Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
39 результатів

Словник нюношка 39 oppslagsord

nordisk

прикметник

Походження

etter tysk; jamfør nord (1

Значення та вживання

som gjeld eller høyrer til Norden
Приклад
  • dei nordiske landa;
  • nordisk samarbeid

Фіксовані вирази

  • nordiske greiner
    i skiidrett: langrenn, hopprenn og kombinert renn;
    til skilnad frå alpine greiner
  • nordiske språk
    samnemning for dei germanske språka som blir talte i Norden
Сторінка статті

øre 2

іменник чоловічий або середній

Походження

norrønt eyrir, fleirtal aurar; av latin aureus ‘gullmynt’, av aurum ‘gull’

Значення та вживання

  1. mynteining verd 1/100 krone
    Приклад
    • i gamle dagar kosta eit teikneserieblad ei krone og femti øre
  2. om eldre forhold: nordisk vekt- og mynteining, om lag 25 gram, verd ⅛ mark

Фіксовані вирази

  • ikkje ein øre
    ingen betaling;
    ingenting
    • ho fekk ikkje ein øre for innsatsen;
    • han åtte ikkje ein øre
  • ikkje verd fem øre
    utan verdi
    • rapporten er ikkje verd fem øre;
    • det er ikkje verdt fem øre
  • på øren
    nøyaktig
    • det stemmer på øren
Сторінка статті

tunge 1

іменник жіночий

Походження

norrønt tunga; samanheng med latin lingua ‘tunge, språk’

Значення та вживання

  1. beinlaust, muskuløst organ i munnhola hos menneske og dyr
    Приклад
    • sleikje med tunga;
    • (kunne ha) bite seg i tunga – til dømes med det same ein har sagt noko ein angrar
    • på eller av dyr, mellom anna som matrett:
      • torsketunge;
      • smørbrød med tunge – til dømes av storfe
    • om tunga som talereiskap:
      • eg vil ikkje ta ordet på tunga;
      • ha skarp tunge;
      • tøyme tunga si;
      • vonde tunger (seier at …) – folk som sladrar og vil sverte ein
  2. Приклад
    • framand tunge;
    • norsk tunge;
    • dansk tunge – nordisk språk i mellomalderen
  3. noko som liknar ei tunge (1, 1)
    Приклад
    • bretunge;
    • eldtunge;
    • landtunge;
    • tiriltunge;
    • breen endar i ei tunge nedover dalen;
    • kjolen hadde tunger i halslinninga;
    • tunge i ein pens – rørleg skjenedel i sporveksel;
    • tungene på bekaren;
    • tunga i kilenota
    • visar på vektskål
  4. flyndrefisken Solea solea

Фіксовані вирази

  • ha på tunga
    hugsar (noko) nesten, skulle til å seie (noko)
    • eg har det på tunga
  • halde tunga beint i munnen
    konsentrere seg for å halde jamvekta, passe på at alt går rett føre seg
  • rette tunge
    strekkje ut tunga som uttrykk for vanvørdnad eller hovmod
  • tale i tunger
    under religiøs ekstase tale språk ein ikkje har lært og som må tolkast for tilhøyrarane
  • tale med to tunger
    seie snart det eine, snart det andre;
    seie motstridande ting
  • tunga på vektskåla
    det som kan avgjere ei sak
    • han røysta nei og vart tunga på vekstskåla
Сторінка статті

skilling

іменник чоловічий

Походження

norrønt skillingr, truleg frå lågtysk eller gammalengelsk; kanskje samanheng med skjold (2

Значення та вживання

  1. tidlegare nordisk mynteining
    Приклад
    • 1 dalar = 120 skilling
  2. pengestykke
    Приклад
    • tre blanke skillingar
  3. pengar
    Приклад
    • tene nokre skillingar;
    • bruke skilling

Фіксовані вирази

  • spare på skillingen og la dalaren gå
    vere sparsam i smått og sløsen i stort
Сторінка статті

skalp

іменник чоловічий

Походження

frå engelsk, opphavleg frå nordisk; jamfør norrønt skalpr ‘sverdslire’

Значення та вживання

  2. avflådd hovudhud med hår, tidlegare nytta som trofé i visse kulturar

Фіксовані вирази

  • ta skalpen på
    vinne over;
    ta knekken på
    • ho tok skalpen på OL-meisteren
Сторінка статті

nisse 1

іменник чоловічий

Походження

av gresk Nikolaos; kjæleform av namnet Nils

Значення та вживання

  1. i nordisk folketru: vette som held til i nærleiken av menneske, særleg i tunet og uthusa på gardar, tenkt som ein liten, gråkledd mann med raud topplue og langt skjegg
    Приклад
    • setje ut graut til nissen
  2. nedsetjande: tufs, tullebukk, fjompenisse
    Приклад
    • ein nisse inne i Oslo avgjorde saka
  3. Приклад
    • nissen kom med pakker til barna

Фіксовані вирази

  • nissen på lasset
    noko uheldig eller ugagnleg som ein vil kome bort frå, men ikkje kan bli kvitt
Сторінка статті

mellomalder

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. i europeisk historie: tid mellom antikken og moderne tid, om lag år 500–1500
  2. periode i geologisk tidsrekning (252 til 66 millionar år tilbake i tid) som omfattar periodane trias, jura (2 og krit (3;

Фіксовані вирази

  • nordisk mellomalder
    tidsrom frå om lag år 1000 til reformasjonen
Сторінка статті

væring

іменник чоловічий

Походження

norrønt væringi, væringr

Значення та вживання

nordisk krigar som i vikingtida tok seg teneste i Russland eller hos keisaren i Konstantinopel
Приклад
  • mange av væringane var svenskar
Сторінка статті

venskapskommune, vennskapskommune

іменник чоловічий

Значення та вживання

i Norden: kommune i eit anna nordisk land som ein kommune etter avtale har venskapleg samband med;
jamfør venskapsby
Сторінка статті

nordiske språk

Значення та вживання

samnemning for dei germanske språka som blir talte i Norden;
Sjå: nordisk
Сторінка статті