding og bruk

omfangsrik, vidfemnande

Døme

eit omfattande arbeid;
gjere omfattande granskingar